Ascensô Castéllo d'Albertis-Montegalétto

Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

A gabìnn-a de l'ascensô into tòcco òrizóntale

L'ascensô Castéllo d'Albertis-Montegalétto, conosciûo cómme ascensô de Montegalétto ascì, o l'é 'n inpiànto de traspòrto funicolâre verticâ pùblico da çitæ de Zêna ch'o colêga a Stràdda de Bàrbi, da-arénte a-a staçión feroviària de Prìnçipe co-o Córso Dògali, vixìn a-o Castéllo d'Albertis. O l'é gestîo da l'AMT de Zêna.

Stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]

Vìsta da colìnn-a de Montegalétto co-o Castéllo d'Albertis

L'ascensô o l'é stæto costroîo inte l'ànno 1929 da 'na socjêtæ privâ, a Socjêtæ Lìgure pe Inpiànto e Ezercìçio Ascensoî, pe poéi colegâ a centrâle staçioìn de Prìnçipe con Montegalétto, antîgo nómme da zöna da-arénte a-o Castéllo d'Albertis che a l'época a l'êa interesâ da 'na fórte urbanizaçión aprêuvo a-a costruçión da Circonvalaçión a Mónte. St'inpiànto chi, ch'o crovîva 'na diferénsa d'altitùdine de ciù ò mêno setànta mêtri, o l'êa o ciù grànde tra quélli da çitæ. Pe de ciù, pe arivâ a-e sò gabìnn-e, da-a capiénsa de vìnti persónn-e ciaschedùnn-a, s'êa dovûo realizâ 'na galerîa de squæxi trexénto mêtri.

L'inpiànto o l'é de lóngo stæto bén bén dêuviòu da-i abitànti do quartê aprêuvo a-o fæto ch'o l'êa ciù spedîo e o l'àiva 'n bigétto mêno câo de quélli di tranvài, di òutobi e di fìlobi. Tra o 1963 e o 1965 gh'é stæta 'n'inportànte òpera de refæta de l'ascensô, con l'instalaçión de 'n scistêma ciù lèsto e modèrno. Vèrso a fìn di ànni sciusciànta o nùmero de pasagê o s'é però amermòu aprêuvo a l'introduçión do bigétto ùnico pò-u traspòrto pùblico zenéize, con l'ascensô ch'o l'êa dónca diventòu mêno conveniénte. A-o prìmmo de frevâ do 1976, l'AMT a l'à rilevòu l'inpiànto insémme a quéllo de Castelétto Ponénte[1], continoàndo o servìçio scìnn-a-o 1995, quànde a l'é schéita a sò vìtta técnica de trént'ànni, con l'ascensô ch'o l'é stæto dónca seròu.

L'inpiànto modèrno[modìfica | modìfica wikitèsto]

A-o moménto da sò refæta, l'AMT a l'à decîzo de renovâ a configuraçión de l'inpiànto ascì, aprêuvo a-a prezénsa de 'na lónga galerîa da percorî a pê ch'a rendéiva l'ascensô pöco apetìbile a-i uténti. O l'é stæto dónca realizòu 'n progètto preliminâre da pàrte de l'inzegnê Michele Montanari de l'AMT, into quæ o l'êa prevìsto 'n inpiànto traslatô-solevatô.

Co-a gâra d'apàlto, a stezûa do progètto esecutîvo e i travàggi pe l'agiornaménto de l'inpiànto són stæti asegnæ a 'na asociaçión tenporània de inpréize goidâ da Poma Italia. O progètto definitîvo o l'é stæto coscì prezentòu into zenâ do 2001, co-e outorizaçioìn necesâie da pàrte do Ministêro di Traspòrti che són arivæ a-i 14 de novénbre de quéllo ànno. I travàggi són pe cóntra incomensæ into méize de seténbre do 2002, pe pöi finîi into zùgno do 2004. Dòppo quàrche méize pe-e prêuve e-e colaodaçioìn, a-i 15 de dexénbre do 2004 l'ascensô o l'é stæto inouguròu e avèrto a-o pùblico.

L'inpiànto de Montegalétto o l'é tra quélli ciù dêuviæ da-i zenéixi aprêuvo a-o sò fonçionaménto caraterìstico e a-a sò poxiçión stratégica, ch'a permétte d'arivâ a-a spedîa a-o Castéllo d'Albertis e a Córso Dògali vegnìndo da l'àrea d'in gîo a-a staçión Prìnçipe.

Tra o 2020 e o 2021 l'ascensô o l'à avûo di problêmi de tîpo técnico e dónca, depoî a revixón òrdenâia, a gabìnn-a nùmero 1 a l'é stæta desmìssa. O servìçio o l'é stæto coscì ezercitòu a spêua da-a sôla gabìnn-a nùmero 2, co-ina frequénsa de 9 menûti tra 'na córsa e l'âtra, scìnn-a quànde, into 2022, o l'é stæto tórna avèrto do tùtto.

Caraterìstiche[modìfica | modìfica wikitèsto]

Vìsta da galerîa òrizóntale
O scistêma d'ingàncio pò-u pasàggio da-a funicolâre a l'ascensô

L'ascensô de Montegalétto o peu êse conscideròu cómme 'n scistêma de tréi inpiànti. Defæti, prìmma de tùtto, gh'é 'n scistêma funicolâre pò-u pasàggio inta galerîa òrizóntale che, depoî 'n tòcco de traslaçión in sce gómma de derivaçión funivàia, o pórta a gabìnn-a inte 'n scistêma scìmile a quéllo de 'n normâle ascensô, spartîo tra dôe piatafórme diferénti, unn-a pe gabìnn-a.

E dôe gabìnn-e de l'inpiànto pàrtan insémme: méntre quélla inta staçión de vàlle a l'atravèrsa a galerîa òrizóntale, a segónda a l'incoménsa a chinâ da Córso Dògali, con l'incôxo tra e dôe ch'o l'avêgne a-a bâze do pósso de l'ascensô quànde e gabìnn-a són pigiæ in càrego da l'inpiànto traslatô. Defæti, in quéllo moménto, a gabìnn-a ch'a chìnn-a a l'é inganciâ co-in scistêma ötomàtico a l'inpiànto funicolâre pe incomensâ o tòcco òrizóntale; pe cóntra quélla ch'a mónta a vegnê isâ in sciô ciàn de l'ascensô e dónca a va vèrso a staçión de mónte.

Dæti técnichi[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • Altitùdine staçión de vàlle: 22,38 m s.l.m.
  • Altitùdine staçión de mónte: 94,60 m s.l.m.
  • Diferénsa d'altitùdine: 72,19 m
    • Tòcco òrizóntale: 2,86 m
    • Tòcco verticâ: 69,33 m
  • Longhéssa òrizóntale[2]
    • Lìnia 1: 235,87 m
    • Lìnia 2: 233,71 m
  • Velocitæ
    • Tòcco òrizóntale: 4,5 m/s - 1,5 m/s (inta pàrte di scàngi)
    • Tòcco de traslaçión: 0,25 m/s
    • Tòcco verticâ: 1,6 m/s - 0,1 m/s (in acostaménto)
  • Diàmetro do câo de traçión: 15 mm
  • Scartaménto de colìsse: 850 mm
  • Capaçitæ de vetûe: 23 persónn-e

Galerîa d'inmàgine[modìfica | modìfica wikitèsto]

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. (IT) AMT, Storia del trasporto pubblico a Genova, Zêna, SAGEP Editrice, 1980, p. 338.
  2. A diferénsa de longhéssa a l'é caxonâ da-a prezénsa de 'na cùrva picìnn-a, co-o percórso intèrno ch'o l'é 'n pitìn ciù cùrto.

Bibliografîa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Vôxe corelæ[modìfica | modìfica wikitèsto]

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Colegaménti estèrni[modìfica | modìfica wikitèsto]