Canpionòu italiàn de balón

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

O canpionòu italiàn de balón (campionato italiano di pallapugno in italiàn) o l'é l'insémme di vàrri tornêi de balón, a livéllo naçionâle e regionâle, inandiæ da-a Federaçión Italiànn-a Balón (F.I.P.A.P., Federazione Italiana Pallapugno). I canpionæ són spartîi e òrganizæ in sce quàttro livélli, tùtti riconosciûi cómme a caràtere diletantìstico, ciù quélli riservæ a-i zugoéi ciù zoêni. Tùtti i livélli, ségge inte categorîe senior che inte quélle di ciù zoêni, pórtan a l'asegnaçión de 'n scudétto e de 'na Cóppa Itàlia de categorîa.

E socjêtæ sportîve pìggian pàrte a-i diferénti canpionæ in sciâ bâze di dirìtti sportîvi goâgnæ inta stagión de prìmma e, a diferénsa de âtre disciplìnn-e, a mæxima socjêtæ a poriæ zugâ con de squàddre diferénti inte ciù canpionæ.

Série A

A Série A a l'é o ciù inportànte tornêo naçionâle de balón e a màscima categorîa do seu canpionòu. Into formâto prezénte ghe zêuga ùnze squàddre in tùtto, spartîe tra a Ligùria e o Piemónte, e a l'é inandiâ in sce træ fâze, segóndo a coscì dîta "fórmola Bresciàn".

A prìmma pàrte do canpionòu a l'é a regular season, co-e squàddre che se scóntran inte 'n gîón a l'italiànn-a, dónca con de partîe d'andâta e de ritórno. In sciâ bâze di rizultâti de sta fâze chi, l'é decretòu i nómmi de sêi squàddre che pìggian pàrte a-i play-off e de çìnque che pe cóntra gh'àn da zugâ i play-out.

Inta segónda fâze, ségge i play-off che i play-out són disputæ de lóngo con di gîoìn a l'italiànn-a, rispetivaménte de sêi e de çìnque squàddre, con de partîe d'andâta e de ritórno e co-e vitöie che dàn sôlo doî pónti, d'azónze a quélli za goâgnæ inta prìmma fâze. E prìmme træ squàddre a-i play-off ìntran drîto inte semifinâle pò-u scudétto; pe cóntra e ùrtime træ de sto gîón chi e a prìmma di play-out se zêugan i sparéggi pe l'ùrtimo pòsto a dispoxiçión. L'ùrtima squàddra inti play-out a l'é pe cóntra retrocèssa inta Série B.

Inte l'ùrtima fâze gh'é e semifinâle e a finâle pò-u scudétto, co-e quàttro squàddre chi qualificæ che se scóntran inte de partîe d'andâta, de ritórno e de sparéggio, quand'o l'é necesâio e in sce cànpo néotro.

E quàttro squàddre inte 'na poxiçión ciù âta a-a fìn da prìmma fâze se goâgnan a parteçipaçión a-a Cóppa Itàlia ascì, con scóntri dirètti in sciô cànpo da mêgio clasificâ pe-e semifinâle e in sce cànpo néotro pi-â finâle.

In sciâ fìn, a squàddra ch'a l'à goâgnòu l'ùrtima ediçión da Série A e quélla ch'a l'à goâgnòu a Cóppa Itàlia (into câxo che coincìddan l'é pigiòu e a finalìsta perdénte do canpionòu) se zêugan o scóntro dirètto pi-â Supercóppa, zugâ in sce cànpo néotro.

Série B

A Série B a l'é o segóndo livéllo do canpionòu italiàn de balón e, into formâto prezénte, ghe zêuga dózze squàddre. Cómme a màscima série, sta categorîa chi a l'é spartîa lê ascì inte træ fâze. A prìmma pàrte, a regular season, a l'é inandiâ cómme 'n gîón ùnico a l'italiànn-a, con de partîe d'andâta e de ritórno.

Inta segónda fâze, in acòrdio a-a clasìfica prìmma definîa, e prìmme quàttro squàddre pìggian pàrte a-i play-off, quélle tra a quìnta e l'euténn-a poxiçión ìntran a-i play-out e-e ùrtime quàttro gh'àn pe cóntra da zugâ o gîón pi-â sarvéssa. Inte tùtti tréi i câxi, e vitöie pòrtan a goâgnâ sôlo doî pónti, azónti a-o totâle za goâgnòu.

Inta tèrsa e ùrtima fâze, in acòrdio a-a clasìfica e prìmme dôe squàddre ìntran drîte a-e semifinâle; i âtri doî pòsti són pe cóntra zugæ tra e ùrtime dôe di play-off e-e prìmme dôe di play-out. E semifinâle e a finâle se conpónn-an de andâta, ritórno e a bèlla, se necesâia e zugâ in sce cànpo néotro. A promoçión a l'é goagnâ da-e dôe squàddre ch'arîvan a-a finâle, in càngio a chìnn-a inta Série C1 l'ùrtima clasificâ do gîón pi-â sarvéssa.

Pe de ciù, e dôe squàddre mêgio clasificæ a-a fìn da prìmma fâze do canpionòu se goâgnan o dirìtto a zugâ o scóntro dirètto, in sce cànpo néotro, pi-â Cóppa Itàlia de Série B.

Série C1

A Série C1 a l'é o tèrso livéllo do canpionòu italiàn de balón. Into formâto prezénte, a Série C1 a l'é spartîa inte dôe fâze, co-a prìmma (a regular season) ch'a l'é inandiâ cómme 'n gîón ùnico a l'italiànn-a, con partîe d'andâta e de ritórno e co-e prìmme éutto clasificæ de sta fâze chi che goâgnan o dirìtto a pasâ inta segónda fâze, ch'a l'é pe cóntra 'n tabelón ch'o pàrte da-i quàrti de finâle. I quàrti, e semifinâle e a finâle se zêugan con andâta, ritórno e a bèlla, quand'a l'é necesâia, e, into câxo da finâle, a bèlla a gh'à da zugâse in sce cànpo néotro. L'ùrtima squàddra pe poxiçión da prìmma fâze a và inderê inta Série C2; e dôe finalìste da segónda fâze se goâgnan pe cóntra a promoçión inta Série B.

E prìmme quàttro clascificæ a-a fìn do gîón d'andâta da prìmma fâze goâgnan a partecipaçión dirètta a-e semifinâle de Cóppa Itàlia de categorîa, che cómme a finâle se zêugan a-i scóntri dirètti.

Série C2

A Série C2 a l'é o quàrto, e ùrtimo, livéllo do canpionòu italiàn de balón. Pò-u formâto prezénte gh'é dîsètte squàddre che zêugan inte sta categorîa chi, co-e partîe che se divìddan tra dôe fâze: inta prìmma fâze (a regular season) e squàddre, divîze in sce doî gîoìn, se scóntran segóndo a fórmola do gîón a l'italiànn-a, con partîe andâta e ritórno a-i nêuve zêughi e a pösa quànde a sómma a l'arîva a-i éutto zêughi.

Inta segónda fâze, pe cóntra, e prìmmo éutto squàddre pe gîón se qualìfican pò-u tabelón finâle, ch'o pàrte da-i òtâvi e ch'o fonçiónn-a a eliminaçión dirètta scìnn-a-i quàrti. Scìnn-a-i quàrti vàn ascì e régole da prìmma fâze; a finâle e-e semifinâle, in càngio, prevéddan andâta, ritórno e, se ghe n'é de bezéugno, a bèlla e són pe cóntra alonghîe scìnn-a-i ùnze zêughi, con pösa quànde a sómma a l'arîva a-i dêxe zêughi. A l'é promòssa inta Série C1 a squàddra ch'a goâgna o canpionòu.

E squàddre prìmme clascificæ inti doî gîoìn da prìmma fâze goâgnan a partecipaçión dirètta a-a finâle de Cóppa Itàlia de categorîa, con scóntro dirètto into câxo ghe ségge de squàddre pæge pe pontézzo.

Zoêni

Under 21

A-o canpionòu Under 21 pêuan pigiâ pàrte tùtti i zugoéi co-în'etæ conpréiza fra dixéutto e vintun'ànni; pe de ciù, e squàddre pêuan inserî 'n zugòu ciù grànde inta seu rêuza, a-o màscimo de vintidoî ànni, ma o no dêv'êse into ròllo de batitô. Inta categorîa Under 21 ghe zêuga ùnze squàddre, spartîe tra doî gîoìn e inandiæ segóndo a fórmola do gîón a l'italiànn-a, con partîe d'andâta e de ritórno. Finîo a prìmma fâze e squàddre són tórna spartîe in sce tréi gîoìn a l'italiànn-a e, a-a fìn de sti chi, quélle inte prìmme poxiçioìn ciù a segónda mêgio clasificâ (di doî gioìn a quàttro squàddre) pìggian pàrte a-e semifinâle che, cómme a finâle, gh'àn di scóntri formæ da andâta, ritórno e a bèlla in sce cànpo néotro, se necesâia.

O canpionòu Under 21 o gh'à 'n seu tornêo de Cóppa Itàlia ascì, zugòu a scóntri dirètti partìndo da-i quàrti de finâle da-e quàttro squàddre mêgio clasificæ inte ciaschedùn di doî gîoìn.

Aliêvi

A-o canpionòu di Aliêvi pêuan pigiâ pàrte i zugoéi de 'n'etæ conpréiza tra sézze e dîsett'ànni. E squàddre gh'àn a poscibilitæ d'inserî 'n zugòu ciù grànde inta seu rêuza, a-o màscimo de 'n ànno de ciù, ma o no dêv'êse into ròllo de batitô. E squàddre inta categorîa Aliêvi són dózze, spartîe tra doî gîoìn inandiæ segóndo a fórmola do gîón a l'italiànn-a, con partîe d'andâta e de ritórno. E prìmme quàttro clascificæ de ciaschedùn gîón da prìmma fâze ìntran drîte inta segónda, ch'a coménsa da-e partîe di quàrti de finâle e che, pe tùtti i incóntri, prevédde andâta, ritórno e a bèlla.

O canpionòu di Aliêvi o gh'à 'n tabelón pi-â Còppa Itàlia de categorîa ascì, spartîo inte quàttro gîoìn che sèrvan a decretâ e quàttro squàddre che se zêugan e semifinâle che, cómme a finâle, són a scóntro dirètto e in sce cànpo néotro.

Debutànti

A-o canpionòu di Debutànti pêuan pigiâ pàrte tùtti i atlêti de 'n'etæ conpréiza tra quatòrze e chinz'ànni, co-e squàddre che gh'àn a poscibilitæ d'inserî 'n zugòu a-o màscimo de 'n ànno ciù grànde, ma no into ròllo de batitô. E squàddre inta categorîa di Debutànti són quatórze, spartîe tra doî gîoìn inandiæ segóndo a fórmola do gîón a l'italiànn-a, con partîe d'andâta e de ritórno. Tùtte e squàddre pàssan dónca a-a segónda fâze, ch'a l'é in tabelón a eliminaçión dirètta, con de cóbie formæ in acòrdio a-a seu poxiçión a-a fìn da prìmma pàrte do canpionòu e di scóntri che se conpónn-an de andâta, ritórno e a bèlla, se necesâia.

Pe de ciù, e squàddre in tèsta a-i rispetîvi gîoìn da prìmma fâze se goâgnan o dirìtto de zugâ a Cóppa Itàlia Debutànti.

Polìn

A-o canpionòu di Polìn pêuan pigiâ pàrte tùtti i atlêti de 'n'etæ conpréiza tra dózze e trez'ànni e-e squàddre no gh'àn a poscibilitæ d'inserî di zugoéi ciù gréndi inte seu rêuze. Inta categorîa di Polìn ghe zêuga 16 squàddre, spartîe tra doî gîoìn inandiæ segóndo a fórmola do gîón a l'italiànn-a, con partîe d'andâta e de ritórno. Tùtte e squàddre pàssan dónca a-a segónda fâze, ch'a l'é in tabelón a eliminaçión dirètta, con de cóbie formæ in acòrdio a-a seu poxiçión a-a fìn da prìmma pàrte do canpionòu; da-i òtâvi de finâle in avànti i scóntri se conpónn-an de andâta, ritórno e a bèlla, se necesâia.

Pe de ciù, e squàddre in tèsta a-i rispetîvi gîoìn da prìmma fâze se goâgnan o dirìtto de zugâ a Cóppa Itàlia Polìn.

Promoçionâli

A-o canpionòu Promoçionâli pêuan pigiâ pàrte tùtti i atlêti scìnn-a unz'ànni, conpîi inte l'ànno solâre e sénsa de déroghe. Gh'é 23 squàddre che zêugan inte sta categorîa chi, spartîe pe sétte gîoìn de tréi ò quàttro squàddre. E squàddre clasificæ inta prìmma poxiçión d'ògni gîón ìntran inta segónda fâze, pe qualificâse a-e semifinâle e, de lì, a-a finâle.

Dònne

A-o canpionòu feminìn de clàsse senior pêuan pigiâ pàrte e atlête co-în'etæ ciù grànde de chinz'ànni, conpîi inte l'ànno solâre, scibén che l'é poscìbile inserî de zughêuie scìnn-a-o mìnimo de dozz'ànni. Inta categorîa de dònne ghe zêuga quàttro squàddre, mìsse insémme inte 'n ùnico gîón a partîe d'andâta e de ritórno. Finîo o gîón gh'é a segónda fâze, co-e semifinâle ch'én zugæ co-e cóbie 1°-4° e 2°-3° e, coscì cómme a finâle, formæ da andâta, ritórno e bèlla, se necesâia.

De méntre, e squàddre zêugan into tornêo da Còppa Itàlia de categorîa ascì, inandiâ in sce doî concentraménti dedicæ, pe creâ a clàscifica de dónde l'é pigiòu e prìmme dôe squàddre, che zêugan a finâle, a scóntro dirètto. Pe di ànni gh'é stæto a spartiçión tra o canpionòu senior e junior ma, inta stagión prezénte, sto scistêma chi o no l'é stæto confermòu.

Ligàmmi de fêua

• (IT) Scîto ofiçiâ da Federaçión Italiànn-a Balón, in sce fipap.it. URL consultòu o 25 agòsto 2024.