Gexa de San Gianbatista de Zeneixi

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

A Gêxa de Sàn Gianbatìsta di Zenéixi o l’é ’n pòsto de cùlto catòlico de Rómma, scitoòu into quartê de Trastévere, in Stràdda Anìçia, 12. A l’é stæta a Gêxa naçionâle di Zenéixi rescidénti a Rómma.

Descriçion e stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]

Tiâ sciù da-o 1481 a-o 1492 da ’n rìcco zenéize a nómme Meliadûxe Çigâa (Meliaduce Cicala), tezorê da Càmia Apostòlica, ch’o gh’à azónto ’n uspiâ pe-i mainæ zenéixi che sbarcâvan a-o pòrto de Ripa Grande (Rîva Grande). Into 1533 l’é stæto institoîo a Confratèrnita de Sàn Gioâne di Zenéixi (da-o 1890 Òpera Pîa), ch’a l’à aministròu a Gêxa e l’uspiâ, ch’o l’à continoòu a fonçionâ scinn’a-a meitæ do sécolo decimötâvo. Da-o 1668 scinn’a-a sò mòrte o Cesare Macchiati, mêgo personâle da Regìnn-a Cristìnn-a de Svéçia, o l’à travagiòu inte l’Uspiâ ascì.^[1].

A Gêxa a l’é stæta rifæta into 1737 e i travàggi àn portòu a-a realizaçión da faciâta con l’azónta de l’àbside. O cazaménto dòppo a l’à avûo âtri e inportànti restàori inta meitæ de l’Eutoçénto, co-îna nêuva faciâta e di cangiaménti drénto.

Inta lunétta sórva a-o portâ d’intrâta gh'é o stémma de Zêna. L’intèrno o se prezénta a navâta ùnica. Tra e òpere ciù inportànti gh’é da mensonâ:

A tónba do quatroçénto do Meliadûxe Çigâa, da schêua de l'Andrea Bregno,
A capélla de Sànta Catæn Fiéschi, do sécolo decimötâvo, con di afréschi de l’Odoardo Vicinelli.
In tabernàcolo di êui sànti, travàggio de schêua fiorentìnn-a da fìn do Quatroçénto.
'Na làpide ch'a l'aregòrda cómme into 1588 chi gh’é stæta aciantâ a prìmma pàrma a Rómma.^[2]

Inte quéllo che l’êa l’uspiâ, acescìbile de lóngo da-a Stràdda Anìçia, gh’é ’n portâ do Quatroçénto ch’o pòrta a ’n ciòstro do rinascimènto, un di ciù bèlli de Rómma, travàggio do Baccio Pontelli: into mêzo do cortîle-giardìn gh’é ’n pósso do sécolo decimoquàrto. Da-o ciòstro s’ìntra inte l’ötöio de Sàn Gianbatìsta di Zenéixi, do sécolo decimosèsto, co-a sofîta a cascetoìn, e afréschi co-e Stöie da Vèrgine e do Gianbatìsta.