Sâta a-o contegnûo

International Standard Name Identifier

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
O lögo de l'ISNI

L'International Standard Name Identifier (ISNI) o l'é 'n scistêma d'identificaçión dêuviòu pe identificâ sôlo i contribotoî a di contegnûi multimediâli cómme lìbbri, progràmmi a-a televixón e artìcoli de giornâle. Quésto identificatô o l'é formòu da 16 cîfre, che se pêuan vizoalizâ inte quàttro blòcchi separæ.

L'ISNI o l'é dêuviòu pe fâ dizanbigoçión tra de entitæ co-in nómme ch'o poriéiva creâ da confuxón, ligàndo i dæti in scî nómmi arecheugéiti e dêuviæ inte tùtti i setoî de inpréize di media.

O l'é stæto svilupòu in acòrdio a-e dispoxiçioìn de l'Òrganizaçión Internaçionâle pi-â Standardizaçión (ISO) cómme da Draft International Standard 27729[1]; o stàndard vàlido o l'é stæto publicòu a-i 15 de màrso do 2012. O comitâto técnico ISO 46, sotocomitâto 9 (TC 46/SC 9) o l'é o responsàbile do svilùppo de quésto stàndard.

Inta FAQ do scîto d’Internétte isni.org o l'é scrîto che 'n ISNI o l'é formòu da 16 cîfre, con l'ùrtimo caràtere ch'o l'é 'n nùmero de contròllo[2]. O nùmero do contròllo o peu êse ségge 'na cîfra decimâle che o caràtere "X" e o l'é determinòu in sciâ bâze de 15 cîfre decimâli che ghe stàn davànti, dêuviàndo l'algorìtmo ISO/IEC 7064, MOD11-2[3].

Formâti sénsa spàçio

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Formâti con spàçio

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Inta vizoalizaçión o l'é de spésso mostròu con di spàççi.

L'ISNI o permétte d'identificâ 'na çèrta identitæ, cómme o nómme fâso de 'n outô ò a stànpa dêuviâ da 'n editô, co-in nùmero ùnico. Sto nùmero chi o peu dónca êse ligòu a un di âtri identificatoî dêuviæ da-i mézzi d'informaçión pe identificâ nómmi e âtre fórme d'identitæ.

In ezénpio de l'ûzo de 'n nùmero de quésto tîpo o l'é l'identificaçión de 'n muxicìsta che però o l'é scritô de mûxica e de poêxîe ascì. Dónde o poiéiva êse contenporaniaménte identificòu inte vàrie bànche dæti dêuviàndo scistêmi diferénti d'identificaçión, ségge pùblichi che privæ, inte l'ànbito do scistêma ISNI o gh'aviéiva 'n sôlo eleménto ISNI conligòu. E vàrie bànche dæti poriéivan dónca scangiâ di dæti in sce quélla identitæ in particolâ sénsa fâ ricórso a métodi dizordinæ cómme o paragón de strìnghe de tèsto. In ezénpio ch'o vêgne de spésso mensonòu pi-â léngoa ingléize són e dificoltæ che s'incóntran inte l'identificaçión de 'n çèrto "John Smith" inte 'na bànca dæti. Scibén che gh'é di bèlli eleménti pe "John Smith" o no l'é de lóngo ciæo l'eleménto ch'o corispónde a-o "John Smith" domandòu.

Se 'n outô o l'à publicòu di tèsti sott'a vàrri nómmi ò nómmi fâsi, ciaschedùn de sti nómmi chi o gh'à d'avéi o seu ISNI.

L'ISNI o peu êse dêuviòu da bibliotêche e archìvvi quànde condivìddan informaçioìn de catàlogo. Pe de ciù, pe 'na riçèrca ciù precîza de informaçioìn in sciâ Ræ e inte bànche dæti, o peu agiutâ inta gestión di dirìtti a-o de la di confìn naçionâli e inte l'anbiénte digitâle.

I identificatoî ORCID (Open Researcher and Contributor ID) conscìstan inte 'n blòcco de identificatoî ISNI riservòu a-i riçercatoî académichi[7] e aministròu da 'n'òrganizaçión destacâ[7], scibén ch'a travàggia inte 'n mòddo cordinòu a l'ISNI[7][8]. Ògni riçercatô o peu creâ e rivendicâ o pròpio identificatô ORCID[8].

Òrganizaçioìn parteçipànti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Outoritæ de registraçión

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Segóndo l'ISO, l'outoritæ de registraçión pe l'ISO 27729:2012 a l'é l'ISNI International Agency[9], ch'a gh'à a seu sêde a Lóndra (c/o EDItEUR)[10]. St'outoritæ chi a l'é consciderâ, segóndo o Companies Act 2006, cómme 'na socjêtæ privâ a responsabilitæ limitâ[11].

L'International Agency a l'é de sòlito conosciûa sott'a-a sîgla de ISNI-IA[12][13].

Quésta socjêtæ sénsa òbietîvo de goâgno registrâ into Régno Unîo a l'é stæta fondâ da 'n consòrçio d'òrganizaçioìn formòu da-a Confédération Internationale des Sociétés d'Auteurs et Compositeurs (CISAC), da-a Conference of European National Librarians (CENL), da l'International Federation of Reproduction Rights Organisations (IFRRO), da l'International Performers Database Association (IPDA), da l'Online Computer Library Center (OCLC) e da ProQuest. A l'é controlâ da diretoî nominæ da quéste òrganizaçioìn e, into câxo do CENL, da raprezentànti da Bibliotêca naçionâle de Frànsa (Bibliothèque nationale de France) e da British Library.

Agençîe de registraçión

[modìfica | modìfica wikitèsto]

In'agençîa de registraçión a fornìsce l'interfàccia tra quélli che domàndan o còdice ISNI e l'Agençîa de Asegnaçión ISNI[14].

Lìsta de agençîe de registraçión inte l'órdine do scîto de l'ISNI-IA
Nómme Da-o Relaçión
Bibliotêca Naçionâle de Spàgna (BNE) Spàgna
Bibliotêca Naçionâle de Frànsa (BnF) 2014[15] Frànsa
Bibliotêca Naçionâle do Lusenbùrgo Lusenbùrgo
British Library Régno Unîo
Société de gestion de la Banque de Titres de Langue Française (BTLF) Frànsa
Casalini Libri Itàlia
China Knowledge Centre for Engineering Sciences and Technology (CKCEST) Cìnn-a
Consolidated Independent Régno Unîo
Electre
Identification Agency (IDA) Rùscia
Bibliotêca Reâ di Pàixi Bàsci (KB) Pàixi Bàsci
Kültür ve Turizm Bakanliği Tùrchia
Bibliotêca de l'Asenblêa Naçionâle de Corêa Corêa do Sùd
Bibliotêca Naçionâle da Corêa Corêa do Sùd
Bibliotêca Naçionâle da Polònia Polònia
Numerical Gurus Stâti Unîi
Program for Cooperative Cataloging (PCC)
Quansic Svìsera
Ringgold òrganizaçioìn, internaçionâle
Rakuten Kobo Cànada
Sound Exchange Inc. Stâti Unîi
Sound Credit Stâti Unîi
YouTube 2018[16] internaçionâle
Takwene 2021[17] MENA

Do 2018, YouTube o l'é vegnûo 'n regìstro ISNI, diciaràndo a seu intençión de comensâ a creaçión d'identitæ ISNI pe-i muxicìsti che gh'àn caregòu i seu vìdeo[18]. L'ISNI o prevédde che, cómme rizultâto de quésta decixón, o nùmero di seu ID "o cresciâ fòscia de 3-5 milioìn inti pròscimi dôe ànni"[19].

Do 2020 a Sound Credit, insémme a l'ISNI, a l'à anonçiòu che-e registraçioìn a l'ISNI pò-u setô da mûxica saiàn de bàdda e outomàtiche. O scistêma de registraçión de bàdda o l'é pàrte da creaçión de 'n profî uténte Sound Credit, dêuviâ pò-u seu inportànte scistêma pe l'atribuçión di créditi. O l'inclùdde 'na riçèrca outomàtica pe evitâ ISNI dóggi e 'n certificâto creòu da-o scistêma de registraçión Sound Credit pe ofiçializâ i còdichi ISNI apénn-a registræ[20].

Ménbri de l'ISNI

[modìfica | modìfica wikitèsto]

I ménbri de l'ISNI (ménbri de l'ISNI-IA[21]), a-i 11 de lùggio do 2018, són[21]:

  • ABES (French Bibliographic Agency for Higher Education)
  • Brill Publishers
  • CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos)
  • CDR (Centrale Discotheek Rotterdam)
  • Copyrus
  • FCCN
  • Archìvi Naçionâli Françéixi (Archives nationales de France)
  • Universcitæ de Harvard
  • Iconoclaste
  • Irish Copyright Licensing Agency (ICLA)
  • ISSN International Centre
  • Universcitæ La Trobe
  • Bibliotêca do Congrèsso
  • Bibliotêca MacOdrum, Universcitæ de Carleton
  • Bibliotêca Naçionâle da Finlàndia
  • Bibliotêca Naçionâle da Nêuva Zelànda
  • Bibliotêca Naçionâle da Norvéggia
  • Bibliotêca Naçionâle da Svéçia (Kungliga Biblioteket)
  • Publishers' Licensing Services
  • Bibliotêca UNSW

Asegnaçión de l'ISNI

[modìfica | modìfica wikitèsto]

L'ISNI-IA a l'adêuvia 'n scistêma d'asegnaçión ch'o conprénde 'n'interfàccia uténte, 'n schêma de dæti, di algorìtmi de dizanbigoaçión e 'na bànca dæti ch'a sódisfa i requixîti do stàndard ISO, dêuviàndo ànche a tecnologîa existénte quànde poscìbile. O scistêma o l'é bazòu sorviatùtto in sciô servìçio Virtual International Authority File (VIAF), ch'o l'é stæto svilupòu da OCLC pe l'ûzo inte l'agregaçión di catàloghi de bibliotêche.

L'intrâ a-o scistêma d'asegnaçión e a-a bànca dæti, ciù che a-i nùmeri che vêgnan generæ cómme output do procèsso, o l'é controlòu da òrganìsmi indipendénti conosciûi cómme "agençîe de registraçión". Quéste agençîe de registraçión tràtan diretaménte co-e cazànn-e e garantìscian che i dæti séggian fornîi inte di formâti adàtti e reconpensàndo l'ISNI-IA pe-i cósti de mantegniménto do scistêma de asegnaçión. E agençîe de registraçión vêgnan nominæ da l'ISNI-IA ma són gestîe e finançiæ in mòddo indipendénte.

Covertûa de l'ISNI

[modìfica | modìfica wikitèsto]

A tabèlla chi aprêuvo a contêgne di dæti in sciâ covertûa de l'ISNI, pe milioìn d'identitæ de tùtti i tîpi, cómme milioìn de persónn-e, milioìn de riçercatoî (conpréixi inte persónn-e ascì) e de òrganizaçioìn[22].

A-o Identitæ (mln) Persónn-e (mln) Riçercatoî (mln) Òrganizaçioìn
2017-08-05 9,41 8,757 2,606 654.074
2018-04-19 9,86 9,15 2,86 714.401
2018-07-11 10 9,28 2,87 717.204
2018-08-13 10 9,32 2,87 717.795
2018-10-17 10 9,39 2,87 719.010
2018-12-05 10 9,4 2,88 826.810
2019-03-11 10 9,59 2,88 864.999
2019-06-21 10,5 9,6 2,88 876.017
2019-11-27 10,92 10,01 2,89 908.299
2020-02-13 11,02 10,11 2,91 912.991
2020-10-20 11,51 10,45 2,91 1.062.333
2021-05-30 12,22 11,10 2,93 1.119.480
2022-09-01[23] 14,7 13,11 2,97 1.645.434
2022-12-25[24] 14,8 13,21 2,97 1.680.892
2023-05-10[25] 15 13,3 2,98 1.705.025
  1. (EN) ISO 27729:2012 - Information and documentation - International standard name identifier (ISNI), in sce iso.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  2. (EN) ISNI - FAQ, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  3. (IT) Structure of the ORCID Identifier, in sce support.orcid.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  4. (EN) Library of Congress Network Development and MARC Standards, Encoding the International Standard Name Identifier (ISNI) in the MARC 21 Bibliographic and Authority Formats, in sce loc.gov. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  5. (EN) ISNI 0000000122805510 - Dria Doia, in sce isni.oclc.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  6. (EN) VIAF 59091300, in sce viaf.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  7. 7,0 7,1 7,2 (EN) ORCID Support, What is the relationship between ISNI and ORCID?, in sce support.orcid.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  8. 8,0 8,1 (EN) ISNI and ORCID, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 4 màrso 2013).
  9. (EN) Maintenance agencies and registration authorities, in sce iso.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  10. (EN) ISNI International Agency - ISNI International Agency, in sce iso.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  11. (EN) ISNI International Agency (ISNI-IA), in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  12. (EN) ISNI, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  13. (EN) About the ISNI International Agency, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  14. (EN) ISNI Registration Agencies, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  15. (EN) BnF: First National Library In the World to Become an ISNI Registration Agency, ISNI. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  16. (EN) YouTube Adopts ISNI ID for Artists & Songwriters, ISNI, 22 zenâ 2018. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  17. (EN) ISNI Registration Agencies, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  18. (EN) YouTube Adopts ISNI ID for Artists & Songwriters, in sce isni.org, 22 zenâ 2018. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  19. (EN) Transcript: YouTube Knows Who You Are, in sce velocityofcontentpodcast.com. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  20. (EN) Music Industry ISNI Registrations Now Free and Automated, in sce isni.org, 23 òtôbre 2020. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  21. 21,0 21,1 (EN) ISNI Members, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024.
  22. (EN) ISNI, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  23. (EN) ISNI | Home page, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 1º seténbre 2022).
  24. (EN) ISNI | Home page, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 25 dexénbre 2022).
  25. (EN) ISNI | Home page, in sce isni.org. URL consultòu o 20 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 10 màzzo 2023).
  • (EN) Karen Smith-Yoshimura, Janifer Gatenby, Grace Agnew, Christopher Brown, Kate Byrne, Matt Carruthers, Peter Fletcher, Stephen Hearn, Xiaoli Li, Marina Muilwijk, Chew Chiat Naun, John Riemer, Roderick Sadler, Jing Wang, Glen Wiley e Kayla Willey, Addressing the Challenges with Organizational Identifiers and ISNI, Dublin, Ohio, OCLC Research, Arvî 2016.

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ligàmmi de fêua

[modìfica | modìfica wikitèsto]