Lengoa zeneize: diferénse tra e verscioìn

{{{nómme}}}
Còdici de clasificaçión
Linguist List	lij-gen (EN)
Glottolog	geno1240 (EN)
	Manuale

Naviga nella cronologia in modo interattivo

← Diferénsa de prìmma Diferénsa aprêuvo →

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto

VixoâWikitèsto

In lìnia

Versción de 17:46, 15 màr 2018

O zenéize (inta sò grafîa tradiçionâ: zeneise) o l'é 'na variante da lengoa ligure parlâ inta çitæ de Zêna e inti comun vexìn. A diferénsa de âtre parlæ lìguri, o zenéize o l'é sénpre stæto, storicamente, unn-a léngoa e no un dialetto, comme scriveiva za Padre Federico Angelo Gazzo into 1909 inta seu traduçión da Divinn-a Comédia in léngoa zenéize.

Ségondo a Càrta eoropêa de léngoe regionâli ò minoritâie^[1] do 1992, poémmo consciderâ o zenéize comme 'na léngoa regionâle.

Stöia

O zeneize, comme a gran parte de léngoe d'Italia, o l'é derivòu da-o latìn vorgâ, subendo pöi, into corso di sécoli, e influense de âtre léngoe neolatinn-e, comme o françeize ò l'italiàn; a ògni mòddo, a-a reversa de âtre léngoe gallo-italiche, o zeneize o l'é stæto asæ de ciù influensòu da-e léngoe do Meridion^[2]. A prìmma poêxîa in zenéize conosciûa a l'é stæta scrîta into 1291 da l'anònimo zenéize, conosciûo ascì comme Luchetto^[3].

Variante

Quésta seçión a l'é ancón vêua. Ti pêu agiutâ a scrîvela!

Carateristiche

Fonologîa

Consonanti

		Labbiàli	Alveölàri	Postalveölàri	Palatàli	Velàri
m	n		ɲ	ŋ
Plosîve	sórde	p	t			k
Plosîve	sonöre	b	d			ɡ
Affricàte	sórde			t͡ʃ
Affricàte	sonöre			d͡ʒ
Fricatîve	sórde	f	s	ʃ
Fricatîve	sonöre	v	z	ʒ
vibrânti	sórde		r
vibrânti	sonöre
aproscimæ			l		j	w

Vocâle

	Frontæ				Centrâli		Derê
	no-ariondæ		ariondæ		Centrâli		Derê
	curte	longhe	curte	longhe	curte	longhe	curte	longhe
Saræ	i	iː	y	yː			u	uː
Centrâli	e	eː	ø	øː				oː
Quæxi-averte	ɛ	ɛː					ɔ
Averte					a	aː

Scitemi de scrittûa

Esendo a parlâ ligure ciù conosciûa e trascrîa de tùtte, o zeneize o l'à avûo tànte divèrse grafîe.

A primma a svilupâse, dapeu 'na serie de reforme into XVII sécolo, a l'é stæta a cosciddîta grafîa tradiçionâ: questa a deuviâva za de léite che son diventæ, into significâto, tipiche de parlæ lìguri (a ezenpio æ, ç, x ò i dittonghi comme eu), mentre a l'êa ancón prezente a êre intevocàlica e inte prepoxiçioin articulæ (a ezenpio: dra a-o pòsto de da e ro a-o pòsto de o) e a êsse potêa êse pronunçiâ segge s segge sc (davanti a c/t e i) . Sucesïvaménte ghe son stæte de ciù âtre modiffiche, comme a spariçion da j, e tanti studioxi e artisti, sorviatutto inte l'ùrtimo sécolo, àn modificòu e precedenti grafîe co azonte personæ.

Ancheu no existe 'na grafîa universalmente acetâ: e ciù adeuviæ son a grafîa ofiçia de l'Academia Ligustica do Brenno, a grafîa in U do Vocabolâiu d'e Parlæ Liggyre, e 'na variante moderna da grafîa tradiçionâ.^[4]^[5]

Nòtte

↑ http://www.cadepuio.it/lanostraparlata/la_lingua_ligure.html
↑ L'Ardiciocca - "A compagnia di Rechelin"; anno XXV; settembre-dicembre 2017, pag.10
↑ Franco Bampi, Maniman, Ed. Il Golfo, 2004
↑ http://www.zeneize.net/grafia/index.htm
↑ http://www.zeneize.net/ziardua/grafia/grafia.html

Veddi ascì

[1] ttp://www.cadepuio.it/lanostraparlata/la_lingua_ligure.html

[2] L'Ardiciocca - "A compagnia di Rechelin"; anno XXV; settembre-dicembre 2017, pag.10

[3] Franco Bampi, Maniman, Ed. Il Golfo, 2004

[4] ttp://www.zeneize.net/grafia/index.htm

[5] ttp://www.zeneize.net/ziardua/grafia/grafia.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Lìnia 7: / Lìnia 7: @@
 &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Oççidentâ<br />
 &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Ligure<br />
-&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Zeneize'''|ofiçiâ=-}}O '''zenéize''' (inta sò [[Ortografia tradiçionâ|grafîa tradiçionâ]]: ''zeneise'') o l'é 'na variante da [[lengoa ligure]] parlâ inta çitæ de [[Zena|Zêna]] e inti comun vexìn. A diferénsa de âtre parlæ lìguri, o zenéize o l'é sénpre stæto, storicamente, unn-a léngoa e no un dialetto, comme scriveiva za Padre Federico Angelo Gazzo into 1909 inta seu traduçión da [[Divinn-a Comédia]] in léngoa zenéize. A prìmma poêxîa in zenéize a l'é stæta scrîta into 1291 da l'anònimo zenéize Luchetto<ref>Franco Bampi, Maniman, Ed. Il Golfo, 2004</ref>. Ségondo a Càrta eoropêa de léngoe regionâli ò minoritâie<ref>http://www.cadepuio.it/lanostraparlata/la_lingua_ligure.html</ref> do 1992, poémmo consciderâ o zenéize comme 'na léngoa regionâle.
+&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Zeneize'''|ofiçiâ=-}}O '''zenéize''' (inta sò [[Ortografia tradiçionâ|grafîa tradiçionâ]]: ''zeneise'') o l'é 'na variante da [[lengoa ligure]] parlâ inta çitæ de [[Zena|Zêna]] e inti comun vexìn. A diferénsa de âtre parlæ lìguri, o zenéize o l'é sénpre stæto, storicamente, unn-a léngoa e no un dialetto, comme scriveiva za Padre Federico Angelo Gazzo into 1909 inta seu traduçión da [[Divinn-a Comédia]] in léngoa zenéize.
+Ségondo a Càrta eoropêa de léngoe regionâli ò minoritâie<ref>http://www.cadepuio.it/lanostraparlata/la_lingua_ligure.html</ref> do 1992, poémmo consciderâ o zenéize comme 'na léngoa regionâle.
 == Stöia ==
-O zeneize, comme a gran parte de léngoe d'Italia, o l'é derivòu da-o latìn vorgâ, subendo pöi, into corso di sécoli, e influense de âtre léngoe neolatinn-e, comme o [[Lengua françèise|françeize]] ò l'[[Lèngoa italiann-a|italiàn]]; a ògni mòddo, a-a reversa de âtre léngoe gallo-italiche, o zeneize o l'é stæto asæ de ciù influensòu da-e léngoe do Meridion<ref>''L'Ardiciocca - "A compagnia di Rechelin"''; anno XXV; settembre-dicembre 2017, pag.10</ref>.
+O zeneize, comme a gran parte de léngoe d'Italia, o l'é derivòu da-o latìn vorgâ, subendo pöi, into corso di sécoli, e influense de âtre léngoe neolatinn-e, comme o [[Lengua françèise|françeize]] ò l'[[Lèngoa italiann-a|italiàn]]; a ògni mòddo, a-a reversa de âtre léngoe gallo-italiche, o zeneize o l'é stæto asæ de ciù influensòu da-e léngoe do Meridion<ref>''L'Ardiciocca - "A compagnia di Rechelin"''; anno XXV; settembre-dicembre 2017, pag.10</ref>.  A prìmma poêxîa in zenéize conosciûa a l'é stæta scrîta into 1291 da l'[[Anònimo zeneize|anònimo zenéize]], conosciûo ascì comme Luchetto<ref>Franco Bampi, Maniman, Ed. Il Golfo, 2004</ref>.
 == Variante ==