Còlle de Cadebonn-a: diferénse tra e verscioìn

Naviga nella cronologia in modo interattivo

← Diferénsa de prìmma Diferénsa aprêuvo →

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto

In lìnia

Versción de 23:39, 3 arv 2021

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

O Còlle de Cadebónn-a (ciamòu a Bochetta d'Artâ ascì) o l'è 'n valico scitoòu a 459 mêtri in sciô livéllo do mâ, inta provinsa de Sann-a (Liguria) ch'o separa pe convençión i Apenìn da-e Àrpi.

Giögrafîa

O còlle de Cadebónn-a (44°20'04" N; 8°20'56" E) o divìdde o Mónte Burot (746 m), l'ùrtimo riliêvo de Àrpi Lìguri, da 'n artûa sénsa nómme de 470 m, a prìmma de l'Apenìn Lìgure. A eceçión do vixìn còlle de Sànta Lìbera (441 m) o l'è in asolûto o pónto ciù bàsso da crénn-a de tùtta a cadénn-a apenìnica^[1].

O pàsso o l'è atravèrsòu da-a vêgia diramaçión da stràdda do còlle de Cadebónn-a, clasificâ cómme SS 29, méntre o percórso atoâle o pasa pe cóntra inte 'na galerîa.

Stöia

O còlle o l'è stæto de lóngo 'n inportànte vîa de comunicaçión, za adêuviòu da-i antîghi lìguri e, inta segónda goære punica^[2], o saiâ atravèrsòu da Magón Bàrca e i seu 8.000 sordàtti in fûga, dòppo a sconfìtta de Mediolanum do 203 a.C.^[3] O remonta a-o 109 a.C. a prìmma stràdda pavimentâ pasànte pe-o pàsso, a vîa Aemilia Scauri ch'a pasâva pe-a val Bórmia, colegando Vada Sabatia, l'atoâle Voæ, e Derthona, l'atoâle Tortónn-a.

O l'è do perîodo da canpàgna d'Itàlia (1796-1797) de Napolión Bonaparte a costruçión de prìmme fortificaçioîn in sciô pàsso e a realizaçión de 'na galerîa ciù in bàsso do còlle, a quöta 435 m s.l.m. E nêuve fortésse do conplèsso difensîvo da Tagliata saián realizæ inti ànni '80 do XIX sécolo, inte l'ànbito da realizaçión de 'na lìnia fortificâ (insémme a-o sbaraménto do Melogno e i fòrti do Còl de Nava) pe difénde o Piemónte into câxo de 'n invaxón da-o mâ.

A-a giornâ d’ancheu o Còlle de Cadebónn-a o l'ha pèrso a ciù pàrte da seu inportànsa stratégica zaché, co l'avertûa do nêuvo percórso da SS 29 ch'o pasa a nòrd do pàize de Artâ o l'è stæto realizòu 'n colegaménto dirètto in galerîa co l'outostràdda A6 Sànn-a-Torìn, costroîa into 1960.

Nòtte

↑ (IT) Carta tecnica regionale, consultata su Limiti Amministrativi (Comunali, Provinciali, Regionali) sc. 1:25000, Regione Liguria. URL consultòu o 3 arvî 2021.
↑ (IT) Associazione Alpinistica Altarese - Sez.CAI Altare, in sce web.tiscali.it. URL consultòu o 3 arvî 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 20 màzzo 2012).
↑ (IT) Storia della città di Genova dalle sue origini alla fine della repubblica marinara, in sce giustiniani.info. URL consultòu o 3 arvî 2021.

Bibliografîa

(IT) Pietro Canepa, Quale sia il limite fra le Alpi e gli Appennini, Zena, Sambolino, 1878.
(IT) Giotto Dainelli, Il confine alpino secondo il massimo geografo tedesco, Firense, Ricci, 1917.
(IT) Euro Montagna e Attilio Sabbadini, Appennino ligure, Zena, Edizioni CAI, 1974.
(IT) Centro Studi Unioncamere Liguri e Studio Cartografico Italiano, Alta via dei monti liguri, Zena, 1983.
(IT) Andrea Parodi, Alte vie della Liguria, Rensén, Andrea Parodi Editore, 2003.

Âtri progètti

Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Còlle de Cadebonn-a

Contròllo de outoritæ	VIAF (EN) 236627099 · WorldCat Identities (EN) 236627099

[1] (IT) Carta tecnica regionale, consultata su Limiti Amministrativi (Comunali, Provinciali, Regionali) sc. 1:25000, Regione Liguria. URL consultòu o 3 arvî 2021.

[2] (IT) Associazione Alpinistica Altarese - Sez.CAI Altare, in sce web.tiscali.it. URL consultòu o 3 arvî 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 20 màzzo 2012).

[3] (IT) Storia della città di Genova dalle sue origini alla fine della repubblica marinara, in sce giustiniani.info. URL consultòu o 3 arvî 2021.

[1]

[2]

[3]

@@ Lìnia 5: / Lìnia 5: @@
 == Giögrafîa ==
-O còlle de Cadebónn-a ([http://maps.google.it/maps?f=q&hl=it&q=44%C2%B020%2704%27%27N+8%C2%B020%2756%27%27E&ie=UTF8&om=1&z=12&t=k 44°20'04" N; 8°20'56" E]) o divìdde o [[Mónte Burot]] (746 m), l'ùrtimo riliêvo de [[Àrpi Lìguri]], da 'n artûa sénsa nómme de 470 m, a prìmma de l'[[Apenìn Lìgure]]. A eceçión do vixìn [[còlle de Sànta Lìbera]] (441 m) o l'è in asolûto o pónto ciù bàsso da crénn-a de tùtta a cadénn-a apenìnica<ref>{{Çitta web|url=http://geoportale.regione.liguria.it//geoviewer/pages/apps/repertorio/repertorio.html?id=637|tìtolo=Carta tecnica regionale, consultata su ''Limiti Amministrativi (Comunali, Provinciali, Regionali) sc. 1:25000''|editô=Regione Liguria|léngoa=IT|vìxita=2021-04-03}}</ref>.
+O còlle de Cadebónn-a ([http://maps.google.it/maps?f=q&hl=it&q=44%C2%B020%2704%27%27N+8%C2%B020%2756%27%27E&ie=UTF8&om=1&z=12&t=k 44°20'04" N; 8°20'56" E]) o divìdde o [[Mónte Burot]] (746 m), l'ùrtimo riliêvo de [[Àrpi Lìguri]], da 'n artûa sénsa nómme de 470 m, a prìmma de l'[[Appennin ligure|Apenìn Lìgure]]. A eceçión do vixìn [[còlle de Sànta Lìbera]] (441 m) o l'è in asolûto o pónto ciù bàsso da crénn-a de tùtta a cadénn-a apenìnica<ref>{{Çitta web|url=http://geoportale.regione.liguria.it//geoviewer/pages/apps/repertorio/repertorio.html?id=637|tìtolo=Carta tecnica regionale, consultata su ''Limiti Amministrativi (Comunali, Provinciali, Regionali) sc. 1:25000''|editô=Regione Liguria|léngoa=IT|vìxita=2021-04-03}}</ref>.
 O pàsso o l'è atravèrsòu da-a vêgia diramaçión da stràdda do còlle de Cadebónn-a, clasificâ cómme SS 29, méntre o percórso atoâle o pasa pe cóntra inte 'na galerîa.