Canigèa

A Canigèa (nomme scientifico Parietaria officinalis) o gamba russa (ascì dîta erba ventu o erba vedrólla) a l'è inn-a cianta d'a famiggia d'e Urticaceae e dunque parente strèita de l'ortìga.

U numme latin u vegne da u sö habitat preferìu ("miaggia" in latìn u l'è "paries"): e vêgie miaggie, mêgiu se a l'assùstu e in terèn ricchi (azutê). A l'a prupiêtê diuretiche e emuliénti, a l'è mudèsta da u puntu de vista alimentäre e de vötte a se dövia in t'i minestruìn. A l'è de següu a funte de unn-a de ciü cumün-e furme de alergìa prümmaverile ai sö póllini. Scinn-a póchi anni inderé a l'ea cumünemente döviä pe' lavä indréntu a e buttigge e a e fiasche, grassie a e föggie taccaìgnie. U fóstu u l'è russu scüu çilindricu e peiusu. E föggie sun oväli lançeulae alterne picciulae taccaìgnie. E sciue sun menüscule verde e se dörvan a l'ascélla d'e föggie muggiae in fitte insciuescense de furma riunda. A se tröva façilmente a i bórdi d'e stradde, lungu i miâggìn de prìa. L'habitat ideâle sun i pósti aridi, sciüti.