Miâgia de Berlin

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

A miâgia de Berlìn into 1986 co-i grafîti inta parte òvest

A Miâgia de Berlìn (in tedésco: Berliner Mauer, nómme ofiçiâle Antifaschistischer Schutzwall, "Sbaraménto de proteçión anti fascìsta") a l’êa ’n scistêma de fortificaçioìn fæto costroî da-o Govèrno da Germània de l’Èst (Repùblica Democràtica Tedésca, filosoviética, acrònimo DDR) pe inpedî a lìbera circolaçión tra o teritöio da Germània Èst e Berlìn Òvest (Repùblica Federâle de Germània). A l’é stæta consciderâ o scìnbolo da Cortìnn-a de Færo, lìnia de confìn eoropêa tra e zöne controlæ da-a Frànsa, da-o Régno Unîo e i U.S.A., e quélla soviética, inta goæra fréida.

Descriçion e stöia

A miâgia, ch’a circondâva Berlìn Òvest, a l’à spartîo in dôe pàrte a çitæ de Berlìn pe 28 ànni, da-i 13 d’agósto do 1961 scinn’a-i 9 de novénbre do 1989, giórno quànde o govèrno tedésco-òrientâle o s’é vìsto costréito a ordinâ tórna l’avertûa de frontêe co-a Repùblica Federâle. Quàrche setemànn-a prìmma l’Ongherîa a l’àiva avèrto e sò frontêe con l’Àostria a-i 23 d’agósto do 1989, dàndo coscì a poscibilitæ d’espatriâ in Òcidénte a-i tedéschi de l’Èst che inte quéllo moménto se trovâvan in âtri pàixi de l’Eoröpa Òrientâle.

Tra Berlìn Òvest e Berlin Èst a frontêa a l’êa fortificâ militarménte da dôe miâge paralêle de ciménto armòu, con into mêzo a coscìdîta “strìscia da mòrte”, làrga dötræ dêxénn-e de mêtri. Inte sti ànni chi, segóndo i dæti ofiçiâli, l’é stæto amasòu da-a poliçîa de frontêa da DDR a-o mànco 133 persónn-e intànto che çercâvan de scavalcâ a miâgia vèrso Berlìn Òvest. In realtæ sto nùmero chi o no conprendéiva quélli che çercâvan de scapâ e in càngio són stæ aciapæ da-a DDR: dötréi studiôxi sostêgnan che són stæte ciù de 200 e persónn-e amasæ intànto che çercâvan de scapâ vèrso Berlìn Òvest ò aciapæ e dòppo asascinæ.

A miâgia de Berlìn vista da-a Bernauer Straße

A-i 9 de novénbre do 1989, dòppo dötræ setemànn-e de bolezùmme pe-e stràdde, o govèrno da Germània Èst o l’àiva anonçiòu che-e vìxite inta Germània Òcidentâle e Berlìn Òvest saiéivan tórna stæte permìsse; dòppo st’anónçio chi tànti çitadìn de l’Èst se són aranpinæ in sciâ Miâgia e l’àn scavalcâ p’andâ da-i abitànti da Germània Òvest da l’âtra pàrte inte ’âia de fèsta. Inte setemànn-e dòppo pàrte picìnn-e da Miâgia són stæte caciæ zu e portæ vîa da-a génte e da i cacioéi de souvenir: dòppo l’é stæta dêuviâ de l’atresatûa industriâle pe caciâ zu do tùtto quéllo che gh’êa restòu. Ancón ancheu gh’é ’n gràn comèrcio de tòcchi picìn, bén bén di quæ do tùtto fâsi.

A chéita da Miâgia de Berlìn a l’à avèrto a stràdda pi-â riunificaçión tedésca, do tùtto concûza a-i 3 de òtôbre do 1990 e a-a creaçión de ’n’Unión Eoropêa alargâ a-i pàixi de l’Eoröpa Òrientâle.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Miâgia de Berlin