Sâta a-o contegnûo

A Cheulia

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

A Chéulia[1] (/a ˈkølja/) (in italiàn Via del Colle o Colle) a l'é 'na stràdda de Zêna. A s'atrêuva into sestê do Meu (Molo) e a camìnn-a de fiànco a-e Miâge do Barbaróssa e dónca a conlìga a Pòrta Sovrànn-a e o Ciàn do San Drîa a-o Pónte de Caignàn e a-a zöna de Sarzàn. Da-a Cheullia se peu miâ a valàdda do Riàn Stórbio (Rivo Torbido), a valàdda do borgo di lanê dónde s'atrêuva a stràdda da Màddre de Dîo.

O quartê da Chéulia o l'êa definîo da-i sò abitanti o quartê de træ cornîxe zenéize[2]:

  • Èrta cornîxe: A Chéulia
  • Cornîxe de mêzo: Caróggio de Fòsse
  • Bàssa cornîxe: Caróggio do Meigranòu

L'èrta cornîxe a l'êa avoxâ pi-â prezénsa de tànte bitêghe e tànte câze pìn de vìtta.

Nicolò Paganìn

In ténpo a l'êa 'na zöna caraterìstica do céntro stòrico da çitæ. Inti ànni setanta do XX secolo a l'é stæta desbêlâ cómme e stràdde da arénte a-o borgo (stràdda di sèrvi, stràdda Mâdre de Dîo) e a câza dond'o l'êa nasciûo o gràn conpoxitô e mûxicìsta Nicolò Paganìn, construîa into Passo da Gattamöa.

Cornîxe adornâ de tanti butegæ, quàrche nómme?

O Pìppo o salumê, a Reuzìnn-a a leitæa,

a Chiarìnn-a, bèlla, fìggia do droghê.

(Làlla Ànna - YouTube)

A ciù parte de vêge câze da Chéulia son stæte caciæ zù. In tùtte e mainêe a l'aresta a stràdda a ciù avardâ de træ cornìxe e se peu vedde ancon quàrche menìsso de Miâge de Zêna. L'arèsta sôlo di tòcchi da tèrsa çénta de Miâge zenéize (1155-1559).

A cansón A Cheullia (Mario Cappello - Pasquâ Taràffo) a l'à fæto conósce a tànti zenéixi e lìguri a stöia e a coltûa popolâ de ûnn-a de stràdde stòriche ciù inportànte de Zêna.[3]

  1. Pe Chéulia se peu inténde ségge a stràdda da Chéulia ségge o quartê
  2. https://www.youtube.com/watch?v=_A9eYGA0SZ8
  3. Cansón da Chéulia - M. Cappello Cansón da Chéulia - I Trìlli