Ascensô Castéllo d'Albertis-Montegalétto
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
L'ascensô Castéllo d'Albertis-Montegalétto, conosciûo cómme ascensô de Montegalétto ascì, o l'é 'n inpiànto de traspòrto funicolâre verticâ pùblico da çitæ de Zêna ch'o colêga a Stràdda de Bàrbi, da-arénte a-a staçión feroviària de Prìnçipe co-o Córso Dògali, vixìn a-o Castéllo d'Albertis. O l'é gestîo da l'AMT de Zêna.
Stöia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
L'ascensô o l'é stæto costroîo inte l'ànno 1929 da 'na socjêtæ privâ, a Socjêtæ Lìgure pe Inpiànto e Ezercìçio Ascensoî, pe poéi colegâ a centrâle staçioìn de Prìnçipe con Montegalétto, antîgo nómme da zöna da-arénte a-o Castéllo d'Albertis che a l'época a l'êa interesâ da 'na fórte urbanizaçión aprêuvo a-a costruçión da Circonvalaçión a Mónte. St'inpiànto chi, ch'o crovîva 'na diferénsa d'altitùdine de ciù ò mêno setànta mêtri, o l'êa o ciù grànde tra quélli da çitæ. Pe de ciù, pe arivâ a-e sò gabìnn-e, da-a capiénsa de vìnti persónn-e ciaschedùnn-a, s'êa dovûo realizâ 'na galerîa de squæxi trexénto mêtri.
L'inpiànto o l'é de lóngo stæto bén bén dêuviòu da-i abitànti do quartê aprêuvo a-o fæto ch'o l'êa ciù spedîo e o l'àiva 'n bigétto mêno câo de quélli di tranvài, di òutobi e di fìlobi. Tra o 1963 e o 1965 gh'é stæta 'n'inportànte òpera de refæta de l'ascensô, con l'instalaçión de 'n scistêma ciù lèsto e modèrno. Vèrso a fìn di ànni sciusciànta o nùmero de pasagê o s'é però amermòu aprêuvo a l'introduçión do bigétto ùnico pò-u traspòrto pùblico zenéize, con l'ascensô ch'o l'êa dónca diventòu mêno conveniénte. A-o prìmmo de frevâ do 1976, l'AMT a l'à rilevòu l'inpiànto insémme a quéllo de Castelétto Ponénte[1], continoàndo o servìçio scìnn-a-o 1995, quànde a l'é schéita a sò vìtta técnica de trént'ànni, con l'ascensô ch'o l'é stæto dónca seròu.
L'inpiànto modèrno
[modìfica | modìfica wikitèsto]A-o moménto da sò refæta, l'AMT a l'à decîzo de renovâ a configuraçión de l'inpiànto ascì, aprêuvo a-a prezénsa de 'na lónga galerîa da percorî a pê ch'a rendéiva l'ascensô pöco apetìbile a-i uténti. O l'é stæto dónca realizòu 'n progètto preliminâre da pàrte de l'inzegnê Michele Montanari de l'AMT, into quæ o l'êa prevìsto 'n inpiànto traslatô-solevatô.
Co-a gâra d'apàlto, a stezûa do progètto esecutîvo e i travàggi pe l'agiornaménto de l'inpiànto són stæti asegnæ a 'na asociaçión tenporània de inpréize goidâ da Poma Italia. O progètto definitîvo o l'é stæto coscì prezentòu into zenâ do 2001, co-e outorizaçioìn necesâie da pàrte do Ministêro di Traspòrti che són arivæ a-i 14 de novénbre de quéllo ànno. I travàggi són pe cóntra incomensæ into méize de seténbre do 2002, pe pöi finîi into zùgno do 2004. Dòppo quàrche méize pe-e prêuve e-e colaodaçioìn, a-i 15 de dexénbre do 2004 l'ascensô o l'é stæto inouguròu e avèrto a-o pùblico.
L'inpiànto de Montegalétto o l'é tra quélli ciù dêuviæ da-i zenéixi aprêuvo a-o sò fonçionaménto caraterìstico e a-a sò poxiçión stratégica, ch'a permétte d'arivâ a-a spedîa a-o Castéllo d'Albertis e a Córso Dògali vegnìndo da l'àrea d'in gîo a-a staçión Prìnçipe.
Tra o 2020 e o 2021 l'ascensô o l'à avûo di problêmi de tîpo técnico e dónca, depoî a revixón òrdenâia, a gabìnn-a nùmero 1 a l'é stæta desmìssa. O servìçio o l'é stæto coscì ezercitòu a spêua da-a sôla gabìnn-a nùmero 2, co-ina frequénsa de 9 menûti tra 'na córsa e l'âtra, scìnn-a quànde, into 2022, o l'é stæto tórna avèrto do tùtto.
Caraterìstiche
[modìfica | modìfica wikitèsto]
L'ascensô de Montegalétto o peu êse conscideròu cómme 'n scistêma de tréi inpiànti. Defæti, prìmma de tùtto, gh'é 'n scistêma funicolâre pò-u pasàggio inta galerîa òrizóntale che, depoî 'n tòcco de traslaçión in sce gómma de derivaçión funivàia, o pórta a gabìnn-a inte 'n scistêma scìmile a quéllo de 'n normâle ascensô, spartîo tra dôe piatafórme diferénti, unn-a pe gabìnn-a.
E dôe gabìnn-e de l'inpiànto pàrtan insémme: méntre quélla inta staçión de vàlle a l'atravèrsa a galerîa òrizóntale, a segónda a l'incoménsa a chinâ da Córso Dògali, con l'incôxo tra e dôe ch'o l'avêgne a-a bâze do pósso de l'ascensô quànde e gabìnn-a són pigiæ in càrego da l'inpiànto traslatô. Defæti, in quéllo moménto, a gabìnn-a ch'a chìnn-a a l'é inganciâ co-in scistêma ötomàtico a l'inpiànto funicolâre pe incomensâ o tòcco òrizóntale; pe cóntra quélla ch'a mónta a vegnê isâ in sciô ciàn de l'ascensô e dónca a va vèrso a staçión de mónte.
Dæti técnichi
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Altitùdine staçión de vàlle: 22,38 m s.l.m.
- Altitùdine staçión de mónte: 94,60 m s.l.m.
- Diferénsa d'altitùdine: 72,19 m
- Tòcco òrizóntale: 2,86 m
- Tòcco verticâ: 69,33 m
- Longhéssa òrizóntale[2]
- Lìnia 1: 235,87 m
- Lìnia 2: 233,71 m
- Velocitæ
- Tòcco òrizóntale: 4,5 m/s - 1,5 m/s (inta pàrte di scàngi)
- Tòcco de traslaçión: 0,25 m/s
- Tòcco verticâ: 1,6 m/s - 0,1 m/s (in acostaménto)
- Diàmetro do câo de traçión: 15 mm
- Scartaménto de colìsse: 850 mm
- Capaçitæ de vetûe: 23 persónn-e
Galerîa d'inmàgine
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
Ascensô de Montegalétto, staçión de vàlle inta Stràdda de Bàrbi -
Vìsta do drénto de 'na gabìnn-a -
O cartéllo da staçión de mónte in Córso Dógali, da-arénte a-o Castêllo d'Albertis
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (IT) AMT, Storia del trasporto pubblico a Genova, Zêna, SAGEP Editrice, 1980, p. 338.
- ↑ A diferénsa de longhéssa a l'é caxonâ da-a prezénsa de 'na cùrva picìnn-a, co-o percórso intèrno ch'o l'é 'n pitìn ciù cùrto.
Bibliografîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Corrado Bozzano, Roberto Pastore e Claudio Serra, Genova in salita, Zêna, Nuova Editrice Genovese, 2014, ISBN 978-88-88963-10-5.
- (IT) Giampiero Orselli e Patrizia Traverso, Ascensore Castello d'Albertis-Montegalletto, in Genova che scende e che sale, Zêna, Il Canneto, 2015, ISBN 88-96-43078-X.
Vôxe corelæ
[modìfica | modìfica wikitèsto]Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Ascensô Castéllo d'Albertis-Montegalétto
Colegaménti estèrni
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) AMT - Ascensô Montegalétto, in sce amt.genova.it. URL consultòu o 28 màzzo 2022.
- (IT) Inpiànti speciâli - Ascensô Montegalétto, in sce metrogenova.com. URL consultòu o 28 màzzo 2022.
- (IT) Ascensô Montegalétto - Inmàgine, in sce funivie.org. URL consultòu o 28 màzzo 2022.
- (IT) Maspero Elevator - Ascensô Montegalétto, in sce maspero.com. URL consultòu o 28 màzzo 2022.