Bîgo (Zêna)
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
O Bîgo o l'é 'na strutûa architetònica do Pòrto antîgo de Zêna.
Descriçión
[modìfica | modìfica wikitèsto]O l'é stæto progetòu da l'architétto Rénso Piano pe-e Colonbîadi do '92 e-o seu nómme e-a seu inmàgine én inspiræ a-o bîgo, sàiva a dî, a-i bràssi de càrego ch'êan in sciâ covèrta de tùtte e nâve mercantîle prìmma de l'arîo di container.[1]
Se a lantèrna a l'é l'antîgo scìnbolo de Zêna, o prìmmo ch'o védde chi vêgne da-o mâ, e a-o mâ o l'é ligòu, o bîgo o l'é o neuvo scìnbolo ligòu, pe cóntra, a-o pòrto e a-o lòu di portoâli, a-a fadîga ch'a pòrta richéssa e svilùppo a tùtta a çitæ, co-i camàlli in scê banchìnn-e che càregan e scàregan e nâve.
O bîgo o no l'à sôlo na fonçión d'inmàgine, ma ànche 'na fonçión struturâle, quélla d'arêze o tendón da ciàssa de fèste li da-arénte, e unn-a turìstica: co-i sò bràssi che pàn di sigâri o l'arêze 'n ascensôre ùnico a-o móndo, perché o no gh'à o vâno de córsa e mànco e goìdde de scoriménto e a seu cabìnn-a a l'è circolâre e panoràmica e a peu caregâ 65 persónn-e.[2]
O peu anâ sciù fìnn-a a 50 mêtri d'artéssa e-o gîa a 360 gràddi;[2] da drénto, a vìsta de Zêna a l'é goidâ, co-in sotofóndo muxicâle, pe mêzo de panélli scrîti e vôxe goìdda, in divèrse lèngoe, che mostràn i palàssi e-e strutûe ciù bèlle da çitæ.
Da li se védde cóntra o çé a lìnia de confìn de tùtta a çitæ: o Rîghi, o Fòrte Poìn, o Diamànte, e-o mónte Fasce lazù a lévante, se védde da Sàn Pê d'Ænn-a a Stùrla.
Se védde i èrti canpanìn de prîa che spóntan in mêzo a-i téiti grîxi di abæn solcæ da 'n laberìnto de caróggi coscì stræiti che pâ che nisciùn o pòsse intrâ into cheu de Zêna, 'na çitæ ch'a s'amîa ànche da-o bàsso, co-o nâzo pe l'âia, pe védde o çê a strìsce, lasciù in mæzo a-e câze che apartêgnan a-a stöia. Se védde da-i mónti a-o mâ.
L'é a-a séia però chò-u bîgo, arivòu in çìmma, o gîa a 360 gràddi e o ne regàlla a ciù bèlla vìsta, quélla de Zêna tùtta inluminâ. ‘Na çitæ ch'a ne mostra supèrba i sò fòrti a fâ da goàrdia a quésta grànde beléssa che o bîgo, nêuvo amiâdô de Zêna, o ne regàlla. Quànde o l'é atîvo, l'ascensôre o pàrte da tæra ògni 10 menûti.
Pe costroîlo gh'é vosciûo 400 tonêi d'âsâ e 3 chilòmetri de câi metàlichi. E seu strutûe én stæte afidæ a-a Ove Arup & Partners e én stæte calcolæ da-o Peter Rice.[3]
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (IT) Paolo Lingua, Inaugurazione del Bigo, in occasione dell'apertura dell'Expo 1992., in sce archiviolastampa.it, 16 màzzo 1992. URL consultòu o 14 màzzo 2025.
- ↑ 2,0 2,1 (IT) Sidercad Costruzioni Speciali Ingegneria - Scheda Tecnica (PDF), in sce sidercad.it. URL consultòu o 14 màzzo 2025.
- ↑ Giovanna Rosso Del Brenna, Dalla Fiera del Mare all'Aeroporto. Archeologia industriale e architettura contemporanea nel Porto di Genova, in Collana "per mare", vol. 3, Sagep editori srl, 2014, ISBN 9788863732344.
Bibliografîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) AA.VV., Colombo '92. La città, il porto l'esposizione, I Quaderni di Mostrare, vol. 1, Milàn, Lybra Editore, 1992.
Ligàmmi estèrni
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Poexîa "O Bîgo" - tésto de Carmelo Donato - vôxe de Bianca Podestà, in sce youtube.com. URL consultòu o 14 màzzo 2025.
Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce O Bîgo
