Verdûa

Da Wikipedia
(Rindirisòu da A verdùa)
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Co-a paròlla verdûa se ragrupàn comuneménte e pàrte comestìbili de vàrie ciànte, in particolâ de òrtàggi. Se træta a ògni mòddo de 'na definiçión ch'a no l'é goæi precîza, includéndo ciànte de quæ se màngia o frûto, e féuggie òpû e réixe.

Ûxi[modìfica | modìfica wikitèsto]

A verdûa a l'é cuxinâ inte 'n'infinitæ de mòddi diferénti, eséndo unn-a de bâze de l'alimentaçión umâna inte tùtto o móndo. O l'é ascì un di aliménti chi fàn ciù bén a-a salûte, amermàndo o réizego de contrâe vàrie moutîe, e contegnìndo tànte sostànse nutritîve cómme e vitamìnn-e e vàrri minerâli.

Nómmi da verdûa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Chi de sótta se peu védde 'na tabélla co-e ciù conosciûe variêtæ de verdûa, scrîte cómme se dîxan inte çèrtidùnn-e vàriante da léngoa lìgure.

Tîpo de

verdûa

Zeneize Zenéize

Grafîa Ofiçiâ

Savuneize Finarìn Arbenganese[1] Sanremascu Ventemigliusu Speżìn Munegascu Nuvàize
Verdûa da

frûto

Chigheummao Chighéumou Chigömmu Chigömeru

Ghigömeru

Chigömeu[2]

Cugummé(r)u Cugömaru Cugömaru Coghèmeo

Sitriè

Cughœmaru Cetriólu
Faxolin Faxolìn Faxulìn ? Faxulìn Faixurin Faixörin Faṡolìn ? Faxoléin
Meizann-a Meizànn-a Meizann-a Meisôna Me(r)izàna Merezàna Merezàna Meinżàna

Meiżàna

Melinżàna

Merenzana Meizan-a
Pëveon Pevión Peverùn Peverùn

Peveùn[2]

Peviùn[2]

Péve[3]

Pévu[4]

Peve(r)ùn Péve

Peverun

Pévérùn Pevéon Püverun Puvrón
Succa Sùcca Sücca Sücca Sücca Süca Süca Süchèo Süca Sücca
Succhin Suchìn Süchìn Süchìn Sücchìn Sücun

Sücunétu Sücunòtu

Süca[5] Süca Sücun

Sücunotu

Süchéin
Tomata Tomâta Tumäta Tumôta Tumàta Pumàta Pumata Pomàta Tumata Tumòta
Tronbetta Tronbétta Trunbetta Trunbétta Trumbétta ? Belurìn ? Trompette ?
Verdûa da

sciô

Articiocca Articiòcca

Ardiciòcca

Articiocca Ardiciocca

Articiocca

Articiòcca Articiòcu

Archiciòcu

Articiòca Articiòco Arcicotu Articiócca
Bròccolo Bròcolo Bròcolu Broculu Broculu Bròculu Bròculu Bròcolo Broculu Bróculu
Cöosciô Cousciô Cousciù Corusciùn

Corusciu[6]

Cousciu[2]

Cò-Sciü Courusciù Còurusciù Coofióo Chousciura Coufiù
Legùmmi Bazzann-a Bazànn-a Bazann-a Basôna Fàva ? Fava Fava Fava Fava
Çeixao Çéixou Çeixe Séixu

Céxu[7]

Céxe Céixu Céixu Séṡoo Scijaru Sàisu
Faxeu Faxeu Faxö Faxö Faxö Faixö Faixö Fasèo Faijœ Fasö
Poiscio Poîscio Puisciu Arböia

Lémmu

Piséllu

Piséllu
Pòxu
Pònsciu Pesélu Peṡèla Pesè Puìsi
Verdûa da

féugge

Borraxe Borâxa Buräxe Burôxa

Buôxa[2]

Buràxe Buràixa Buràixe Boràṡe

Boràṡa

Burraiju Buròse
Catalogna Catalògna Catalogna Catalogna Catalogna Catalogna Catalogna ? Catalogna ?
Cöo Cöo Côu Coru

Cou[2]

Cò(r)u Còuru Còuru Còo Chou Cou
Cöo de

Bruxelles

Cöo de

Bruxelles

Côu de

Bruxelles

Coru de

Bruxelles

Cò(r)u de

Bruxelles

? Coureti Còo de

Bruxelles

Chou de

Bruxelles

Cou de

Bruxelles

Cöo rava Ravacöo Rävacôu Rôvacoru Cò(r)u ràva Còuru ràva Còuru rava Ravacòo Chou rava Cou ròva
Giæa Giæa ? Géa ? Géde Ge Géa
Leituga Leitûga Leitüga ? Leitüga Laitüga Laitüga Latǜga Laitüga Leitüga
Radicion Radición Radiciùn Radiccia Radiccia Radìcia Radiciùn Radìcio[8] ? ?
Spinascio Spinàsso Spinaççu Spinassu Spinàssu Spinàssu Spinàssu Spinasso Spinassu Spinòsu
Valeriann-a

Sarzetto

Valeriâna

Sarzétto

Sarxettu ? Sarxéttu ? Sarzetu ? Canarassa ?
Verdûa da

fùsto

Fenoggio Fenóggio Fenuggiu Fenuggiu Fenuggiu

Fenuiu/Fenuiju[9]

Fenùju Fenùgliu Fenócio Fenuyu Fenuggiu
Gardo Gàrdo Cardu Gôrdu Càrdu Cardu Càrdu Gòbo Cardu Cardu
Séllou Séllou Scellou Scélleru

Séllu[2]

Scélla(r)u Sélaru Sélaru Sèleo Çelaru Séleru
Verdûa da

reixe

Caròttoa Caròtoa

Caròtta

? Carotta Ca(r)otta ? Caròta Gnifra Carota Caróta
Giæarava Giærâva Gêräva Gérôva

Géôva[2]

Rôvage[3]

Géa Ràva Geràva Gearàva Gederàva Betařava Ròva
Rafan (Rava?) Rafàn ? ? ? ? Rava fòrte ? Ravanetu forte ?
Rava Râva Räva Rôva Ràva Ràva Rava Ravo Rava ?
Ravanetto Ravanétto

Armoasétta

Ravanettu Ravanéttu Ravanéttu Ravanétu Ravanétu Ravanéto Ravanetu Ravanéin
Verdûa da

tùbero

Patatta Patàtta Patatta Patatta Patatta Patata Patàta Patata Patata[10] Patòta
Patatta dôçe Patàtta dôçe Patatta duçe Patatta duse Patatta dùse Patata durse Patàta duçe Patata dósse Patata duçe Patòta duse
Verdûa da

bùlbo

Aggio Àggio Aggiu Aiu

Aggiu[2]

Aggiu

Aiu/Aiju/Agliu[9]

Àju Agliu Àgio Ayu Àiu
Çiòula Çiòula

Çevólla[11]

Çioula Seulla

Siulla[12]

Sioula[2]

Seùlla Sevula Çevula Sióla

Sigóla

Çevula Sigùla
Pöro Pöro ? ? Pòru ? Porru Póro Porru Poru
Scialotta Scialòtta ? ? ? ? Scialiòta ? Scialota ?
Zermóggi

comestìbili

Spægo Spægo Spaigu Sparagu Pà(r)egu Spàragu Spargu Spàrżo Spargu Spòrgu (pl. Spòrzi)

Variêtæ de verdûa lìguri[modìfica | modìfica wikitèsto]

Piâti de verdûa

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. Grafîa in "u"
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Sôlo a Varigòtti
  3. 3,0 3,1 Sôlo a Riâto
  4. Sôlo a Òrco Feìn
  5. Süca barbaresca, süca viurina ò sücun patecu a segónda de variêtæ.
  6. A Finâ mænn-a, Pîa e Càrxi
  7. A Riâto, Càrxi e Òrco Feìn
  8. Radición sôlo pe-a ciànta sarvæga
  9. 9,0 9,1 Dialetti de valæ do Neva e do Pennavaire.
  10. Puma de terra ascì, in mòddo ciæo da-o françéize pomme de terre.
  11. Nómme ciù antîgo
  12. A Riâto e Òrco Feìn

Galerîa d'inmàgine[modìfica | modìfica wikitèsto]

Véddi ascì[modìfica | modìfica wikitèsto]

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Contròllo de outoritæLCCN (ENsh85142489 · GND (DE4020069-3