Teritöi d'oltremâ Françeixi
I Teritöi e departimenti d'oltremâ Françeixi (abbreviæ DOM – TOM départements d'outre-mer, territoires d'outre-mer) son teritöi amministræ da a Fransa che non son feua da l'Euròpa. Questi teritöi g'han diversci livelli de autonomïa e son tutti rappresentæ in to parlamento françèise e votan pe o parlamento da Comunitæ Europea.
Departimenti d'oltremâ ò Regioin d'oltremâ[modìfica | modìfica wikitèsto]
I Départements d'outre-mer son stæti costitoii into 1946 e da-o 2003 son dïti Régions d'outre-mer ascì, questi son:
Teritöi d'oltremâ[modìfica | modìfica wikitèsto]
Da-o 1956 i Territoires d'outre-mer son i:
- Teritöi Françèixi Meridionæ e de l'Antartego - Terres australes et antarctiques françaises (TAAF)
Comunitæ d'oltremâ[modìfica | modìfica wikitèsto]
E Collectivités d'outre-mer son stæte creæ co-a reforma costituçionâ do 28 de Marso do 2003. Ogni communitæ a g'ha o sö statùo. E communitæ d'oltremâ son:
- Polinesia Françèise: teritöio d'oltremâ da-o 1946 a-o 2003
- Majotte: communitæ teritöiâ da-o 1976 a-o 2003. Into 2010 a popolaçion a gh'aviâ a poscibilitæ de diventâ un departimento d'oltremâ.
- San Pê e Michelon: departimento d'oltremâ da o 1976 a o 1985, communitæ teritoriâ da-o 1985 a-o 2003.
- Wallis e Fortuna: teritöio d'oltremâ da-o 1961 a-o 2003
Neuva Caledonia[modìfica | modìfica wikitèsto]
A Neuva Caledonia (Nouvelle-Calédonie) a l'ea un teritöio d'oltremâ da-o 1946 a-o 1999, ancheu a g'ha unn-a condiçion particolâ e a sajâ coscì fin a-o referendum, che se fajâ tra o 2014 e o 2019, quande i sö abitanti porian votâ pe l'indipendença ò pe divegnî unn-a communitæ d'oltremâ
Pàixi d'oltremâ[modìfica | modìfica wikitèsto]
A condiçion di Pays d'outre-mer a no l'è ciæa, segondo o conseggio constituçionâ, a denominaçion de "pàize d'oltremâ" a no g'ha de conseguençe legali.
Teritöi minoî[modìfica | modìfica wikitèsto]
A Fransa a reciamma a sovranitæ de arcunn-e îsoe disabitæ de l'Oçeano Indian, dïte Isoe Spantegæ, (Îles Éparses); e de un'îsoa de l'Oçeano Paxiffego, (Isoa de Clipperton):
E Isoe Spantegæ son:
E primme træ son rivendicæ da-o Madagascar, l'Isoa Tromelin da-e Seychelles.
Lista de i Teritöi d'oltremâ Françèixi[modìfica | modìfica wikitèsto]
Teritöi Abitæ[modìfica | modìfica wikitèsto]
Bandëa | Teritöio | Capitâ | Popolaçion (2005) |
Area km² |
Condiçion | Poxiçion | Note |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
Guadaloppa | Basse Tære | 448.713 | 1.703 km² | Regioin d'oltremâ | Caraibi | E isoe de San Bærtomê e de San Martin divegnian communitæ d'oltremâ in to 2007 |
Guayana Françèise | Cayenne | 195.506 | 86.504 km² | Region d'oltremâ | America do Sud | ||
Martinica | Forte de Fransa | 432.900 | 1.128 km² | Region d'oltremâ | Caraibi | ||
![]() |
Majotte | Mamoudzou | 201.234 | 374 km² | Region d'oltremâ | Africa | Rivendicæ da e Isoe Comore |
![]() |
Neuva Caledonia | Nouméa | 232.258 | 19.058 km² | Communitæ sui generis | Oçeano Paxiffego Meridionâ | Referendum pe l'indipendença in to 2014 |
![]() |
Polinesia Françèise | Papeete | 260.338 | 4.167 km² | Communitæ d'oltremâ | Oçeano Paxiffego Meridionâ | |
![]() |
Réunion | San Denis | 776.948 | 2.512 km² | Regioin d'oltremâ | Oçeano indian | |
![]() |
San Pê e Michelon | San Pê | 7.012 | 242 km² | Communitæ d'oltremâ | Levante do Canada | |
![]() |
Wallis e Fortun-a | Mata-Utu | 15.185 | 274 km² | Communitæ d'oltremâ | Oçeano Paxiffego Meridionâ |
Condiçion | Popolaçion (2005) |
Area km² |
---|---|---|
DOM-ROM | 1.854.067 | 91.847 km² |
COM | 483.769 | 5.057 km² |
Neuva Caledonia | 232.258 | 19.058 km² |
Totale | 2.570.094 | 115.962 km² |
Teritöi Desabitæ[modìfica | modìfica wikitèsto]
Nomme | Area km² |
Condiçion | Poxiçion | Note |
---|---|---|---|---|
Bassas da India | 1 | ![]() |
Africa | Rivendicòu da o Madagascar |
Isoa de Clipperton | 7 | Teritöio privòu françèise | Ponente do Mescico | Rivendicà da o Mescico |
Isoe Crozet | 352 | ![]() |
Oçeano indian Meridionâ | |
Isoa d'Euròpa | 28 | ![]() |
Africa | Rivendicà da o Madagascar |
Isoe Gloriose | 5 | ![]() |
Oçeano indian | Rivendicou da Isoe Comore, Madagascar e Seychelles |
Isoa Gioan de Nova | 4,4 | ![]() |
Africa | Rivendicou da o Madagascar |
Isoe Kerguelen | 7.215 | ![]() |
Oçeano Indian Meridionâ | |
Isoa de San Paolo e Isoa d'Amsterdam |
66 | ![]() |
Oçeano Indian Meridionâ | |
Isoa Tromelin | 1 | ![]() |
Oçeano indian | Rivendicou da e Mauritius |
Antartego[modìfica | modìfica wikitèsto]
Nomme | Area km² |
Condiçion | Posiçion | Note |
---|---|---|---|---|
Tæra de Adélie | 432.000 | ![]() |
Antartigo | Sovranitæ limitâ |
Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di inmàgine ò di âtri files in sce Tæritöi d'oltremâ Françèisi