Vìlla Màddre Cabrini
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
A Vìlla Màddre Cabrini, za Vìlla Acquarón ò Palàçio Acquarón, a se trêuva in Stràdda Acquarón 22, 22A e in sciâ Montâ Bachérnia 8, 10, 12, 14 in Castelétto, a Zêna, inte 'na poxiçión panoràmica in sciâ çitæ e o sò górfo, vixìn a-a scilençiôza e apartâ gêxa de Sant'Ànna.
Za a partî da-o Sèiçénto a vìlla a l'à avûo 'n ròllo centrâle pò-u svilùppo do sò quartê, eséndo stæta a prìmma rescidénsa de canpàgna costroîa inte l'antîgo pàize de Bachérnia[1]. Inte l'Eutoçénto a vìlla e o sò propiêtâio, o Pêo Acquarón, són stæti asæ inportànti pe l'espansción urbâna a nòrd do Pónte Càfaro aprêuvo a l'avertûa da Stràdda Acquarón. Co-o Nêuvecénto a l'êa diventâ a sêde de 'n grànde colêgio, ch'o l'exìste ancón a-a giornâ d'ancheu inte dipendénse da vìlla a levànte da Montâ Bachérnia, e che òua o l'é conosciûo cómme Schêua Sàn Pòulo. O cazaménto prinçipâle o l'é stæto pe cóntra convertîo a 'n ûzo de tîpo rescidençiâle.
Da-o pónto de vìsta da sò architetûa, a vìlla a l'à de interesànti strutûe do Sèteçénto che se pêuan ancón védde a-o sò intèrno, méntre o de fêua o l'é pe cóntra rifinîo con di detàggi fæti con cûa segóndo o ciù modèrno stîle eclético.
Stöia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
L'é probàbile chi-â sò costruçión a ségge comensâ into Sèiçénto, co-o cazaménto ch'o l'àiva di vòrti a croxêa e 'n ciàn nòbile, pe êse dêuviâ cómme vìlla de periferîa[1]. Costroîa vixìn a-a gêxa de Sant'Ànna, tiâ sciù into Çinqueçénto, a se trovâva tra e dôe çénte de miâge do Barbaróssa e de miâge nêuve e a l'êa colegâ a-o céntro pe mêzo de 'na crêuza che da-o Portéllo a l'anâva scìnn-a-e Miâge de Ciàppe. In particolâ, into pasòu sta zöna chi a l'êa ciamâ "Bachérnia", nómme ch'o l'é restòu scìnn-a-a giornâ d'ancheu pe indicâ quésto tòcco da crêuza[2] e che se pènsa ch'o vêgne da-o gràn nùmero de ciànte de rêuza sarvæga che gh'êa chi, e quæ faxéivan bén bén de frûti[3].
Co-o pasâ di sécoli, a vìlla a l'é stæta rimanezâ e rialsâ ciù vòtte, in prinçìpio scìnn-a-o quàrto ciàn (cómme testimoniòu da vàrie inmàgine d'época) e pöi co-a realizaçión de 'n gròsso cazaménto mìsso a-o derê da costruçión ciù vêgia. Into Nêuveçénto gh'é stæto azónto o quìnto ciàn e a faciâta a l'é stæta refæta segóndo o stîle neogòtico e eclético.
Inte l'Eutoçénto a vìlla a l'êa conosciûa co-o nómme de Vìlla ò Palàçio Acquarón[4] e, d'in gîo, a l'àiva 'n grànde pàrco, dónde gh'êa 'n alevaménto de vàcche ascì, co-o læte prodûto chi ch'o vegnîva vendûo inta "vacherîa" da-arénte a-a staçión superiôre da funicolâre de Sant'Ànna. Scibén chò-u pàrco o l'é stæto bén bén amermòu de dimescioìn aprêuvo a l'espansción edilìçia do sécolo XIX e con l'avertûa de Córso Paganìn e de Stràdda Acquarón, ancón a-a giornâ d'ancheu 'na gròssa pàrte di giardìn a l'é restâ de propiêtæ da vìlla. A-a costruçión de stràdde vixìnn-e o l'à parteçipòu o propiêtâio mæximo da vìlla, ö sæ o Pêo Acquarón, che, into 1886, o l'à realizòu a pròpie spéize a miâgia ch'a l'arêze a fàscia inferiôre do pàrco da vìlla[5].
Inte l'ànno 1917, e Miscionâie do Sâcro Cheu de Gexù da Sânta Màddre Françésca Savério Cabrini àn acatòu a vìlla, cangiàndone o nómme in önô da sò fondatrîxe e trasferéndo chi o colêgio con mêzo convìtto ch'àivan fondòu a Zêna into 1893[6]. Da-o 1931 a diretôa do colêgio a l'êa diventâ a mónega Françésca Savério Savónn-a, gràçie a-a quæ l'instituçión a s'é bén bén svilupâ. Into 1934 o conplèsso de schêue o l'é stæto anpliòu co-în âtro cazaménto, scitoòu da l'âtra pàrte da Montâ Bachérnia[7], da-arénte a-a staçión superiôre de l'Ascensô Magénta-Cròcco. Quàttro ànni dòppo o colêgio o l'à òtegnûo o riconosciménto de "Licêo" ascì. Co-o sccéuppo da Segónda Goæra Mondiâle l'institûto o l'é stæto tenporaniaménte abandonòu, vegnìndo danezòu into córso di bonbardaménti da çitæ. A-a fìn da goæra, into 1945, i cazaménti són stæti fîto agiustæ e-e schêue són stæte tórna avèrte[8].
A partî da-i ànni òtànta do Nêuvecénto a vílla a l'é diventâ 'n condomìnio rescidençiâle de propiêtæ privâ. Pe cóntra, a dépendance e a pàrte do giardìn a levànte da Montâ Bachérnia són stæti cedûi a-o Comùn e d'ancheu són a sêde da Schêua Sàn Pòulo, con l'intrâ ch'a l'é in sciâ Stràdda de Françésca Cabrini.
Galerîa d'inmàgine
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
A Schêua Màddre Cabrini. -
Vìlla Màddre Cabrini, da-a Montâ Bachérnia, 2017 -
Vìlla Màddre Cabrini, da-o Córso Paganìn, 2017 -
Vìlla Màddre Cabrini, da-o Córso Paganìn, 1920. -
A vìlla vista da-o Pónte Càfaro, 1920 -
A vìlla da-o Córso Paganìn, fin de l'Eutoçénto
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ 1,0 1,1 La famosissima e nobilissima citta' di Genova, stampata per Gio.Orlandi in Napoli 1637, Musei di Strada Nuova, Genova
- ↑ (IT) Salita Bachernia, in sce dearmissfletcher.wordpress.com. URL consultòu o 23 màzzo 2022.
- ↑ Prâga, 2016, pp. 25-26
- ↑ Pastorìn, 1968
- ↑ Lucardìn, 2012, pp. 63-64
- ↑ (IT) Tra la terra e il cielo, in sce msccabrini.it. URL consultòu o 23 màzzo 2022 (archiviòu da l'url òriginâle o 10 frevâ 2018).
- ↑ (IT) La Scuola Secondaria di 1 Grado San Paolo, in sce iccastelletto.gov.it. URL consultòu o 23 màzzo 2022 (archiviòu da l'url òriginâle l'11 frevâ 2018).
- ↑ (IT) Suor Francesca Saverio Savona. Missionaria del Sacro Cuore, in sce diocesisora.it. URL consultòu o 23 màzzo 2022.
Bibliografîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Tomâxo Pastorìn, Dizionario delle strade di Genova, Tolozzi, 1968.
- (IT) Rinâdo Lucardìn, La Circonvallazione a Monte. Genova. Storia dell'espansione urbana dell'Ottocento, Zêna, SAGEP, 2012, ISBN 88-63-73196-9.
- (IT) Corìnn-a Prâga, Andar per creuse oltre il centro storico 2. Itinerari dal Portello, dal Vico della Croce Bianca e da via Balbi verso la Porta delle Chiappe, Zêna, Erga Edizioni, 2016, ISBN 88-81-63933-5.
Vôxe corelæ
[modìfica | modìfica wikitèsto]Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Vìlla Màddre Cabrini
