A Bócca

ZE	Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

A Bócca (in spagnollo La Boca - in zeneize A Bocca /a ˈbuka/) o l'è 'n quartê (barrio) d'a çittæ de Bonesàire, in Argentinn-a.

Dæti generâli

O s'attrêuva inscio confin sûd d'a çittæ e o déve o sêu nomme a-a sêu poxiçion inscia foxe (o "bocca") d'o sciûmme Matanza (ciammòu Riachuelo, "rianello") into Río de la Plata.

Popolassiôn= 46.494 ab.
Sûperfiçie= 3,3 km²
Denscitæ= 14.089 ab. / km²

Stoja

Primma d'o 1860

Quande l'Argentinn-a a l'ëa 'na colonia d'a Spagna, 'sto quartê o l'ëa zona de baracche pe i scciâvi néigri. Dappêu, con l'indipendensa, o l'ha funsiunnòu comme o çentro prinçipâ pe saâ a cârne e trattâ o chêujo primma che foisan esportæ. Inti ûrtimi dexennï de l' Êuttoçento o l'ha comensòu a èssë abitòu d'a di çittadïn italien, prinçipalmente vegnûi da Zena, ch'hàn dæto a-o distreito l'aspetto attuâle.

A Bocca con l'immigrassiôn

A Bocca into 1870 a l'avéiva zà 'n'architettûa caratteristica e into 1895 a l'ëa a segônda seçiôn d'a capitâ argentinn-a. D'a sêu popolassiôn de 38.000 abitanti, 17.000 ëan argentïn, 14.000 italien, 2.500 spagnòlli e o rèsto de âtre naçionalitæ.

I rescidenti da Bocca e anche i tifôxi d'a sêu squaddra de ballon (o famôso Club Atlético Boca Juniors, vëgnan ciammæ ancôn "Xeneizes", paròlla c'a l'è 'na corrussion d'o gentilìssio "zeneize", testimôniansa de l'influensa lìgûre inta çittæ de Buenos Aires.

Quelli immigranti zenéixi, a maggiôransa louanti pôrtuâli, han cônstrûto càse de ciastre metàlliche, misse sott'a pilâstri pe prôtessiôn contro e inôndassioîn che vegnivan sôfferte de sôvente, e l'han dipinte con 'na mescciûa de coî brillanti.

Stoja e personaggi

Quartê de pôrtuâli e âtri ôperâi, o sêu ciû grande esempio artistego o l'è stæto Benito Quinquela Martín, pittô c'o l'ha môstròu inte sêu êuvie i travaggi d'o porto e a vitta da gente in mòddo neo-impresciônista. Alfredo Lorenzo Palacios, o primmo depûtòu parlamentâre soscialista di Americhe o l'è stæto eletto pe-o Côngresso argentin da-o quartê da Bocca into 1905.

A Repûbbrica da Bocca

Inte 'sto quartê, into 1882, 'n grûppo de rescidenti liguri han vosciûo fâ, in mëzo a 'n conflitto labôrâle, a "Repûbrica da Bocca", isando a bandëa de Zena e infôrmando o Rè d'Italia d'a sêu indipendensa da l'Argentinn-a. Finalmente o conflitto o l'é stæto risolto da o prescidente argentin Julio Argentino Roca.

Pompê Volontâi da Bocca

Into 1884, pe risolve i frequenti inçendi inti conventillos, o quartê o l'ha visto a creassiôn d'a primma squaddra de pômpê volontâi d'o pàize, entitæ c'a l'è stæta ciammä "Bomberos Voluntarios de La Boca". Son stæti famôxi anche i carlevæ che se çelebrâvan into distreito.

Tûrìximo e scïti particolari

A foxe do Riachuelo a l'è ûn d'i sciti ciû vixitæ da-i tûristi, pe-a connesciôn co-a stoja e a mitologia d'o tango. A Vuelta de Rocha, dove o Riachuelo o fa 'na larga cûrva, o l'è ûn d'i pòsti ciû tipichi, comme o Caminito, 'n carôggio immortalòu da-o tango d'o mæximo nomme. De lì se pêu attrovâ pittûe, souvenirs, e produti artexanæ. Tûtte e doméneghe gh'è de côbbie de tango che dansan inscie stradde de prïa.

O stàddio d'o Boca Juniors o l'è conscideròu un monûmento da-i sêu tifôxi "xeneizes". Pe-e tribûnn-e ærte che ghe dan a forma de 'na scattoa de bonboin o l'è conosciûo comme "Bombonea". E partïe de ballôn co-o famôso entûxiasmo d'i tifôxi, e lûxi, e bômbe, i papê de coî, e o "carlevâ" d'a gente da Bocca, fan pârte de 'n spettacolo c'o no s'ascorda mâi ciû.

O Riachuelo o mostra 'n'immaggine de nâve abbandônæ, 'n vëgio ponte de færo e i ômbre d'i edifissi indûstriâli inscia riva opposta. 'Sto paizaggio grïxo, sôlo contrastòu da-i coî de càse, o l'ha inspiròu o tango "Nieblas del Riachuelo" (Brûmma d'o Riachuelo).

'Sta zona a g'ha ascì molte gallerie d'arte, ateliers d'artisti plastichi e scûrtoî, e scïti dedicæ a-o tango, che fan parte d'o sêu patrimonnio artistego e de sêu attrasioîn tûristiche.

Scia leze ascì

Colegaménti esterni

Bomberos Voluntarios de La Boca (Pompëi volontâri de La Boca), Bomberos Voluntarios de La Boca (Pompëi volontâri de La Boca)
Museo Quinquela Martin de La Boca (Pittûa tippica), Museo Quinquela Martin de La Boca (Pittûa tippica)
Museo de Cera de La Boca (Scôltûa), Museo de Cera de La Boca (Scôltûa)

Colegaménti esterni

Wikimedia Commons a contêgne di files in sce A Bocca