Catæn-a I de Ruscia

Da Wikipedia
ZE-P
Sta paggina chie a l'è scrita in zeneize
co' ina grafia tipo quella do Prian do 1745

Catæña II (ruscio Ekaterina Alekseevna) dita "a Grande" , imperatrixe de Ruscia (Stettin 1729 - Carskoe Selo 1796).

Catæn-a I de Ruscia

Jean-Marc Nattier (1685-1776), Catæn-a I de Ruscia, 1717 (San Peoburgo, Ermitage)

Dæti personâli

Nàscita: Stettin, 1729
Mòrte: Carskoe Selo, 1796
Paize: Ruscia

Âtre informaçioìn

Profesción: imperatrixe

Vìtta[modìfica | modìfica wikitèsto]

Nasciua Sofia-Federica-Amalia, figgia do prinçipe todesco de Anhalt-Zerbst, into 1745 a l'andò sposa a-o granducca Pê Fëdorovič, erede a-o trono ruscio. Intelligente, colta e senscibile, l'ea inevittabile che co-o maio incolto avegnisse una rottua; e quande o Pê III, alienaose a Guardia e i circoli de corte pe-e so preferençe prusciañe, o vègne deposto e doppo pochi giorni amaççao, a Catæña, o 20 zugno 1762, a salì a-o trono.

A rivelò a so educaçion illuministica inte un dispotismo paternalistico, largo de interventi e de iniçiative inte tutti i campi, a commençâ da-a speciale instruçion (nakaz) co-a quæ a proponeiva a-a commiscion convocâ into 1767 o progetto de 'n nœuvo codexe inspiao a-o Montesquieu e a-o Beccaria.

Soffocâ a grande rivolta do cosacco E. Pugačëv (1774-1775), a Catæña a s'interessò a-i problemi de l'instruçion, a restaorò e finançe e a riformò o governo locâ co l'instituçion di governoei, mentre a-o centro a l'attoava o prinçipio do poei ministeiâ unitaio. Questo scignificava ascì un inreddenimento e 'n ritorno a poxiçioin ciu aotocratiche e reaçionaie, com'é testimoniao da-a question di servi da gleba che, nonostante i longhi loei preliminæ de riforma, de fæto aomenton de numero: e da-o 1783 fu sciña proibio a-i contadin de passâ da 'n proprietaio a l'atro. Inreddenimento ch'o l'ea destinao a inasprîse doppo i avegnimenti françeixi do 1789.

Into proseguî a politica estera do Pê o Grande, a Catæña a se propose de risolve dueivemente o problema turco e quello polacco. Da-a Turchia, doppo a guæra do 1768-1774, a l'ótègne, inta paxe de Küciük-Qainarge (1774), o confin a-o sciumme Bug, o diritto de proteçion in sce-i crestien ortodosci di Balchen, l'indipendença da Crimea (che into 1783 insemme a-o Kuban a fu anessa a-a Ruscia). Quanto a-o problema polacco, atraverso di interventi inti afæ interni de quello paise e o conligamento co-a Pruscia e co l'Aostria, a Catæña a poette zonze a-e sucescive spartiçioin do 1772, do 1793 e do 1795, ótegnindo tutte e regioin orientæ da Polonia.

De spiito vivaxe e averto, a Catæña a svolse una çerta attivitæ lettiaia: œuvie drammatiche, articoli, schiççi satirichi, drammi e riçerche storiche, trattæ polemichi e memoie, tutti scingolarmente rapresentativi da societæ russa e œüropea do tempo.

A fu ciutosto dissolua a so vitta privâ, inta quæ ebban parte vari famoxi favoii.

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Contròllo de outoritæVIAF (EN49493819 · ISNI (EN0000 0000 9677 2005 · SBN (ITMILV033238 · LCCN (ENn80046091 · GND (DE118560565 · BNF (FRcb120812555 (data) · BNE (ESXX979722 (data) · ULAN (EN500257752 · NLA (EN35026586 · BAV (ENIT495/16169 · CERL cnp01324179 · NDL (ENJA00620620 · WorldCat Identities (ENn80-046091