I doì aväi

Da Wikipedia

Opera letiaia in zeneise de Martin Piaggio

Paulus Moreelse, Alegorìa d'Avariçia, 1621

I doì aväi[modìfica | modìfica wikitèsto]

Pignaverde e Pignasecca,
doì grandìscimi avaroin,
s'incontròn un giorno à caxo
passeggiando per cammin.
Pignasecca andava adaxo,
con e gambe ben sciarræ
per no fâ di neuvi sguäri
a-e sò braghe repessæ.
Pignaverde in cangio andava
camminando de galòppo,
per frustâ unna scarpa sola,
comme un rango in gallisòppo.
Se saluòn sensa cavâse
de cappello, pe-a raxon
de no fâ do guasto a-o pisso,
ch'o l'ëa o pesso ciù de bon.
E sciccomme l'ëa dex'anni
che no s'ëan visti fra lô,
Pignaverde inviò l'amigo
à çenâ per fâse önô.
Pignasecca o no se ô fesse
dî doe vòtte, e o l'açettò,
per levâse a famme a-a giabba,
quell'invïo, chi ô consolò.
O l'andò in sciô fâ da seia,
affammòu pëzo che un lô,
da l'amigo che, pe-o sguasso,
o cointò à creppâ da-o dô;
ma o se fé un önô inmortale,
ch'o ghe dé pan e fainâ,
de patatte, un euvo fesso,
e de çiòule in fracassâ;
insalatta no ghe n'ëa,
ché l'axòu o servì per vin:
gh'ëa per döçe de castagne
e per fruta pigne e armoin;
Gh'ëa 'nna töa sensa posate,
co-a tovaggia de pappê:
zà careghe no ghe n'ëa
e mangiòn co-e dïe, d'in pê.
Bevven tutti doì a-a bottiggia,
che de gòtti no s'usava,
gh'ëa per lumme appeiso à l'äia
un lummin da man chi spiava.
Per mobilia, poi, da stansia
gh'ëa doe casce ben serræ;
e per tæra, (oh, bella vista)
di græn sacchi de dinæ;
int'un canto un pò de paggia,
ch'a serviva per dormî,
dove spesso ghe sciortiva
di rattoin da fâ stordî.
Pignasecca o mangiò tanto,
ch'o no poeiva ciù mesciâse,
e o l'andò, ma con gran stento,
sciù 'nna cascia pe assettâse.
Pignaverde o mangiò pöco,
ché o l'ëa sempre desgustòu
d'avei fæto tanta speisa,
ch'o se pæiva assascinòu;
non ostante o fesse mostra
d'ëse tutto in allegria,
e o l'andò lê ascì à assettâse
per tegnîghe compagnia.
E lì, (comme doì sposoei,
dòppo d'ëse ben çenæ,
stan sciallàndose in sciô gòtto
à contâ i sò amoî passæ)
coscì lô stàvan façendo
di discorsci do sò päo,
con contâse a vitta e i miäcoi,
per fâ vedde chi ëa ciù aväo;
e per dâghe unna gran preuva
d'econòmico costumme,
pe avansâ quello pöco euio,
Pignaverde ammortò o lumme;
Pignasecca o l'approvò
de stâ lì à discöre a-o scùo,
e per no frustâse e braghe,
s'assettò lê ascì à cù nùo.
Ma passæ pöchi menuti
dòppo d'ësise assettæ,
Pignasecca o cazze mòrto
sorve un sacco de dinæ.
Pignaverde, essendo a-o scùo
e sentindo quello son,
o creddé ch'o gh'arröbasse,
e o creppò da l'apprenscion.
Dòppo quattro ò çinque giorni
fun trovæ da un sò vexin,
tutti doì c'un ratto in bocca,
de l'avaro degna fin.
Pignasecca aveiva in stacca,
scrïto tutto de sò man,
o sò testamento in régola,
meno a firma do scrivan,
into quæ pe un neuvo træto
d'avariçia originale,
solo lê l'ùnico erede
s'instituiva universale.
Pe risparmio pòi d'inciòstro
o l'ëa scrïto ben sottî,
sensa vìrgole, né accenti,
manco i ponti à nisciun "i".
Pignaverde o non aveiva
ninte in stacca e, vixitæ
e doe casce, ëan tutte pinn-e
d'öi e argenti ipotecæ.
A çent'un per çento l'anno
per caitæ, e da bon cristian,
solo o terso o l'imprestava
do valô do pegno a-a man.

Cöse mai ve serve, ò avari,
ch'ammuggiæ tanti dinæ,
de guägnâli con usùa,
se beseugna che î lasciæ?
Fæne parte, fin ch'æi tempo,
con giustiçia, à chi ne tocca,
ché coscì viviei ciù mëgio,
né moiei c'un ratto in bocca![1]

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. moî con un ratto in bocca = moî in misëia.

Conlìgamenti esterni[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • "I doì aväi", [1].