Uspiâ Evangélico Internaçionâle

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Vìsta de l'Uspiâ de Castelétto

L'Uspiâ Evangélico Internaçionâle (ascì sôlo Uspiâ Evangélico e in sîgla, da l'italiàn, OEI) o l'é 'n énte eclesiàstico de Zêna riconosciûo a livéllo civîle ascì. L'énte o l'à in gestión dôe strutûe sanitâie inta çitæ: óltre a-a sò sêde stòrica, ö sæ l'uspiâ into quartê de Castelétto, o gestìsce 'na strutûa a Ôtri ascì.

Stöia

A costruçión de 'n uspiâ evangélico a Zêna a l'êa diventâ necesâia aprêuvo a-a prezénsa de 'n'inportànte comunitæ de ste confescioìn chi, ch'a s'êa svilupâ pe mêzo di comèrci con l'Eoröpa do nòrd e ch'a l'àiva di problêmi a servîse de strutûe existénti a l'época. Co-o sccéuppo de 'n'epidemîa de còlera a-o prinçìpio de sécolo XIX, pe evitâ e prescioìn di catòlichi l'é stæto formòu into 1856 'n comitâto di raprezentànti de çìnque gêxe evangéliche che inte quélli ànni êan a Zêna, ö sæ Anglicànn-a ingléize, Presbiterànn-a scoséize, Riformâ svìsera e Valdéize italiànn-a, ch'àn sotoscrîto 'na diciaraçión comùn pe inpegnâse a-a realizaçión de 'n uspiâ evangélico.

A prìmma sêde de l'uspiâ protestànte a l'é stæta alestîa inte l'ànno dòppo in sciâ Montâ de Sàn Gêumo, a-o cìvico 75, con ùnze pòsti pe-i maròtti. Into 1861, a l'aministraçión da gêxa a l'à incomensòu a parteçipâ a Gêxa Lìbera italiànn-a ascì. Into 1867 l'Uspiâ o l'à fæto stramûo inte Palàçio Mòrro, a l'época co-o cìvico in sce Ciàssa Sàn Bertomê di Armêni e che òua o s'avànsa in sciâ pàrte de d'âto da Montâ de Sàn Rochìn (ciù tàrdi l'é stæta realizâ 'n'intrâ pedonâle da Córso Solferìn). Doî ànni dòppo, inte l'aministraçión de l'Uspiâ a l'é intrâ a Gêxa Luterànn-a tedésca ascì. Into 1871, chinz'ànni dòppo a sò fondaçión, s'é decîzo de dâ òspitalitæ a paçiénti de tùtte e confescioìn religiôze e no sôlo a-i protestànti, in mòddo però da tutelâ do tùtto a libertæ de conscénsa, vietàndo dónca ògni fórma de prozelitìsmo.

Co-o rêgio decrétto n. 1214 di 2 de màrso do 1876, l'Uspiâ o l'é stæto elevòu a Énte Morâle, òtegnìndo dónca a personalitæ giurìdica, fæto ch'o l'à permìsso ofiçialménte a l'uspiâ de acatâ a sò stòrica sêde. Into 1932, a-o 75êximo aniversâio da sò fondaçión, l'Énte o l'à cangiòu o sò nómme da Uspiâ Protestànte a Uspiâ Evangélico Internaçionâle (Ospedale Evangelico Internazionale in italiàn, in sîgla OEI). Co-a Segónda Goæra Mondiâle, aprêuvo a-i dànni caxonæ da 'n bonbardaménto into 1942, l'uspiâ o l'é stæto seròu, arvìndo tórna a-i 25 de màrso do 1946. Into 1957 gh'é stæto i festezaménti pe-i prìmmi çent'ànni da strutûa.

Dòppo 'n perîodo de fórte cresciànsa, into 1969 l'Énte o l'é stæto clasificòu cómme "Uspiâ generâle de zöna" e o l'à coscì incomensòu a sò ativitæ into servìçio sanitâio regionâle, contrasegnâ da-a sotoscriçión, into 1985, do Protocòllo d'Intéiza tra a Töa Valdéize, in raprezentànsa de Gêxe fondatrîxi, e a Región Ligùria. Quàrche ànno dòppo, into 1997, l'é stæta firmâ 'na convençión co-a Región Ligùria ch'a l'à inserîo l'Énte inta programaçión de l'ASL 3 "Zenéize". Into 1998, l'OEI o l'é stæto inserîo inte l'Ordinaménto Valdéize cómme institûto outònomo a statûto speciâle, óltre che cómme énte eclesiàstico sénsa fìn de goâgno. L'OEI, into 2005, o l'é stæto o prìmmo uspiâ lìgure a òtegnî l'acreditaménto instituçionâle, ö sæ a poscibilitæ pe-e strutûe privæ d'erogâ prestaçioìn sòccio-sanitâie pe cónto do servìçio sanitâio regionâle. Into 2006, l'é stæto firmòu 'n protocòllo de ciù tra a Töa Valdéize e a Región Ligùria, ch'o l'à permìsso de definî mêgio e relaçioìn tra i doî énti.

Into 2007, pe l'òcaxón di 150 ànni da-a fondaçión de l'uspiâ, 'na nêuva convençión co-a Región Ligùria a l'à in sciâ fìn riconosciûo l'énte cómme pàrte integrànte do scistêma sanitâio lìgure. Da-o màzzo do 2011, inte l'ànbito di acòrdi co-a Región e l'ASL 3 "Zenéize", l'uspiâ de Castelétto o gestìsce 'na strutûa a Ôtri ascì (scitoâ into Ciasâ Gianàsso), scîto inportànte pi-â sanitæ do céntro-ponénte de l'àrea metropolitànn-a zenéize.

Strutûe e repàrti

'Na crôxe ugonòtta, asæ scìmile a-o stémma de l'Uspiâ. O l'é stæto çernûo sto stémma chi aprêuvo a-a prezénsa de dôe gêxe calvinìste tra e fondatrîxi de l'énte.

Chi de sótta gh'é a lìsta di repàrti de l'Uspiâ Evangélico Internaçionâle, spartîi tra e dôe strutûe a Castelétto e a Ôtri.

• Cardiologîa - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Chirurgîa generâle - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Chirurgîa di éuggi - sôlo a Castelétto
• Day surgery multidisciplinâ - sôlo a Castelétto
• Diàgnoxi pe inmàgine - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Dòrmia - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Louêio anàlixi - ségge a Castelétto che a Ôtri
• IPEM - sôlo a Castelétto
• Mêxìnn-a da riproduçión - sôlo a Castelétto
• Mêxìnn-a - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Mêxìnn-a pe-i figeu da nasción - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Òrtopedia - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Òstétrichi e mêghi de dònne - ségge a Castelétto che a Ôtri
• Prónto socórso e òservaçión brêve intensîva - sôlo a Ôtri
• Terapîa intensîva - sôlo a Ôtri
• Uròloghi - ségge a Castelétto che a Ôtri

Bibliografîa

• (IT) B. Corsani, Ospedale Evangelico Internazionale, 1857-1957, Zêna, 1957.
• (IT) Italo Pons e D. Maselli (prefaçión), Centocinquant'anni sulle alture di Genova: Storia dell'Ospedale Evangelico Internazionale (1857-2007), Zêna, Conséggio d'Aministraçión de l'Uspiâ Evangélico Internaçionâle, 2007.
• (IT) Italo Pons e Giovanni Battista Varnier, Giorgio Peyrot - Il giurista delle minoranze religiose, Zêna, GUP Genova University Press, 2013, pp. 119-128.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Uspiâ Evangélico Internaçionâle

Colegaménti estèrni

• (IT) Scîto ofiçiâ, in sce ospedale-evangelico.it. URL consultòu o 21 lùggio 2022.