International Standard Name Identifier

Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

O lögo de l'ISNI

L'International Standard Name Identifier (ISNI) o l'é 'n scistêma de identificaçión dêuviòu unicaménte pe identificâ i contribotoî a di contegnûi multimediâle cómme lìbbri, progràmmi televixîvi e artìcoli de giornâle. Quésto identificatô o l'é formòu da 16 cîfre, e quæ pêuan êse vizoalizæ inte quàttro blòcchi separæ.

L'ISNI o pêu êse dêuviòu pe dizanbigoâ de entitæ o quæ nómme o poéiva generâ confuxón, colegàndo i dæti in scî nómmi che són pigiæ e dêuviæ inte tùtti i setoî de inpréize di media.

O l'é stæto svilupòu segóndo e dispoxiçioîn de l'Òrganizaçión Internaçionâle pi-â Standardizaçión (ISO) cómme da Draft International Standard 27729[1]; o standàrd vàlido o l'é stæto publicòu a-i 15 de màrso do 2012. O comitâto técnico ISO 46, sotocomitâto 9 (TC 46/SC 9) o l'é o responsàbile do svilùppo de quésto standàrd.

Formâto[modìfica | modìfica wikitèsto]

Inta FAQ do scîto d’Internétte isni.org o l'é scrîto che 'n ISNI o l'é formòu da 16 cîfre, con l'ùrtimo caràtere ch'o l'é 'n caràtere de contròllo[2].

Formâti sénsa spàçio[modìfica | modìfica wikitèsto]

Formâti con spàçio[modìfica | modìfica wikitèsto]

Inta vizoalizaçión o l'é de spésso mostròu con di spàççi.

Ûzo[modìfica | modìfica wikitèsto]

L'ISNI o permétte de identificâ 'na séncia identitæ, cómme o nómme fâso de 'n outô ò a stànpa dêuviâ da 'n editô, co-in nùmero univoco. Quésto nùmero univoco o pêu dónca êse colegòu a un di numerôzi âtri identificatoî dêuviæ da-i mézzi d'informaçión pe identificâ nómmi e âtre fórme de identitæ.

'N ezénpio de l'ûzo de 'n nùmero de quésto tîpo o l'é l'identificaçión de 'n muxicìsta che però o l'é ànche 'n scritô de mûxica e de poêxîe. Dónde o poiéiva êse contenporaniaménte identificòu in vàrie bànche dæti dêuviàndo divèrsci scistêmi de identificaçión, ségge pùblichi che privæ, inte l'ànbito do scistêma ISNI o l'aviéiva 'n sôlo eleménto ISNI colegòu. E vàrie bànche dæti poéivan dónca scangiâ di dæti in sce quélla particolâ identitæ sénsa ricorî a métodi dizordinæ cómme o paragón de strìnghe de tèsto. 'N ezénpio ch'o vêgne de spésso minsonòu pî-a léngoa ingléize o l'é a dificoltæ incontrâ inte l'identificaçión de "John Smith" inte 'na bànca dæti. Scibén che a gh'é numerôzi eleménti pe "John Smith", o no l'é de lóngo ciæo l'eleménto ch'o corispónde a-o "John Smith" domandòu.

Se 'n outô o l'à publicòu di tèsti con vàrri nómmi e nómmi fâsi, ciaschedùn de 'sti nómmi chi o l'aviâ o sò ISNI.

L'ISNI o pêu êse dêuviòu da bibliotêche e archìvi quànde condivìddan informaçioîn de catàlogo; pe 'na riçèrca ciù precîza de informaçioîn in sciâ Ræ e inte bànche dæti o pêu agiutâ inta gestión di dirìtti óltre i confìn naçionâli e inte l'anbiénte digitâle.

ORCID[modìfica | modìfica wikitèsto]

I identificatoî ORCID (Open Researcher and Contributor ID) conscìstan inte 'n blòcco de identificatoî ISNI riservòu a riçercatoî académichi[6] e aministròu da 'n'òrganizaçión separâ[6]. I sénci riçercatoî pêuan creâ e rivendicâ o pròpio identificatô ORCID[7]. E dôe òrganizaçioîn córdinan i sò sfòrsi[6][7].

Òrganizaçioîn parteçipànti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Outoritæ de registraçión[modìfica | modìfica wikitèsto]

Segóndo l'ISO, l'outoritæ de registraçión pe l'ISO 27729:2012 a l'é l'ISNI International Agency[8], a quæ a se trêuva a Lóndra (c/o EDItEUR)[9]. Quésta a l'é incorporâ, segóndo o Companies Act 2006, cómme 'na socjêtæ privâ a responsabilitæ limitâ[10].

L'International Agency a l'é comuneménte conosciûa cómme ISNI-IA[11][12].

Quésta socjêtæ sénsa òbietîvo de goâgno registrâ into Régno Unîo a l'é stæta fondâ da 'n consòrçio de òrganizaçioîn formòu da-a Confédération Internationale des Sociétés d'Auteurs et Compositeurs (CISAC), da-a Conference of European National Librarians (CENL), da l'International Federation of Reproduction Rights Organisations (IFRRO), da l'International Performers Database Association (IPDA), da l'Online Computer Library Center (OCLC) e da ProQuest. A l'é controlâ da diretoî nòminæ da quéste òrganizaçioîn e, into câxo do CENL, da raprezentànti da Bibliotêca naçionâle de Frànsa (Bibliothèque nationale de France) e da British Library.

Agençîe de registraçión[modìfica | modìfica wikitèsto]

'N'agençîa de registraçión a fornìsce l'interfàccia tra-i richiedénti ISNI e l'Agençîa de Asegnaçión ISNI[13].

Lìsta de agençîe de registraçión inte l'órdine do scîto de l'ISNI-IA
Nómme Da-o Relaçión
Bibliotêca Naçionâle de Spàgna (BNE) Spàgna
Bibliotêca Naçionâle de Frànsa (BnF) 2014[14] Frànsa
Bibliotêca Naçionâle do Lusenbùrgo Lusenbùrgo
British Library Régno Unîo
Société de gestion de la Banque de Titres de Langue Française (BTLF) Frànsa
Casalini Libri Itàlia
China Knowledge Centre for Engineering Sciences and Technology (CKCEST) Cìnn-a
Consolidated Independent Régno Unîo
Electre
Identification Agency (IDA) Rùscia
Bibliotêca Reâ di Pàizi Bàsci (KB) Pàizi Bàsci
Kültür ve Turizm Bakanliği Tùrchia
Bibliotêca de l'Asenblêa Naçionâle de Corêa Corêa do Sùd
Bibliotêca Naçionâle da Corêa Corêa do Sùd
National Library of Poland Polònia
Numerical Gurus Stâti Unîi
Program for Cooperative Cataloging (PCC)
Quansic Svìsera
Ringgold òrganizaçioîn, internaçionâle
Rakuten Kobo Cànada
Sound Exchange Inc. Stâti Unîi
Sound Credit Stâti Unîi
YouTube 2018[15] internaçionâle
Takwene 2021[16] MENA

Into 2018, YouTube o l'é diventòu 'n regìstro ISNI, anonçiàndo l'intençión de iniçiâ a creaçión de identitæ ISNI pe-i muxicìsti di quæ o fa védde i vìdeo[17]. L'ISNI o prevédde che, cómme rizultâto de quésta decixón, o nùmero di sò ID "o l'aomentiâ fòscia de 3-5 milioîn inti pròscimi dôe ànni"[18].

Into 2020 a Sound Credit, insémme a l'ISNI, a l'à anonçiòu che e registraçioîn a l'ISNI pe-o setô da mûxica saiàn de bàdda e outomàtiche. O scistêma de registraçión de bàdda o l'é pàrte da creaçión de 'n profî uténte Sound Credit, dêuviâ pe-o sò inportànte scistêma pe l'atribuçión di créditi. O l'inclùdde 'na riçèrca outomàtica pe evitâ ISNI duplicâti e 'n certificâto creòu da-o scistêma de registraçión Sound Credit pe òfiçiâ i nêuvi ISNI apénn-a registræ[19].

Ménbri de l'ISNI[modìfica | modìfica wikitèsto]

I ménbri de l'ISNI (ménbri de l'ISNI-IA[20]), a-i 11 de lùggio do 2018, són[20]:

  • ABES (French Bibliographic Agency for Higher Education)
  • Brill Publishers
  • CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos)
  • CDR (Centrale Discotheek Rotterdam)
  • Copyrus
  • FCCN
  • Archìvi Naçionâli Françéizi (Archives nationales de France)
  • Universcitæ de Harvard
  • Iconoclaste
  • Irish Copyright Licensing Agency (ICLA)
  • ISSN International Centre
  • Universcitæ La Trobe
  • Bibliotêca do Congrèsso
  • Bibliotêca MacOdrum, Universcitæ de Carleton
  • Bibliotêca Naçionâle da Finlàndia
  • Bibliotêca Naçionâle da Nêuva Zelànda
  • Bibliotêca Naçionâle da Norvéggia
  • Bibliotêca Naçionâle da Svéçia (Kungliga Biblioteket)
  • Publishers' Licensing Services
  • Bibliotêca UNSW

Asegnaçión de l'ISNI[modìfica | modìfica wikitèsto]

L'ISNI-IA a l'adêuvia 'n scistêma de asegnaçión ch'o conprénde 'n'interfàccia uténte, 'n schêma de dæti, di algorìtmi de dizanbigoaçión e 'na bànca dæti ch'a sódisfa i requixîti do standàrd ISO, dêuviàndo ànche a tecnologîa existénte quànde poscìbile. O scistêma o l'é bazòu prinçipalménte in sciô servìçio Virtual International Authority File (VIAF), o quæ o l'é stæto svilupòu da OCLC pe l'utilìzzo inte l'agregaçión di catàloghi de bibliotêche.

L'intrâ a-o scistêma de asegnaçión e a-a bànca dæti, óltre che a-i nùmeri che vêgnan generæ cómme output do procèsso, o l'é controlòu da òrganìsmi indipendénti conosciûi cómme "agençîe de registraçión". Quéste agençîe de registraçión tràtan diretaménte co-e cazànn-e, garanténdo che i dæti séggian fornîi in di formâti apropriæ e reconpensàndo l'ISNI-IA pe-i cósti de mantegniménto do scistêma de asegnaçión. E agençîe de registraçión són nominæ da l'ISNI-IA ma saiàn gestîe e finançiæ in mòddo indipendénte.

Covertûa de l'ISNI[modìfica | modìfica wikitèsto]

A tabèlla chi de sótta a contêgne i contézzi da covertûa de l'ISNI, pe milioîn de identitæ de tùtti i tîpi, tra-i quæ a gh'é milioîn de persónn-e, milioîn de riçercatoî (conpréizi inte persónn-e ascì) e de òrganizaçioîn[21].

A-o Identitæ (mln) Persónn-e (mln) Riçercatoî (mln) Òrganizaçioîn
2017-08-05 9.41 8.757 2.606 654,074
2018-04-19 9.86 9.15 2.86 714,401
2018-07-11 10 9.28 2.87 717,204
2018-08-13 10 9.32 2.87 717,795
2018-10-17 10 9.39 2.87 719,010
2018-12-05 10 9.4 2.88 826,810
2019-03-11 10 9.59 2.88 864,999
2019-06-21 10.5 9.6 2.88 876,017
2019-11-27 10.92 10.01 2.89 908,299
2020-02-13 11.02 10.11 2.91 912,991
2020-10-20 11.51 10.45 2.91 1,062,333
2021-05-30 12.22 11.10 2.93 1,119,480

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. (EN) ISO 27729:2012 - Information and documentation - International standard name identifier (ISNI), in sce iso.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  2. (EN) ISNI - FAQ, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  3. (EN) Library of Congress Network Development and MARC Standards, Encoding the International Standard Name Identifier (ISNI) in the MARC 21 Bibliographic and Authority Formats, in sce loc.gov. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  4. (EN) ISNI 0000000122805510 - Dria Doia, in sce isni.oclc.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  5. (EN) VIAF 59091300, in sce viaf.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  6. 6,0 6,1 6,2 (EN) ORCID Support, What is the relationship between ISNI and ORCID?, in sce support.orcid.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  7. 7,0 7,1 (EN) ISNI and ORCID, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 4 màrso 2013).
  8. (EN) Maintenance agencies and registration authorities, in sce iso.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  9. (EN) ISNI International Agency - ISNI International Agency, in sce iso.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  10. (EN) ISNI International Agency (ISNI-IA), in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  11. (EN) ISNI, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  12. (EN) About the ISNI International Agency, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  13. (EN) ISNI Registration Agencies, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  14. (EN) BnF: First National Library In the World to Become an ISNI Registration Agency, ISNI. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  15. (EN) YouTube Adopts ISNI ID for Artists & Songwriters, ISNI, 22 zenâ 2018. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  16. (EN) ISNI Registration Agencies, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  17. (EN) YouTube Adopts ISNI ID for Artists & Songwriters, in sce isni.org, 22 zenâ 2018. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  18. (EN) Transcript: YouTube Knows Who You Are, in sce velocityofcontentpodcast.com. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  19. (EN) Music Industry ISNI Registrations Now Free and Automated, in sce isni.org, 23 òtôbre 2020. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  20. 20,0 20,1 (EN) ISNI Members, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.
  21. (EN) ISNI, in sce isni.org. URL consultòu l'8 novénbre 2021.

Bibliografîa[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • (EN) Karen Smith-Yoshimura, Janifer Gatenby, Grace Agnew, Christopher Brown, Kate Byrne, Matt Carruthers, Peter Fletcher, Stephen Hearn, Xiaoli Li, Marina Muilwijk, Chew Chiat Naun, John Riemer, Roderick Sadler, Jing Wang, Glen Wiley e Kayla Willey, Addressing the Challenges with Organizational Identifiers and ISNI, Dublin, Ohio, OCLC Research, Arvî 2016.

Colegaménti estèrni[modìfica | modìfica wikitèsto]