Çetron
O çetron o l'è un ærbo da famiggia de Rutaceae ch'o da o fruto do mæximo nomme: a qualitæ amaa a l'è da specce Citrus aurantium, quella doçe a l'è da specce Citrus sinensis.
O l'è l'agrumme ciu diffuzo into mondo.
O l'è originaio da Cinn-a, za conosciuo a-i tempi di Romen, foscia importao inta Seçilia da-i Arrabi, e dapœu torna da-i Portogheixi into XIV sec.
L'ærbo o pœu razonze i 12 metri. I brotti en sempre verdi, mai rosci. E scioî en gianche. O se propaga pe inseimento o pe bottua.
O fruto o l'è riondo, a scorça ruddega e do so tippico cô. A porpa, fæta a gæli, a pœu ese cô de çetron o donque rossa. O pœu ese consumao fresco, o donca spremuo e o so agro doeviao pe-a produçion de bevande. O pœu ese ascì candio opù doeviao pe-a produçion de fruta secca.
Da-a scorça, da-e fœugge e da-e scioî s'estrae i essençe de çetron.
Da-i armelle se n'estrae l'œuio.
