Antipsara
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
Antipsara (scrîto Αντίψαρα in grêgo) a l'é 'n'îzoa picìnn-a da Grêcia[1] scitoâ inta pàrte de levànte do Mâ Egêo, da-arénte a-a ciù grànde îzoa de Psara, ch'a gh'à dæto o nómme. Da-o pónto de vìsta aministratîvo, Antipsara a fà pàrte do comùn de Psara[2] e, pe cónto do censiménto do 2021, a no gh'à de rexidénti fìsci[3].
Giögrafîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Antipsara a se trêuva a ponénte de l'estremitæ de sùd-òvest de l'îzoa de Psara, a 'na distànsa de 1,3 mìggia marìnn-e, sàiva a dî 2,4 km, co-o seu céntro ch'o gh'à cordinæ 38° 33' N, 25° 32' E. A superfìcce totâle de Antipsara a l'é de 4,498 km2, dónca a l'é dêxe vòtte ciù picìnn-a de Psara[4]. Ciù ò mèno a-a meitæ da còsta de levànte de l'îzoa a s'àrve o górfo de Limani, gjòu vèrso l'îzoa prinçipâ, méntre o seu pónto ciù èrto o l'é o Psili Rachi, ch'o l'arîva a 130 mêtri in sciô livéllo do mâ.
O seu de Antipsara o l'é pi-â ciù pàrte arsoîo e rociôzo e, da-o pónto de vìsta geològico, l'îzoa a l'é formâ sorviatùtto da prîe sêmi-metamòrfiche; inta seu pàrte ciù a-a tramontànn-a gh'é pe cóntra de prîe d'òrìgine vulcànica, cómme delenìti oligoclàstiche.
D'in gîo a Antipsara gh'é di izoöti ciù picìn ascì, sàiva a dî quélli de Kátou nisí, Mesiakó e Skógio. L'îzoa a l'é a 51 mìggia marìnn-e (94 km) da-o Càppo Kafiréas, 43 nm (80 km) da l'îzoa de Scîro, 15 nm (28 km) da-o Càppo Melanió, a Scîo, e 26 nm (48 km) da-i izoöti de Kalogeroi.
Stöia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Scibén che a-a giornâ d'ancheu a l'é tòsto dezabitâ, gràçie a di scâvi archiològichi fæti in sce l'îzoa l'é stæto provòu che ghe stâva de génte scìnn-a da-i ténpi da Grêcia antîga che a-o perîodo do domìnio di români. Inti sécoli aprêuvo, l'îzoa a gh'àiva ancón 'n pòrto picìn ch'o l'é pasòu, inte l'órdine, inte moén di bizantìn, di zenéixi e di tùrchi.
In Antipsara, lì ciamâ "Psara picìn", l'izolâio do 1688 do Françésco Piaxénsa o fâ mençión do pòrto e de 'n castéllo "bén formòu", dîto de Calemo e mìsso in sce l'estremitæ a-a tramontànn-a de l'îzoa; strutûa mâi studiâ e d'òrìgine sconosciûa[5]. Pe de ciù, o Piaxénsa o scrîve de çèrte roìnn-e, pe cónto seu de 'n pàize zà abandonòu a quélli ténpi, co-i ùnichi abitànti d'Antipsara ch'êan cavàlli, âxi e conìggi sarvæghi, insémme a öxélli in gràn nùmero[6].
D'estæ, a-a giornâ d'ancheu, l'îzoa a l'é conligâ a Psara da bàrchi turìstichi che ghe pòrtan i vixitatoî a fâ de gîte.
Pòsti de interèsse
[modìfica | modìfica wikitèsto]Antipsara a l'é vixitâ sorviatùtto pe-i seu paizàggi e-e seu ciàzze, scitoæ sôlo inta pàrte de sùd-èst de l'îzoa scicómme o rèsto de seu còste o l'é èrto e rociôzo. Tra e ciàzze ciù conosciûe gh'é quélla de Agíou Ioánni, lóngo a còsta de levànte de Antipsara, e quélle de Sklavolimniónas, Papantriá, Psilí e Stefáni, inta pàrte sùd de l'îzoa[7][8].
Pe de ciù, in sce l'îzoa gh'é dôe gêxétte picìnn-e, frequentæ da móneghi e ermìtti che, quànde ghe stàn, són coscì i ùnichi abitànti de Antipsara a-a giornâ d'ancheu. Ste capélle chi, into detàggio, són intitolæ a Sàn Zâne Batìsta (Ágios Ioánnis o Pródromos) e a Sàn Zâne Evangelìsta (Ágios Ioánnis o Theológos) e se trêuvan tùtte dôe in scîa còsta de levànte de l'îzoa[9].
Antipsara a l'é 'n inportànte scîto pe l'avistaménto di öxélli ascì, dæto che gh'é bén bén de spêce che ghe vêgnan a fâ o nîo. Prezénpio se ghe peu trovâ o magrón da-o sùffo (Phalacrocorax aristotelis), o fàrco da regìnn-a (Falco eleonorae), a bèrta magiô atlàntica (Calonectris diomedea) e a bèrta minô mediterània (Puffinus yelkouan).
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (EL) Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή [Enkyklopaídeia Néa Domí], vol. 4, Atêne, Tegópoulos - Maniatéas, 1996, p. 209.
- ↑ (EL) Αντίψαρα (νησίς) (Χίου) [Antípsara (nisís) (Chíou)], in sce eetaa.gr. URL consultòu l'8 agòsto 2024.
- ↑ (EL) Αποτελέσματα Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών 2021, Μόνιμος Πληθυσμός κατά οικισμό (XLSX), in sce statistics.gr, p. 359. URL consultòu l'8 agòsto 2024.
- ↑ (EL) Níkos Nézis, Τα ελληνικά βουνά - Γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια [The Greek mountains - Geographical encyclopedia], Atêne, EOOA & Κληροδότημα, 2010, p. 189, ISBN 978-960-86676-5-5.
- ↑ (IT) Paolo Stringa, Genova e la Liguria nel Mediterraneo; insediamenti e culture urbane, Zêna, Sagep, Novénbre 1982, p. 322, ISBN 88-70-58055-5.
- ↑ (IT) Françésco Piaxénsa, L'Egeo rediuiuo o' sia chorographia dell'arcipelago [...], Mòdena, Per gli Eredi Soliani, 1688, p. 204.
- ↑ (EL, EN) Αντίψαρα [Antipsara], in sce exploring-greece.gr. URL consultòu l'8 agòsto 2024.
- ↑ (EL, EN) Tourism - Beaches, in sce preview.visitpsara.com. URL consultòu l'8 agòsto 2024.
- ↑ (EL, EN) Temples - Churches, in sce preview.visitpsara.com. URL consultòu l'8 agòsto 2024.
Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Antipsara
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 237476976 · WorldCat Identities (EN) 237476976 |
|---|