Pigiâse o mâ do Rósso o cartâ
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
 A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno |
Pigiâse o mâ do rosso o cartâ (inta grafîa originâ de l'outô Piggiäse ö mâ do rosso ö cartâ) a l'é inn-a comédia in lengoa lìgure, scrîta da Nicolìn Baçigalô e raprezentâ pi-a prìmma vòtta do 1870.[1]
Stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]
Fra e prinçipæ öpere de litiatûa zenéize, a comêdia a vegne prezentâ a l'Acadêmia Filodramàtica Lìgure a séjann-a di êutto de màzzo 1870 inta sêde do tiâtro Colónbo de Zena. A sucédde a sta raprezentaçión quélla di 23 de mazzo do mæximo ànno, inscenâ a-o tiâtro Naçionâ.
Squæxi de segûo i prìmmi comédianti i l'éan di diletànti, ma fra sti chi o figûa in çerto Davide Gattelli, za faxente parte da conpagnîa de Sant'Agóstin (pöi conosciûa cómme quélla do Naçionâ, vista a sêu sêde), destinòu a dirìzze 'na pròpia schêua de recitaçión.
O vêo sucèsso o rîva quarche ténpo dòppo, co-a raprezentaçión da pàrte da conpàgnîa tiatrâle do Gövi (fra e rapresentaçioîn degna de nòtta unn-a a Torìn[2] do 1917[3], assemme a inn-a a Zena, a-o Paganìn quatr'ànni primma).
Tràmma e origine do tìtolo[modìfica | modìfica wikitèsto]
A comêdia a repìggia o tìtolo da in dîto tradiçionâ da léngoa lìgure. Pigiâse o mâ do Rosso o cartâ o l'è defæti in mòddo de di ch'o reciamma a figûa d'in napolitàn O Rosso, che lóngo a stradda ch'o condoxéiva a l'ezecoçión o pensava solaménte a-i problemmi di âtri, lasciando da parte i sêu.
Coscì cómme o protagonìsta de sta viçenda chi, o protagonista do tòcco tiatrâ, Pìppo Manezzi, o se preòccopa di afàri di âtri comme mediatô, da in làtto çercando de sfasciâ di matrimoni, da l'âtro pe conbinâli, ma no solo.[4] A-o de là de l'insegnamento morâle, con l'inpaciòu vegetto ch'o finisce pe pagâ e consegoénse d'açioîn conpiue[5], a conpoxiçión a se móstra ascì comme öpera corâle, mostrando in tòcco de Zena (ciù into specifico da valàdda do Ponçéivia[6]), di tenpi andæti.
Personàggi[modìfica | modìfica wikitèsto]
- Pippo Manezzi: protagonìsta da viçenda[6]
- Manuello Scavizzi
- Bertomelin Scavizzi, figgio do Manuello
- Nicolla Scavizzi
- Manin Scavizzi, sêu do Nicolla
- Clotilde Scavizzi, figgia do sciô Nicolla
- Benardo Falmpi
- Rosinn-a, a serva do sciô Nicolla
- Gioannin, servitô do sciô Manuello
Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]
- ↑ Nicolin Baçigalô, Piggiâse o mâ do Rosso o cartâ, Zena, Stampaja de Beretta e Molinari, 1883, p. 6.
- ↑ (IT) Scito de Paolin, tiâtro, in sce digilander.libero.it. URL consultòu o 27 seténbre 2022.
- ↑ (IT) Pro Loco Toriggia, I Vilezzanti in "Pigiâse o mâ do Rosso o cartâ", in sce prolocotorriglia.it. URL consultòu o 27 seténbre 2022.
- ↑ (IT) Pigiâse o mâ do Rosso cartâ, tiâtro dialetâle ligure, in sce teatrodialettaleligure.it. URL consultòu o 27 seténbre 2022.
- ↑ (IT) Tiâtro dialetâle a Cicagna, Levante News, in sce levantenews.it. URL consultòu o 27 seténbre 2022.
- ↑ 6,0 6,1 Nicolin Baçigalô, Piggiâse o mâ do Rosso o cartâ, Zena, Stampaja de Beretta e Molinari, 1883, p. 7.
Âtri progetti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikivivàgna a contêgne una pàgina dedicâ a Pigiâse o mâ do Rósso o cartâ
