Zizoa

Da Wikipedia
(Rindirisòu da Zizzua)
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Ziziphus jujuba
Ilustraçión botànica da Zizoa
Clasificaçión APG IV
Domìnio Eukaryota
Régno Plantae
(clade) Angiospermae
(clade) Mesangiospermae
(clade) Eudicotidae
(clade) Eudicotidae centrâli
(clade) Sùperrosidae
(clade) Rosidae
(clade) Eurosidae
(clade) Fabidae
Órdine Rosales
Famìggia Rhamnaceae
Génere Ziziphus
Spêce Z. jujuba
Clasificaçión Cronquist
Domìnio Eukaryota
Régno Plantae
Sóttarégno Tracheobionta
Sùperdivixón Spermatophyta
Divixón Magnoliophyta
Clàsse Magnoliopsida
Sóttaclàsse Rosidae
Órdine Rhamnales
Famìggia Rhamnaceae
Génere Ziziphus
Spêce Z. jujuba
Nomenclatura binomiale
Ziziphus jujuba
Mill., 1768
Scinònimo

35 scinònimi

Ziziphus zizyphus (Mill., 1768), comuneménte conosciûa cómme zìzo ò dàtou cineize, (in cinéize Natsume u Tsao), a l'é 'na cianta a féugge decìdoe da famiggia de Rhamnaceae[1].

Descriçion e stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]

Se pensa che a zìzoa a ne vegne da l'Africa do nord e da-a Sciria, e c'a segge stæta pòi esportâ in Cinn-a e in India, donde a l'é cortivâ da ciù de 4000 anni.

L'erbo o peu arivâ a êse erto da-i 5 a-i 12 métri, e feugge son de in vèrde brilante e e ramme son de vòtte coverte de spinn-e. Tante vòtte a zìzoa a se dêuvia ascì comme cianta ornamentâle. A zìzoa a fâ di frûti gròsci comme 'na murta e tante scioete picinn-e de tinta gianco-verdexin.

A varietæ indiann-a da zìzoa, o Zizyphus mauritiana, a l'é 'n erbo tropicâle e a fâ frûti meno sucherìn che e âtre varietæ.

O ziziphin, 'na sostansa c'a se trêuva inte féugge da zìzoa, a léva o sentî do gùsto dôse.

Habitat[modìfica | modìfica wikitèsto]

O l'è poscibile trovâ de zìzoe inti clîmi ciù diversci, ma a cianta a dâ di boìn frûti sôlo a-a fin de-e éstæ câde. Diversamente da e âtre ciante da mæxima famiggia, a rexiste ascì a inverni frèidi con temperatûe anche de -15°C.

Frûti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Frûti de Ziziphus zizyphus

Se o vegne cüggìo quande o no l'é 'ncon méuio (quande o l'à in colôre verde uniforme), o frûto da zizoa o l'à in gùstu c'o se semeggia a quello de inn-a mèia. Manimàn c'o méuia, o colôre o vegne ciù scûo, a pélle a se fâ rügoza e o sâ manimàn ciù de dôse, finn-a semeggiâse a in dàtou. Drento o l'à in sôlo òssu, c'o se semeggia a quello de inn-a ôìva, che inta cuxinn-a persiann-a a se ciamma annab.

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. (EN) Ziziphus jujuba, in sce powo.science.kew.org. URL consultòu o 4 màzzo 2021.

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Contròllo de outoritæLCCN (ENsh85070983