Vìsta de Zêna
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
 A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno |
A Vìsta de Zêna a l'é 'na pitûa do sécolo XVI ch'a rafigûa o pòrto de Zêna. O quàddro o l'é stæto realizòu co-a técnica da ténpia in sce téia inte l'ànno 1597 e o l'é 'n'òpera do pitô zenéize Cristòffa Gràsso[1][2].
Descriçión[modìfica | modìfica wikitèsto]
O quàddro o rafigûa o pòrto da çitæ marènn-a de Zêna vèrso a fìn do sécolo XV. L'òpera a l'é bazâ in sce 'n ciù antîgo afrésco, realizòu pöco dòppo o 1481 (fòscia into 1488) da 'n artìsta sconosciûo e ch'o s'é pèrso co-o ténpo. A-o Cristòffa de Gràsci, pitô ch'o s'êa specializòu into ritrâe di paizàggi marìtimi, a l'é stæta dónca comiscionâ da-i Poæ do Comùn[3] a realizaçión de 'na còpia de l'òpera, da lê conpletâ inte l'ànno 1597[4].
Into quàddro gh'é 'na vìsta da çitæ-stâto inte l'ànno 1481, co-ina grànde énfaxi ch'a l'é stæta mìssa in sciâ prominénsa de Zêna cómme poténsa navâle e comerciâle, fæto ch'o l'emérge da-o gràn nùmero de nâve rafiguòu. Tra de quéste gh'é vàrie galêe da Marìnn-a Zenéize, scitoæ a-o céntro do pòrto, co-o sò arsenâ navâle e o gràn fâro da Lantèrna de Zêna che són vixìbili ascì. Inta pàrte âta da quàddro, sôvia a-e colìnn-e d'in gîo a-a çitæ, gh'é doî stémmi de Sàn Zórzo, scìnbolo da Repùbrica. In particolâ, a scêna rafiguâ into quàddro a l'é quélla do ritórno (o fòscia da parténsa[3]) da flòtta zenéize da 'na spediçión cóntra i tùrchi de l'Inpêro òtomàn[1] a Òtranto, comandâ da-o dûxe e cardinâ Pòulo Fregôzo[5].
O l'é interesànte védde cómme a rafiguraçión da çitæ a métte insémme di eleménti da l'òpera òriginâle e di cazaménti che pe cóntra êan prezénti sôlo into sécolo XVI[6]. Defæti, prezénpio, gh'é ancón o Castelétto, fortéssa caciâ zu into córso da rivòlta cóntra i françéixi do 1528[7] ma, pe cóntra, a vìsta do pòrto a l'é agiornâ a l'ànno de realizaçión de l'òpera, co-a vìsta di travàggi in córso pe-o prolongaménto do meu de levànte (o no l'é ciæo se a lantèrna in sce quéllo meu a ségge za stæta caciâ zu into 1597, a ògni mòddo a sò demoliçión a l'é avegnûa in quélli ànni)[6].
D'ancheu l'òpera a l'é conservâ a Zêna into Gàlata - Musêo do Mâ, realizòu drénto a l'antîgo arsenâ[1][4], a-o ciàn terén inta sâla nùmero 2[5].
Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (IT) Papi genovesi e liguri, in sce lanternafil.it. URL consultòu o 20 arvî 2022.
- ↑ (EN) Harbor of Genoa, 1481, in sce dcl.elevator.umn.edu. URL consultòu o 20 arvî 2022.
- ↑ 3,0 3,1 (IT) Anàlixi do quàddro, in sce ceraunavoltagenova.blogspot.com. URL consultòu o 21 arvî 2022.
- ↑ 4,0 4,1 (EN) Ernest J. King, John B. Hattendorf e Richard W. Unger, War at Sea in the Middle Ages and the Renaissance, Boydell Press, 2003, ISBN 0-851-15903-6.
- ↑ 5,0 5,1 (EN, IT) Cristoforo Grassi "Veduta di Genova nel 1481", in sce museidigenova.it. URL consultòu o 20 arvî 2022.
- ↑ 6,0 6,1 (IT) Aldo Padovano, Forse non tutti sanno che a Genova..., Newton Compton Editori, 2015, p. 15, ISBN 88-54-18713-5.
- ↑ (EN) Harbor of Genoa, 1481, in sce dcl.elevator.umn.edu. URL consultòu o 20 arvî 2022.
Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Vìsta de Zêna
