Sâta a-o contegnûo

Volùmme

Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Scultûa ch'a raprezénta 'n volùmme de in mêtro cùbbo.

O volùmme o l'é a quantitæ ch'a mezûa o spàçio tridimenscionâle contegnûo drénto a 'na superfìcce serâ, cómme o spàçio òcupòu da 'n ògètto ò da 'n lìquido a l'intèrno de 'n contegnitô[1].

Pe definiçión, inte 'n spàçio tridimenscionâle, tùtte e figûe de unn-a ò dôe dimenscioìn àn 'n volùmme pægio a zêro.

Unitæ de mezûa do volùmme

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Scistêma internaçionâle

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Coscì cómme pe-e unitæ de mezûa de l'àrea, quélle do volùmme són corispóndenti a-e relatîve unitæ de mezûa da longhéssa: ògni volùmme de grandéssa unitâia o l'é determinòu da 'n cùbbo ch'o l'à di lâti de longhéssa unitâia (cómme e sò fàcce ascì, ch'aviàn 'n'àrea unitâia).

L'unitæ de mezûa fondamentâle a l'é o mêtro cùbbo, çernûa da-o scistêma internaçionâle de unitæ de mezûa e derivâ da-o mêtro, unn-a de 7 unitæ de bâze. E âtre unitæ inportànti són riportæ inta tabélla chi de sótta:

Unitæ de mezûa do volùmme
Unitæ milìmetro cùbbo cìtto cùbbo dexímetro cùbbo mêtro cùbbo decàmetro cùbbo etàmetro cùbbo chilòmetro cùbbo
Scìnbolo mm3 cm3 dm3 m3 dam3 hm3 km3
Valô (in mêtri quàddri) 0,000000001 m3 0,000001 m3 0,001 m3 (1l) 1 m3 1000 m3 1.000.000 m3 1.000.000.000 m3

Into scistêma internaçionâle, l'é acetòu cómme unitæ de mezûa o lîtro ascì, scibén che quésto o no l'é 'n'unitæ derivâ da quélle de bâze. A ògni mòddo, no l'é difìçile fâ a conversción inte mêtri cùbbi: defæti in lîtro o l'é pægio a in dexímetro cùbbo, ö sæ a 0,001 m3 ò a 1/1000 m3.

Inti çèrtidùn pàixi, cómme i Stâti Unîi d’América, a Libeîa e o Myanmar, óltre che parçialménte into Régno Unîo e Cànada, s'adêuvia pe cóntra o scistêma inperiâle. E unitæ de mezûa de volùmme prinçipæ into quésto scistêma són[2]:

'Na barî
  • o pòlice cùbbo 1 in3 = 16,3873 cm3
  • o pê cùbbo 1 ft3 = 0,0283 m3
  • a iàrda cùbba 1 yd3 = 0,7646 m3
  • o mìggio cùbbo 1 mi3 = 4.168,1818 m3
  • o minim (US) 1 min = 0,0000617 dm3 = 0,0617 l, l'è ascì pægio a 1/60 de dràmma lìquida
  • a dràmma lìquida (US) 1 fl dm = 0,0037 dm3 = 0,0037 l, l'è ascì pægia a 1/1024 de galón
  • a ónsa lìquida (US) 1 fl oz = 0,0296 dm3 = 0,0296 l, l'è ascì pægia a 1/128 de galón
  • o gill (US) 1 gill = 0,1421 dm3 = 0,1421 l, l'è ascì pægio a 1/32 de galón
  • a pìnta lìquida (US) 1 pt = 0,5683 dm3 = 0,5683 l, l'è ascì pægia a 1/8 de galón
  • o quàrto lìquido (US) 1 qt = 1,1365 dm3 = 1,1365 l, l'è ascì pægio a 1/4 de galón
  • o galón (US) 1 gal = 4,546 dm3 = 4,546 l
  • a barî (do petròlio) 1 bbl = 158,9873 l, ancón a-a giornâ d’ancheu dêuviòu pe mezuâ a quantitæ de petròlio

Càlcolo do volùmme

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Figûe sòlide nòtte

[modìfica | modìfica wikitèsto]

A tabélla chi de sótta a contêgne e fórmole pe-o càlcolo do volùmme de figûe sòlide prinçipæ[3]:

Fórma Fórmola Raprezentaçión
Cùbbo
Paralelepìpedo rètto
Prìsma
Piràmide
Paralelepìpedo
Tetraedro (regolâre)
Sfêra
Elisòide
Cilìndro
Cöno
Töòide (Toroide)
Sòlido de rotaçión

Càlcolo co-i integrâli

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Into càlcolo infiniteximâle, se peu calcolâ o volùmme de 'na quæ se sæ figûa sòlida gràçie a-i integrâli mùltipli, dæta 'na fonçión ch'a ne descrîve e superfìcce e 'n scistêma de coordinæ rispètto a-o quæ integrâlo. O volùmme de 'na región de spàçio in R3 o l'é dónca definîo cómme l'integrâle tèrso da fonçión costànte inte quélla región, scrîto ascì:

, dónde D o l'é a región de spàçio consciderâ[4].

  1. (EN)Definiçión do volùmme in sciô scîto youmath.it
  2. (EN) Weights and Measures Division, NIST, General Tables of Units of Measurement, in sce ts.nist.gov, National Institute of Standards and Technology. URL consultòu o 3 màrso 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 10 dexénbre 2011).
  3. (EN)Càlcolo do volùmme in sciô scîto youmath.it
  4. (EN)Càlcolo do volùmme co-i integrâli mùltipli in sciô scîto youmath.it

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Colegaménti estèrni

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Contròllo de outoritæLCCN (ENsh85144330 · GND (DE4136953-1