Basilica de San Miché Arcangelo (Mentàn)
MN
|
Achesta pagina é scricia en mentonasch, segond a norma de Bruyn Andrews |

A Basilica de San Miché Arcangelo (Basilica de San Miché Arcangelu aiscì, Basilique Saint-Michel-Archange en franses) è a ghieija mai enportanta d'a sità vieglia de Mentàn, ent'e Arpe Marìtime, en Fransa. Costruìa en 1619 en stilo baroch, è stàcia enaugurà en 1675 dao vesche de Ventemiglia a ra presensa de Loì I, principe de Mònigo.
Storia

A r'inissi d'o secolo XVII grassia ao primo principe de Monigo, Nora II Grimaldi, grana part d'a borgada medievala ra ven trasformà grassia a d'enterventi d'urbanismo: ven elevà o nòo bastian, san creaie d'e nòve carriere e ru edifissi pu viegle venan rompì pe fà spassi a 'na nòva ghieija, che devìa rempiassa achela d'o secolo XV, trop picina pe tote ru fedele. Ra costrussiàn d'a ghieija comensa a u 27 de magio d'o 1619, a a presensa d'o Monsignò Spinola, vesche de Ventemiglia e de Nora II. Ra diressiàn d'u travaglie ven confià ao capo maistre Lorenso Lavagna, de Genoa, ma re dificoltà tecniche portan a comensà solament en 1639.
Per finansià a costrussian d'a ghieija, sìndico, consegl e parlament avìan imposto de taisce ecessionale a partì da'o 1625. Per du motivi economichi ru travaglie partan en ritard e en 1640 venan giugne autre taisce sobre a racolta d'u liman, d'o vin e de r'ueri, en sforso considerabile da part da popolassiàn mentonasca pe'a soa ghieija.
U probleme techinichi sàn stace numerose, perché besognava mantene o culto, a sepultura d'u moarte e stabilì 'na grana superficìa piana ona stabilì a basa de r'edifissi. Lavagna desponeva de r'espassi d'a capela d'o secolo XV, delimità da'e muraglie d'o val d'o Fossan e rasà en 1644. Per o basament' da'o lato nord, Lavagna a pogià su d'una roca e, vers o ponent, su'a redota de Sant Antoni, foart che se vée de longh ent'o carog' de score Pie. Pu d'una teoria è stacia facia s'a continuità do culto religios: forsci e pratiche se tenìan ent'a sara da gardia d'o foart de Sant Antoni. Entra 1619 e 1653 ru ati de sepultura portan sempre mensiàn in ghieija: acheste venan facie ente r'espassi trà a roca e a redota. U travaglie avansan basta vito, tanto che o vicari generale de Ventemiglia porìa benesì o ciantié (1644) e durbì r'edifissi ao culto en 1653, despui a benedissiàn en 1675 da'o vescovo Maur de Promontorio.
En 1675 a ghieija è consacraia a ro 18 de magio da'o vesche de Ventemiglia Mauro Promontorius, en presensa de Loì I de Monigo, ma no pue esse consideraia finia. A vieglia tore d'o relueri, en part fotua en terra e recostruia en 1645 è consideraia ensuficenta per a ghieija nòva. O nòo campanin è do 1701, costruì da r'architeto monegasch Emmanuel Cantone. E campane venan da Nissa, fondue da r'intrapresa de Barthélémy Caisson, beneìt da'o vescovo ventemiglios Ambrosi Spinola. R'intriega strutura è completa dame a fin d'a copola d'o campanin en 1703. E capele a ru fianche de navade san stace concedue a'e famiglie mentonasche, utilisaie come capele funebre.
Esterno
Faciada

A faciada che se vée ancui r'è stacia facia en 1819, dame'n stilo che remanda ao secolo XVII, grassia ao don generos de Giause Faraldo. En ordine colossale caraterisà da catre cobie de colone lisce dame capitelo ionico encadra e tre porte, San Miché riege a giaina ben decoraia.
Y è tre nicie ona se trovan, ent'o mitàn, San Miché vestì da sordato romàn che ten a spada e a baransa, mentre dame o pe terassa o demoni, a a drecia San Roco, en de santi mai populari ent'o Miegegiorn franses, envoca mentre a peste e, a a seneca San Maurissi, protetò d'a casa Savoia, legionari roman convertì ao cristianesimo. Sota a ra statua de San Miché y è 'n' enscrissiàn ao soann d'a consacrassiàn d'a ghieija da part d'o vescovo de Ventemiglia.
Enterno

R'edifissi ha 'na pianta a tre navate, achela centrala ha 'na demensian de pu de diej metri, curbìa da una vota a bota, ona se durban de lunete che lascian intrà a lus dam'en efeto colorà. Achele de fianch presentan diferente capele decoraie, a magioransa recostruia apress o teramoto de Dian Marina d'o 1880 e servìan coma sepoltura per e famiglie riche de Mentàn, mentre che r'autre eran portà ente 'na cripta sota a navata de miege.[1]
Autà magiò

Separaia da'o resto de r'edifissi dame un arco trionfale, a part d'o coro è rica de decorassiàn en oro e en fauss marmo, ch'e resoanan o clasicismo. R'autà magiò ès d'o secolo XVII, costruì en marmo colorà. O ponc prencipale ès o tabernàculo, d'ona tomban e piciune tore curve travagliaie segond a tradissiàn italiana. Alegerì da colonete, è stramontaia da una statua de San Miché, d'ona a so facia è rapresentaia dame un andament teatrale. R'òpera è stacia facia ent'o secolo XIX e r'encadra 'na parura de r'autà. A corona da Vèrgine en legno dorà se trova sobre achesto ensem, a suportà en pesant bardachin en damasch de Genoa, corò amaranto a galan d'oro.
Capele de flanch
-
A capela de Santa Devota
-
A capela de San Giause
-
A capela d'a Madona d'e Grassie
-
A capela d'o Sacro Coe
- Santa Devota: a prima capela de drecia a partì da'o coro è consacraia a a patrona de Monigo, era ona ru principe seghitavan a messa. R'autà rapresenta a santa en gloria che ten en man a parmora d'a martire. Circondaia da figure angéliche, ent'a rapresentasiàn (fa a a fin d'o secolo XVII) ha darraire a Roca de Monigo, en riferiment a a legenda d'o son martiri, segond che a serìa stàcia amassaia en Corsega per esse portaia achì despui. Tot'en marmo, r'autà es circundaia da colone en stilo corinsiàn, a vota è decoraia dame catre medagliò pinte d'oro. Sota r'autà è depositaia a figura do Cristo moart.[2]
- San Giause: è stacia a prima a esse utilisaia coma capela funebre. D'a famiglia Pretti-Galleani de Sant Ambrosi, è situaia ente r'angolo de nord-ovest de r'edifissi. A para d'autà è d'o pintò Aurassi Ferrari, de Genoa, nominà cavaliero de r'ordine de San Miché en 1652. Ro cadro rapresenta San Giause vesin a ra Vèrgine e dame r'Enfant e ru pastre che venan a adoràro. da'o 1999 dedicaia aiscì ao san Sacramento, a capela è stacia fondaia en 1619 per despui esse rangiaia en 1836 e en 1886.
- Madona d'e Grassie: costruìa per vorontà d'a famiglia Clavesana, a capela presenta una fegura dedicaia a a Madona d'e Grassie, fa de probàbile dao pintò Aurassi Ferrari. A Vèrgine è portaia per 'na nivura d'angelo e ent'a part bassa se trova una emportanta rapresentassiàn de Mentàn, giugnà en 1850 e firmà Lorenzo. È una testimoniansa particolaria pe a storia mentonasca, despui che en 1848 a sità s'è separaia da'o Principato de Monigo.
- Sacro Coe: capela decoraia d'o secolo XIX, è consacraia a u santi e a e sante protetò de confraternità mentonasche. Ha tre pinture ent'un decoro de stuch placà. Terminaia da ra comuna mentonasca enseme ao Batisteri en 1806.
- Ro Batisteri: rambaia a a moraia do campanìn, è costruìa su dò niveli. Ent'achelo de sota se trova r'autà magiò d'a capela d'a Misericordia (Batù negre) ao prinsipi colocaia a ra Ciapetta. Desobre ra tina d'a batea, ent'una nicia, en grop de sculture o fegura a batea de Cristo d'o secolo XIX.
-
O Batisteri
-
R'autà d'a fuga en Egitto
-
A Madona Negra
-
A capela de r'arime d'o Porgatori
- Fuga in Egitto: R'autà è d'a famiglia Chierico, pintà da Gia' e Gioan Augustin Vento, pintò apartenent a a scora d'arte mentonasca, ent'o secolo XVI. A scena moscia a Vergine e r'enfant Gesù che r'alarga e brasse vers San Giause.
- A Madona Negra: rapresentasiàn attribuaia ao pintò mentonasch Gia' Vento, rapresenta a Vergine negra en trono, che tegne sobre u se genoglie r'Enfant. A Vergine negra è invocaia, dame San Felì, ent'u tempe de peste: donca ra capela serìa da datà 1631, ann de r'ùrtima onda de peste a Mentàn.
- Arime d'o Porgatori: a segonda capela d'a famiglia de Monleon, ona ha o sito a confraternità d'e r'Arimie d'o Porgatori. R'imagine santa ha coma sugeto, se pensa, San Nicolà, fegurà en genogl' mentre che mendica a a Madona en trono. Se trata de 'na terra facia da r'artista Bernardin Puppo en 1670. R'autà es en marmo colorà, coma vosciù da'a famiglia Monleon ent'o secolo XVIII.
-
A capela de r'Assoncian
-
R'autà de Sant Antoni
-
A Madona d'o Rosari
-
A Santa Cros
- Santa Cros: autra capela d'a famiglia Monleon, ent'a para d'autessa, pintaia da r'artista ligure Orazio Ferrari, venan rapresentà San Gioan che sostèn a Vèrgine ent'o dorò e Madarena en genogl' che mira vers de Gesù en crus.
- Assonssiàn: achesta è a capela d'a famiglia Faraldo, decoraia dame una para d'autà de Bernardin Puppo che a rafigurà r'assonssiàn d'a Vèrgine. Facia dao 1676, ha 'na composissiàn a piramide tìpica baroca. Pintaia ent'a tomba, r'arma d'u Faraldo.
- Sant'Antoni: a para d'autà presenta o santo engenoià ch'o r'adora r'Enfant Gesù. R'arma du Grimaldi ha una datassiàn d'o 1656. E statue de legno che ocupan e nicie de fianch rapresentan ra Vèrgine e San Roco. Acheste statue san portaie fint'a ra piassa de San Roco ent'o cors d'a processiàn votiva d'o 16 d'aost.
- Madona d'o Rosari: presenta a statua da Vèrgine sobre r'autà en marmo colorà, situaia ente 'na nicia. Achesta scultura è facia en marmo de Carrara, magara opera d'un artista de Genoa d'a butiega d'o scultò de Marseglia Pierre Puget. Ro stilo baroch se poe vée ent'u drape, che remandan degià ao gusto d'o secolo XVI.
Note
- ↑ (FR) Basilica de Sant Miché Archange, in sce menton.fr. URL consultòu o 3 màrso 2024.
- ↑ AA.VV., Basilica de Sant Miché Archange, depliant, Mentàn, Villa de Mentan.
Autre progete
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Basilica de San Miché Arcangelo (Mentàn)