Bancâ (crustaçeu)

Armadillidium vulgare

Glomeris marginata

Bancâ, crustaçeu terestre da specce Armadillidium vulgare, ditu ascì avemaria (pe via da sümeggiansa cu-e gran-e du rusaiu) o purchettu. U l'è diffüzu in tütta Eüropa.

U pö arivâ a 18mm. de lunghessa. U g'ha ün exu-schelletru de cunchillia fætu a bande surveposte ch'u ghe cunsente de aballuttase in puxissiun de difeiza. U l'è squæxi pægiu da Glomeris marginata, un'atru artroppude ch'u s'abalotta lê ascì, che però u nu l'è ün crustaççiu, ma ün miriappude, cumme i çentugambe.

U l'è ciamòu "bancâ" perchè u vive intu legnu marsu. U se çibba de mateia in decunpuxiçiun.

U vive inte zone custêe, specce intu Mediteranniu e l'Inghiltæra du süd, ma u l'è ariesciu a emigrâ inte l'Amerrica du nord ascì.

U pö survevive sulu a de tenpiatüe tra i −2 °C e i 36 °C. Se l'è troppu freidu u se ne va a-u sû, se l'è cadu u se ne va a l'unbra. D'invernu u va in letargu.

Tra i sö nemixi gh'è u rattu, u müsangun, u rissö, u scurpiun, a scixella, a ræna, u baggiu, in müggiu d'ôxélli e d'i âgni e di baguin ascì.

Ghe n'è che se-i têgnan in casa cumme animali da cumpagnia.