Giörgia
ZE |
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |



A Giörgia (nomme ofiçiâ: საქართველო - Sakartvelo) ò Zòrzia a l'é in stâto de l'Àzia ocidentâ a-i confìn cón l'Eoröpa ch'o se trêuva into Càucazo do Sud[1] colocòu in sciâ rîva de levànte do Mâ Néigro. O confinn-a co-a Rùscia a-o nòrd, a Turchîa e l'Arménia a-o sud, l'Azerbaigian a-o sudest e o l'é tocòu da-o Mâ Néigro à ponénte. O pàize o crêuve 'n estensción de 69 km2 e o l'à inn-a popolaçión de 3 688 647 abitanti.[2] Indipendénte da-o 1991, a sêu capitâ a l'é Tbilisi[3].
Economîa e polìtica
[modìfica | modìfica wikitèsto]Da un pónto de vista giögràfico, o l'é pàrte de l'Àzia Oçidentâ[4], conscideròu un pàize transcontinentâ[5], dæto che e sêu regioîn setentrionæ son traversæ da-o baçìn do Gràn Càocazo, unn-a de linie che pe' convençión a fâ da separaçión tra l'Euröpa e l'Àzia[6][7][8]. Da un pónto de vìsta politico, stòrico e de coltûa, o l'é de spésso mìsso fra i pàixi de l'Eoröpa Orientâ.[7][9][10]
A Giörgia a conprénde de facto dôe regioìn independénte, l'Abkhazia e l'Oseçia do Sud, ch'an otegnûo in reconosciménto internaçionâ limitòu dòppo a goæra rùscio-giörgiann-a do 2008 . Do màrso 2022, a Giörgia a l'à domandòu de vegnî pàrte de l'Unión Eoropêa;[11] a-i 14 de dexénbre do 2023, o Conséggio Eoropêo o l'à acordòu a-a Georgia a condiçion de candidâto. [12] A Giörgia a l'é un membro do Conséggio d'Eoröpa, de l'OSCE, de l'EUROCONTROL, da Bànca Eoropêa pe-a Reconstruçión e o Desvilùppo, e do GUAM . O l'é compréizo into Ciàn d'Açión pe l'apartenénsa a-a NATO.[13]
Conosciùa fin da-i ténpi clàscichi co-i régni de Colchis e Iberia, e a sede d'in régno naçionâ inti ténpi de l'Etæ de Mêzo co-îna coltùa, léngoa e religión destacâ da-i sêu vexin, a Giörgia a l'é stæta anéssa da l'Inpêo Rùscio a-o prinçìpio do secolo XIX. [14] Dòppo in breve periodo d'independénsa aprêuvo a-a Revoluçión Rùscia do 1917, a Giörgia a l'é stæta ocupâ da l'Armâ Róssa do 1921, co-o vegnî da Repubrica Soçialista Sovietica da Giörgia, pàrte de l'Union Sovietica. Do 1991, a l'à deciaròu a sêu independénsa, ch'a l'é stæta reconosciùa do tùtto a-i 25 de dexénbre do mæximo ànno.
Pòsti de interesse
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Tibilisi
- O parlaménto naçionâ
- O monastê euttosentésco do Nêuvo Athos
- Paezàggio naturâle da región stòrica di Svaneti
Vôxe corelæ
[modìfica | modìfica wikitèsto]Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ Georgia, in sce treccani.it.
- ↑ Dæti do 2020 Circle, Population - National Statistics Office of Georgia, in sce geostat.ge.
- ↑ (EN) Places That Deserve More Travelers, in National Geographic Magazine, National Geographic Society, 12 zùgno 2016.
- ↑ Atlante Zanichelli, Zanichelli editore, 2003 (tavv. 20, 44; p. 134) - ISBN 88-08-21338-2;
- ↑ Europe - Map by National Geographic Society, in sce education.nationalgeographic.org. URL consultòu l'11 gennaio 2023.; National Geographic Visual Atlas of the World, National Geographic, 2009, p. 291 National Geographic Visual Atlas of the World - National Geographic Society (U.S.) - Google Books: "Georgia... continent: Europe/Asia"
- ↑ Foster:2003, p. 55.
- 1 2 Philip:2002, p. 104.
- ↑ McColl:2005, p. 366.
- ↑ De Mello:1979, p. 273.
- ↑ European Parliament resolution of 17 July 2014 on Ukraine, in sce europarl.europa.eu, 17 lùggio 2014. URL consultòu o 9 novénbre 2022.
- ↑ Georgia, in sce consilium.europa.eu.
- ↑ Conclusioni del Consiglio europeo su Ucraina, allargamento e riforme, in sce consilium.europa.eu, 14 dicembre 2023. URL consultòu o 16 dicembre 2023.
- ↑ NATO-Georgia Cooperation, in sce mod.gov.ge. URL consultòu o 5 frevâ 2023.
- ↑ (EN) David M.Lang, A Modern History of Georgia, Curzon, 2001, p. 109, ISBN 978-0-7007-1562-6.
Bibliografîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (EN) Philip's Encyclopedic World Atlas: Country by Country, Oxford, Oxford University Press, 2002, p. 104, ISBN 0-540-08237-6.
- (EN) Ruth Foster, Take Five Minutes: Fascinating Facts about Geography, in Teacher Created Resources, Garden Grove, 2003, ISBN 0-7439-3290-0.
- (EN, RU, DE, KA) Informaçioin in sciô paize, in sce allgeo.org. URL consultòu o 30 agòsto 2025.
Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Geòrgia
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 150029386 · LCCN (EN) n82118923 · GND (DE) 4022406-5 · BNF (FR) cb11948075h (data) · BNE (ES) XX451331 (data) · BAV (EN, IT) 494/32881 · NDL (EN, JA) 00577524 · WorldCat Identities (EN) n82-118923 |
|---|