Caffè: diferénse tra e verscioìn
Caffè |
m Bot: Aggiungo: af, am, an, ang, ar, arz, ast, az, bar, bat-smg, be, be-x-old, bg, bn, bo, br, bs, ca, chr, cs, cy, da, de, el, en, eo, es, et, eu, fa, fi, fiu-vro, fr, fur, ga, gan, gd, gl, hak, he, hi, hr, ht, hu, hy, ia, id, is, it, ja, jbo, jv, ka |
||
Lìnia 7: | Lìnia 7: | ||
I tipi de caffè piggien o nomme dae localitæ de provenienza. I mægio son quelli etiopici, seguï dao ''Moka'' coltivou speçialmente in Arabia. De origine asiatica l' è ''Malabar'', ''Borneo'', ''Giava''; in America o paise prodüttô prinçipa o l' è o [[Brasî]] dao quale vegne o ''Rio'', o ''Santos'', o ''Parà'', o ''Bahia'' e vari atri. |
I tipi de caffè piggien o nomme dae localitæ de provenienza. I mægio son quelli etiopici, seguï dao ''Moka'' coltivou speçialmente in Arabia. De origine asiatica l' è ''Malabar'', ''Borneo'', ''Giava''; in America o paise prodüttô prinçipa o l' è o [[Brasî]] dao quale vegne o ''Rio'', o ''Santos'', o ''Parà'', o ''Bahia'' e vari atri. |
||
[[Category:Beviaggi]] |
[[Category:Beviaggi]] |
||
[[af:Koffie]] |
|||
[[am:ቡና]] |
|||
[[an:Café]] |
|||
[[ang:Caffiȝ]] |
|||
[[ar:بن (شجرة)]] |
|||
[[arz:قهوه]] |
|||
[[ast:Café]] |
|||
[[az:Qəhvə]] |
|||
[[bar:Kafää]] |
|||
[[bat-smg:Kava]] |
|||
[[be:Кава]] |
|||
[[be-x-old:Кава]] |
|||
[[bg:Кафе]] |
|||
[[bn:কফি]] |
|||
[[bo:ཁོ་ཧྥེ།]] |
|||
[[br:Kafe]] |
|||
[[bs:Kahva]] |
|||
[[ca:Cafè]] |
|||
[[chr:ᎧᏫ]] |
|||
[[cs:Káva]] |
|||
[[cy:Coffi]] |
|||
[[da:Kaffe]] |
|||
[[de:Kaffee]] |
|||
[[el:Καφές]] |
|||
[[en:Coffee]] |
|||
[[eo:Kafo]] |
|||
[[es:Café]] |
|||
[[et:Kohv]] |
|||
[[eu:Kafe]] |
|||
[[fa:قهوه]] |
|||
[[fi:Kahvi]] |
|||
[[fiu-vro:Kohv]] |
|||
[[fr:Café]] |
|||
[[fur:Cafè]] |
|||
[[ga:Caife]] |
|||
[[gan:咖啡]] |
|||
[[gd:Cofaidh]] |
|||
[[gl:Café]] |
|||
[[hak:Kâ-pî]] |
|||
[[he:קפה]] |
|||
[[hi:कॉफ़ी]] |
|||
[[hr:Kava]] |
|||
[[ht:Kafe]] |
|||
[[hu:Kávé]] |
|||
[[hy:Սուրճ]] |
|||
[[ia:Caffe]] |
|||
[[id:Kopi]] |
|||
[[is:Kaffi]] |
|||
[[it:Caffè]] |
|||
[[ja:コーヒー]] |
|||
[[jbo:ckafi]] |
|||
[[jv:Kopi]] |
|||
[[ka:ყავა]] |
|||
[[kn:ಕಾಫಿ]] |
|||
[[ko:커피]] |
|||
[[ksh:Kaffe]] |
|||
[[ku:Qehwe]] |
|||
[[la:Coffeum]] |
|||
[[lt:Kava]] |
|||
[[lv:Kafija]] |
|||
[[mk:Кафе]] |
|||
[[ml:കാപ്പി (പാനീയം)]] |
|||
[[mn:Кофе]] |
|||
[[mr:कॉफी]] |
|||
[[ms:Kopi]] |
|||
[[nds-nl:Koffie]] |
|||
[[nl:Koffie]] |
|||
[[nn:Kaffi]] |
|||
[[no:Kaffe]] |
|||
[[nv:Ahwééh]] |
|||
[[oc:Cafè]] |
|||
[[os:Къофи]] |
|||
[[pl:Kawa]] |
|||
[[pnb:کافی]] |
|||
[[pt:Café]] |
|||
[[qu:Kaphiy]] |
|||
[[ro:Cafea]] |
|||
[[ru:Кофе]] |
|||
[[sah:Кофе]] |
|||
[[scn:Café]] |
|||
[[sco:Coffee]] |
|||
[[se:Gáffe]] |
|||
[[simple:Coffee]] |
|||
[[sk:Káva]] |
|||
[[sl:Kava]] |
|||
[[sq:Kafeja]] |
|||
[[sr:Кафа]] |
|||
[[sv:Kaffe]] |
|||
[[sw:Kahawa]] |
|||
[[szl:Kafyj]] |
|||
[[ta:காப்பி]] |
|||
[[te:కాఫీ]] |
|||
[[th:กาแฟ]] |
|||
[[tl:Kape]] |
|||
[[tpi:Kopi]] |
|||
[[tr:Kahve]] |
|||
[[uk:Кава]] |
|||
[[ur:کافی]] |
|||
[[uz:Qahva]] |
|||
[[vi:Cà phê]] |
|||
[[vls:Kaffie]] |
|||
[[war:Kape]] |
|||
[[yi:קאווע]] |
|||
[[zh:咖啡]] |
|||
[[zh-min-nan:Ka-pi]] |
|||
[[zh-yue:咖啡]] |
Versción de 14:14, 6 òtô 2009
O Caffè o l' è unna bevanda ottegnüa dai gren contegnüi in to früto (drupa) de a cianta omonima, che a l' existe ao stato sarvego in Etiopia. O zenere Coffea, da famiggia de Rubiacee, o comprende 40 speçie. Fra queste, a Coffea arabica a da o 40% da produzion mondiale. A coltivazion ao stato domestego a l' è esteisa a varie regiuin de Africa, Arabia, Indie, America Centrale e Meridionale. E ciante avieiven un' artezza figna a 6 metri, ma vegnen puee a 2-3 metri pe rende ciù façile a cüra e a raccolta di früti. O früto, scimile all' apparenza a unna çexia, o se lascia seccä ao sö (coscidito cafè de Techo do Centroamerica) pe fa scì che se posse estrae i gren; ma ciü spesso questa operazion a se fa meccanicamente. O caffè crüo, se tegnüo ao sciüto, o se conserva ben e o migliora con o tempo; ma o patisce l' ümido, pe via da formazion de muffe. Ugualmente o va tegnüo lunxi dae sostanse aromatiche pe via da so capaçitæ de assorbï odùi estranei. A ben nota azion eççitante do caffè a l' è dovüa ä caffeinna (chimicamente parlando a caffeinna a l' è 1,3,7 trimetilxantina).
Torrefazion
Pe esse döviou comme bevanda o caffè o va torrefæto, segge pe svilüppä l' aroma che pe rende solubili çerti componenti. O caffè tostou o diventa de colore marron ( o gran crüo o l'è verde), o diminuisce de peiso dao 15 ao 20% e o l' aumenta de volümme. L' aspetto de un bon caffè torrefæto o deve esse brillante, a conscistensa düa; i gren remesciæ deven esse "sonori".
Tipi de caffè
I tipi de caffè piggien o nomme dae localitæ de provenienza. I mægio son quelli etiopici, seguï dao Moka coltivou speçialmente in Arabia. De origine asiatica l' è Malabar, Borneo, Giava; in America o paise prodüttô prinçipa o l' è o Brasî dao quale vegne o Rio, o Santos, o Parà, o Bahia e vari atri.