Cumpagnia d'i Ventemigliusi

Questa pagina a l'è scrita in ventemigliusu
Da Wikipedia
VE
Questa pagina a l'è scrita in ventemigliusu
U scimbulu de l'asuciaçiùn

A Cumpagnia d'i Ventemigliusi, a l'è in'asuciaçiun cultürale intemelia, nasciüa d'u 1927, ch'a g'ha cume intençiùn chéla de mantegnì vivu u dialetu e e tradiçiùe de Ventemiglia, faxeindu cunusce a sö storia e difendendo i sö munumenti storici e natürali.[1]

Storia[modìfica | modìfica wikitèsto]

A Cumpagnia a l'è staita üna de prime asuciaçiùe lìgüri in ambitu territuriale a veghe e lüxe, u 21 d'avrì d'u 1927, pochi àni dapöi a fundaçiùn da Campanassa, a Savuna e du Cumitàu Naçiunale d'e Tradiçiùe Munegasche a Munegu, caciàndu e basi pe chélla ch'a sarà a Consülta Ligüre.

Fundâ da in grüpu de apasciunài d'u parlâ lucâle, fra i quâli fegüran Filippo Gigliu Rostan ed Emilio Azaretti, a l'ha de lungu pigliau cume mudélu e antighe cumpagnìe de l'etàe de mézu, cun tantu de consuri e cunscigliu.

Crunulugìa di presidenti[modìfica | modìfica wikitèsto]

A partì daa sö fundaçiùn, a Cumpagnia a l'ha avüu i seguenti presidenti:[2]

Ànu Presidente
1927 Emiliu Azaretti
1930 Filipu Giliu Rostan
1936 Emiliu Azaretti
1939 Filipu Giliu Rostan
1946 Geu Trucchi
1952 Bertu Guglielmi
1964 Antò Cauvin
1970 Ginu Lorenzi
1981 Gasparin Caramello
1982 Pierin Sismondini
1983 Rensu Villa
1998 Rita Zanolla
2009 Pierin Sismondini
2015 Pierina Giauna Piagentini
2020 Marco Scullino[3]

Regule de l'asuciaçiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]

Pe' esse soci d'a Cumpagnia ghe sun di regulamenti da respetà, cume versà ina tàscia asuciativa ch'a garantisce u teseramentu e mustràd'esse uperativi sensa fin ecunomicu, tantu pe' a Cumpagnia, quantu pe' e seçiùe. Ponan dumandà de entrà int'e l'asuciaçiùn tüti chéli nasciüi a ventemiglia, ch'i ghe stan da ciü de vint'àni o ch'i l'han maire o paire uriginàrii d'u teritòriu intemeliu. Cundiçiùn ch'a favurisce l'ingressu a l'è chéla de parlà u ventemigliusu, o pruvà a parlalu mentre, de suvente, u növu sòciu u l'è presentàu da in autru, storicu.[4]

Seçiùe[modìfica | modìfica wikitèsto]

A Cumpagnia a trata de diferenti temi, pe' questu a g'ha ina serie de seçiùe, fra ste chi:

  • Académia ventemigliusa e d'a cultüra intemelia: fundâ in d'u 1927 (turna ativa dau 1986, dopu êse stàita fermâ du 1942), a recampa tüte e persune apasciunàe da storia, de tradiçiùe, da lenga, da natüra d'u teritoriu intemeliu. L'è rezüa dau retù Giuseppe Palmero.[5]
  • Cumpagnia d'u teatru ventemigliusu: nasciüa d'u 1928 e atìva ancù a a giurnà d'ancöi[6], l'ha cume fìn chélu de purtà in scéna e cumédie dialetali ventemigliuse. Tituli de rilievu, purtai daa Cumpagnia in t'i teatri da Rivêa de Punente, ma ascì fin a Nìssa, i sun: L'amù u l'è ciü forte che u brüssu, A çena d’a leva o ancù Tütu pe' ina camixöra grixia.[7]
  • A cumpagnia cantante: fundâ in t'u 1978, l'eita in grüpu de müxica tradisiunale intemélia, che int'a sö atività u l'è sciurtìu a fa cunusce u repertoriu de cansui ventemegliuse veglie e növe.[8]
  • Barestrei de Ventemiglia: a partì da u 1984, Cumpagnia a s'è faita parte atìva de l'Agustu Medievale, urganisanduse pe' repiglià l'antiga arte d'u tirà cun l'arcu, determinandu e ucaxiùn de rievucaçiùn, in abitu catrusentescu.[9]
  • I sbandieranti d'i sestéi: sempre legài a l'avustu medievale, sun staiti istitüìi cun u scopu de rapresentà a tradiçiùn pupulare d'i diferenti sestéi ventemigliusi int'u curteu storicu.[10]
  • A Cumpagnia carrista: atìva da u 1930 fin au 1957 int'e l'ambitu da "Bataglia de sciùe". Fra i ricunuscimenti utegnüi a vitòria cun u "Carru Grande" int'a prima ediçiùn dund'a l'ha partecipàu, cundivisa cun ün di carristi ciü famusi de Ventemiglia a chéli tempi, U Ruveu.[11]
  • I Zirundei: a l'è a parte che a se interessa d'e gite suciali, dopu i primi tentativi purtai avanti di àni '70, a partì dau duimila s'è pasai a in'urganisaçiùn ciü prunta e adata ae iniçiative suciali.[12]
  • I ventemigliusi spantegai: tegnüi in cuntatu grasie a l'açiùn d'u giurnale "A Vuxe Intemélia", i ventemigliusi luntan da cà sun avixinai ae tradisiun d'a famiglia, tegnindu streti legami cun a terra de urigine, daindu ucaxiùn de socialisaçiùn ascì.[13]

Eventi e pübricaçiùe[modìfica | modìfica wikitèsto]

Atìva, cume zà dìtu, int'e diferenti atività de rievucaçiùn cume chéla d'u Avustu medievale, int'i àni a Cumpagnia a l'ha daitu ae stampe diferenti pübricaçiùe surva aa tradiçiùn d'a çità.

Fra ste chi ina serie de racolte de puexie (basta pensà a "A Barma Grande" antulugìa de valàe intemelie, racòlta dau Rostan e dau Azaretti, pübricà d'u 1932 e a sücescìva antulugìa cuntempuranea, faita d'i àni '70), u cuntenitù ilüstràu U Berriun o ancù autre racolte in scia storia lucale.[14]

Impurtante a culaburasiun fin'a cun l'Istitüu Internaçiunàle de Stüdi Lìgüri, sustegnüu dau 1946, o ancù, pe' a pruduçiùn darevìsta Intemelion, cu'u grüpu de l'Uniùn Intemélia, editrìxe da "Vuxe Intemelia" ascì.[4]

Organi e rapresentanti[modìfica | modìfica wikitèsto]

I òrgani de l'asuciaçiùn i sun Parlamentu, Cunségliu e Burò, cu'i quali culaburan i preixidenti de seçiùn.[2][4]

  • U Parlamentu: l'è l'organu generale dund'i se radünan tüti i soci, che, d'in tréi àni in tréi àni elézen i membri d'u Cunsegliu.
  • U cunségliu: òrganu prinçipale d'a Cumpagnia furmau da séze mébri, i cunseglié: Gaspare Caramello, Gianni Cortesi, Giorgio Fusaro, Bruno Germiniasi, Gianfranco Lacqua, Luca Lacqua, Giordano Maccario, Guido Maccario, Gianfranco Maggioni, Sergio Pallanca, Mauro Piagentini, Gianfranco Raimondo, Marisa Raimondo, Roberto Ramella, Gianni Ricelli, Erino Viola. A réze u cunsegliu truvamu catru consuri:
Consure Funçiùn Nome
Rapresentante Presidensa, u l’espunente legale de l'asuciaçiùn Marco Scullino
Ançian Vice presidente, u l'agiüta u rapresentante Lorenzo Viale
Bairu Cüra e relaçiùe d'a Cumpagnia a livélu de cumünicaçiùn Zoraida Romano
Gunfaruné U l'è l'afidatàriu de l'insegna suciale Franco Molinari
  • U burò: numinàu dai consuri, u l'è l'òrganu de aministraçiùn urdinaria, faitu da trei funsiunari, Segretariu, Cançelé e Cascé.
  • Presidenti d'e seçiùn: parte integrante d'u Cunsegliu sun u diretù e l'esecütù de ciache divixun d'a Cumpagnia.

Nòte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. (IT) Marco Scullino racconta la Cumpagnia d'i Ventemigliusi, in sce rivieratime.news. URL consultòu o 25 frevâ 2023.
  2. 2,0 2,1 (ITLIJ) Organigramma Associativo, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 24 frevâ 2023.
  3. (IT) Marco Scullino nuovo console della Cumpagnia d'i Ventemigliusi, in sce primalariviera.it. URL consultòu o 25 frevâ 2023.
  4. 4,0 4,1 4,2 (ITLIJ) A ca' d'u scitu, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 24 frevâ 2023.
  5. (ITLIJ) Académia ventemigliusa e d'a cultüta intemelia, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 20 frevâ 2023.
  6. (IT) 90 anni di Cumpagnia d'u teatru, in sce rivieratime.news. URL consultòu o 25 frevâ 2023.
  7. (ITLIJ) Cumpagnia d'u teatru ventemigliusu, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  8. (ITLIJ) Cumpagnia cantante, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  9. (ITLIJ) Barestrei de Ventemiglia, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  10. (ITLIJ) I sbandieranti d'i sestéi, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  11. (ITLIJ) A Cumpagnia carrista, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  12. (ITLIJ) I Zirundei, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  13. (ITLIJ) I ventemigliusi spantegai, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 23 frevâ 2023.
  14. (ITLIJ) U Berriun, raccoglitore di cultura e di tradizione per le vallate intemelie, in sce cumpagniadiventemigliusi.it. URL consultòu o 24 frevâ 2023.