Pasquâ Taràffo

Questa pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
Da Wikipedia
ZE
Questa pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

Pasquâ Taraffo dito o Rœua (Zena, 14 novembre 1887 - Bonezaire, 24 arvî 1937), chitarista.

Vìtta[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ina seja d'arvî, do lontan 1937, moiva a Buenos Aires un di ciù grandi artisti che pòssan rende orgogiozi i zeneixi: Pasquâ Taraffo, dito o Reua. Quella seja Zena e l'Italia perdeivan un òmmo ch'o l'ea o scìmbolo vivo do nòstro temperamento geniale; un òmmo piccin, sémplice e modesto ma tanto àbile co-a chitara da diventâ un aoténtico fenòmeno.

I zoveni fòscia credian esagerâ sta paròlla; ma pe-i vegi, pe quelli che aregòrdan i tempi de Portòia pinha de vitta, quande o Reua o s'òcupàva ciù da mùxica che da sò ostaja, san còse voeiva dî sentî sunâ o Taraffo. E l'aregòrdan a-a stessa mainéa anche in América dove o l'ea andæto anche pe acompagnâ a voxe malencònega do Cappello.

O « Paganin da chitara » - coscì ô ciamàvan - o l'aveiva o grande meito de vegnî da-o pòpolo, de ésise fæto da solo. A neuv'anni o fava za i primmi acòrdi: imparæ da sò poæ, un ferâ ch'o l'aveiva misso a-o mondo dozze figgi, di quæ n'ea sopravisciuo quattro, tutti muxiçisti d'istinto comme lê.

A quelli tempi i sunoei éan tutta gente sémplice, pinha de voentæ e de pascion che çercàvan co-a sò senscibilitæ d'artisti de tentâ sempre ciù difiçili acòrdi. L'abilitæ eceçionale do Taraffo, quando o l'ea ancon zovenòtto, a l'ea partìa da-i conseggi e insegnamenti de tutta quella scheua de chitaristi ch'a vantava Zena a-a fin do sécolo pasou. Son nommi arestæ inta memòia de pòchi, omai; ma che alóa ean avoxæ, comme o Ninòtto, o Scévola, o Frasinetti, o Camarata.

A vint'anni o Taraffo o pigiava parte in Spagna a un concorso internasionale. No solo o conquistava o primmo premmio ma o vegniva consciderou un «feua classe». Tanto da comensâ a tegnî conçerti; in tiatro ò in varietæ, davanti a scignori ò a personhe modeste: ghe bastava che ô stéssan a sentî. No gh'importava manco de fase pagâ. Picin de statua infastidìo da-o vestî da seja, o l'intrava in palcoscénego squæxi de corsa; o pösava a chitära in sciô sostegno e o comensava sùbito a sunâ.

In te l'Ottobre do 1925 i giornali de Buenos Aires anunsiàvan o sò trionfale debutto in América. Nisciun ô conosceiva ma l'ea bastou che «el señor Taraffo» o l'avesse pigiou in man a grossa chitara a quatòrze còrde e ch'o l'avesse sunou «Capriccio arabo» de Tarrega, a scinfonìa da «Norma» e quella da «Semiramide» - ch'a l'ea o sò cavallo de bataggia - pe suscitâ o ciù cado entuxiaxmo pròpio into pòpolo ch'o conscidera a chitara comme un strumento naçionale.

Da quello momento o «Reua» o l'ha divizo a sò attivitæ fra l'América e l'Italia. Lontan da Zena o no poeiva stâ e o reciammo di sò doì figgi, quando o se fava troppo fòrte, ô costrinzeiva a imbarcase pe ritornâ. Ma un de sti viagi o l'è stæto sensa ritorno. A-a vigilia de un grande conçerto, a-o Tiatro Coliseo de Buenos Aires dove o doveiva acompagnâ o sò amigo Mario Cappello, o l'ha dovuo ese ricoverou a l'uspiâ pe urgente operaçion de ulcera. Trei giorni dòppo, a scensa di òmmi a se dimostrava inùtile contro o destin. Pasquâ Taraffo, a çinquant'anni, o lasciava sta vitta e o dolô in tutti quelli che l'aveivan conosciuo.

A «Compagna» de Zena, con ina nobiliscima létera a-a «Famiggia Zeneize», a reclamava a salma do famozo conçertista pe sepelila con solenitæ into Camposanto de Stagen. Ma pe tanti motivi no l'è stæto poscìbile. A Zena son in cangio ritornæ e cae còse do «Reua», compreiza a sò chitara che a sciâ Taraffo e a figgia Stefania Poggi àn ofrìo a-o Comune.

A vint'anni de distansa i zeneixi no àn scordou Taraffo: no se ne scordian mai. E scicomme o saià sempre un motivo de orgoggio, vorievan che quarchedun pigesse l'iniçiativa de fâ portâ i sò Resti, da-o Camposanto argentin da «Chacarita» a quello da sò çitæ natale.

Anche se difiçile, pe-i zeneixi a saieiva un'impreiza doveroza. »[1].

Notte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. Ettore Balbi, ZENA, ott-dex 1958,[1].
Contròllo de outoritæVIAF (EN35507698 · ISNI (EN0000 0000 5303 5697 · SBN (ITMODV250203 · LCCN (ENno00015158 · GND (DE128411015 · WorldCat Identities (ENno00-015158