Madeira

Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Madeira
región
(PT) Região Autónoma da Madeira
(Región Outònoma de Madéira)
Madeira – Stemma Madeira – Bandiera
Madeira – Veduta
Madeira – Veduta
Panoràmma de Funchal
Localizaçión
StâtoPortogàllo Portogàllo
Aministraçión
Capolêugo Funchal
-Miguel Albuquerque (PSD) da-o 20/04/2015
Teritöio
Coordinæ:
do capolêugo
32°45′N 17°00′W / 32.75°N 17°W32.75; -17 (Madeira)
Superfìcce801 km²
Abitanti250 769[1] (2021)
Denscitæ313,07 ab./km²
Âtre informaçioìn
LéngoePortoghéize
Prefìsso351 291
Fûzo oràrioErrore Lua in Modulo:Fûzo_orâio alla linea 42: bad argument #2 to 'format' (string expected, got nil).
ISO 3166-2PT-30
TargaP
Nomme abitanti(pt) Madeirense
ÌnnoHino da Região Autónoma da Madeira
MòttoDas Ilhas as Mais Belas e Livres
"De tùtte e îzoe, e ciù bèlle e lìbere"
Cartògrafîa
Madeira – Localizzazione
Madeira – Localizzazione
Scîto instituçionâle

Madeira (in zenéize Madêra ascì[2], in portoghéize prononçiòu [mɐˈðɐjɾɐ]), ofiçialménte Región Outònoma de Madeira (Região Autónoma da Madeira in portoghéize), a l'é unn-a de dôe regioìn outònome do Portogàllo insémme a-e Îzoe Azôre. A l'é formâ da 'n arçipélago scitoòu inte l'Òcéano Atlàntico do nòrd, inta región da coscì dîta Macaronézia, 400 chilòmetri a nòrd de Îzoe Canâie e 520 chilòmetri a ponénte do régno do Maròcco[3][4]. Da-o pónto de vìsta geològico, Madeira a se trêuva in sciâ plàcca tetònica africànn-a, ma pe coltûa, polìtica e etnîa a l'é ciù ligâ a l'Eoröpa, dæto chi-â sò popolaçión a vêgne sorviatùtto da-i prìmmi colòni portoghéixi[5][6][7]. A popolaçión, a-o 2021, a l'êa de 250.769 abitànti[1], méntre a sò capitâle a l'é a çitæ de Funchal, in sciâ còsta sùd de l'îzoa prinçipâ de l'arçipélago.

L'arçipélago o l'é formòu da-e îzoe de Madeira, Porto Santo e-e Desertas, aministræ insémme a l'arçipélago izolòu de Îzoe Sarvæghe. Ciù ò mêno a meitæ di abitànti da región a stà inta sò capitâle[8]. A región a gh'à 'n'outonomîa polìtica e aministratîva gràçie a-o sò Statûto, garantîo da-a costituçión do Portogàllo. Madeira a l'é pàrte da l'Unión Eoropêa cómme unn-a de regioìn ultraperifériche[9]. O sò clìmma, de tîpo subtropicâle, o l'é tenpiòu, con de stæ mediterànie sécche e di invèrni ùmidi. A ògni mòddo, se pêuan trovâ di microclìmmi diferénti cangiàndo de altitùdine.

Giögrafîa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]

Pòsti de interèsse[modìfica | modìfica wikitèsto]

Economîa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Coltûa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Manifestaçioìn[modìfica | modìfica wikitèsto]

Fèste e fêe[modìfica | modìfica wikitèsto]

Comunicaçioìn[modìfica | modìfica wikitèsto]

Stràdde[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ariopòrti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Aministraçión[modìfica | modìfica wikitèsto]

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. 1,0 1,1 (PT) Resultados Definitivos Censos 2021, Instituto Nacional de Estatística. URL consultòu o 15 lùggio 2023.
  2. (LIJIT) TIG - Madera, in sce zeneize.net. URL consultòu o 15 lùggio 2023.
  3. (EN) John Bowler, Wildlife of Madeira and the Canary Islands, Princeton University Press, 2018, ISBN 1-400-88926-X.
  4. (EN) Petar Beron, Zoogeography of Arachnida, Springer, 2018, p. 363, ISBN 3-319-74418-6.
  5. (EN) Ibpuk, Madeira: Doing Business, Investing in Madeira Guide, vol. 1, Washington D.C., International Business Publications, 2019, p. 14, ISBN 1-514-52712-X.
  6. (EN) Sandra Passinhas, Property and Trust Law in Portugal, Wolsters Kluver, 2012, ISBN 94-03-51791-3.
  7. (EN) Magical Madeira Island, in sce ays-madeira.com. URL consultòu o 15 lùggio 2023 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 zùgno 2019).
  8. (EN) Tom Mullen, Why Madeira Island Is A World Apart, in sce forbes.com. URL consultòu o 21 lùggio 2023.
  9. (EN) EUR-Lex – 12002E299 – EN, in sce eur-lex.europa.eu. URL consultòu o 21 lùggio 2023.

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Conligaménti estèrni[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • (PT) Scîto ofiçiâ, in sce madeira.gov.pt. URL consultòu o 15 lùggio 2023.