Pera

ZE	Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

Peia, (primma do XIX sec. Peyra, da-o grego Πέρα) ciamâ ascì cu-a furma italianizante Pera, çitæ cumerciäle zeneize a e pórte de Costantinòpoli bizantinn-a, a l'é ciü cunusciûa cu-o numme de Gàlata. E difæti a l'êa custruîa in sciô còlle de Galata de là do Còrnu d'Òu, cöita cun a capitäle de l'Imperu Rumàn d'Uriente, into 1453, int'e man di Türchi ottumäni. Incö a çitæ a se ciamma Beyoğlu e a l'é in quartê de Istanbul.

Pera a l'éa inn-a vêa çitè inta çitè, legalmente, in sustansa, semi-autònuma e semi-indipendente, furtificä cun puderuse miâge e tôre (ancùn inchö a se pö amiä a Tôre de Galata, erta ciü de 60 métri). Da Pera i dipendèivan aministrativamente tütte e culònie do Mä Neigro (Caffa ascì), e gh'ävan i sò interessi sustansialmente tütti i mercanti ligüri cun interèsci into Mâ Mediterraneo Urientäle ò, l'è ciaeu, into Mâ Neigro, cun fùndeghi pe-e mercansìe.

A Pera i Zeneixi i attìvan ascì inn-a zécca.

A-o momento de l'invaxùn da pärte di Türchi, o Cunsule o prucläma a neutralitæ de Pera, sensa méttise da-a pärte de l'imperatô bisantìn ch'o stava çercando inn-a difeisa disperä ascì che illógica (scinn-a a-a mòrte de lé mæximu in cumbattimento).

Cun quésta mòssa e grassie a in abiliscimo trâvaggio de diplomasìa, i abitanti i l'an into cumplèsso särva a vitta e qarched'ün ascì bunn-a pärte d'i béni, e a survaviviä, pe' ancun inn-a çinquantenn-a d'anni, inn-a modesta attivitæ mercantile zeneize inta növa Istanbul. Grassie a nümerusi atti nutarili, emmu ancùn inchö a puscibilitæ de cunusce diverse facce da vitta mediêväle de Pera zeneize cumme capitäle finansiaria, cuscì importante pe' l'impero culuniäle zeneize.

A Istanbul, in ciü ch'a-a dita Tôre de Galata, o se pö amiä o palassio binello do Palassio di Acàtti de Zena, deré a-o Palassio de San Zòrzo.