Volùmme
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno |
O volùmme o l'é a quantitæ ch'a mezûa o spàçio tridimenscionâle contegnûo drénto a 'na superfìcce serâ, cómme o spàçio òcupòu da 'n ògètto ò da 'n lìquido a l'intèrno de 'n contegnitô[1].
Pe definiçión, inte 'n spàçio tridimenscionâle, tùtte e figûe de unn-a ò dôe dimenscioìn àn 'n volùmme pægio a zêro.
Unitæ de mezûa do volùmme
[modìfica | modìfica wikitèsto]Scistêma internaçionâle
[modìfica | modìfica wikitèsto]Coscì cómme pe-e unitæ de mezûa de l'àrea, quélle do volùmme són corispóndenti a-e relatîve unitæ de mezûa da longhéssa: ògni volùmme de grandéssa unitâia o l'é determinòu da 'n cùbbo ch'o l'à di lâti de longhéssa unitâia (cómme e sò fàcce ascì, ch'aviàn 'n'àrea unitâia).
L'unitæ de mezûa fondamentâle a l'é o mêtro cùbbo, çernûa da-o scistêma internaçionâle de unitæ de mezûa e derivâ da-o mêtro, unn-a de 7 unitæ de bâze. E âtre unitæ inportànti són riportæ inta tabélla chi de sótta:
Unitæ | milìmetro cùbbo | cìtto cùbbo | dexímetro cùbbo | mêtro cùbbo | decàmetro cùbbo | etàmetro cùbbo | chilòmetro cùbbo |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Scìnbolo | mm3 | cm3 | dm3 | m3 | dam3 | hm3 | km3 |
Valô (in mêtri quàddri) | 0,000000001 m3 | 0,000001 m3 | 0,001 m3 (1l) | 1 m3 | 1000 m3 | 1.000.000 m3 | 1.000.000.000 m3 |
Into scistêma internaçionâle, l'é acetòu cómme unitæ de mezûa o lîtro ascì, scibén che quésto o no l'é 'n'unitæ derivâ da quélle de bâze. A ògni mòddo, no l'é difìçile fâ a conversción inte mêtri cùbbi: defæti in lîtro o l'é pægio a in dexímetro cùbbo, ö sæ a 0,001 m3 ò a 1/1000 m3.
Âtri pàixi
[modìfica | modìfica wikitèsto]Inti çèrtidùn pàixi, cómme i Stâti Unîi d’América, a Libeîa e o Myanmar, óltre che parçialménte into Régno Unîo e Cànada, s'adêuvia pe cóntra o scistêma inperiâle. E unitæ de mezûa de volùmme prinçipæ into quésto scistêma són[2]:
Pe-i volùmmi
[modìfica | modìfica wikitèsto]- o pòlice cùbbo 1 in3 = 16,3873 cm3
- o pê cùbbo 1 ft3 = 0,0283 m3
- a iàrda cùbba 1 yd3 = 0,7646 m3
- o mìggio cùbbo 1 mi3 = 4.168,1818 m3
Pe-i lìquidi
[modìfica | modìfica wikitèsto]- o minim (US) 1 min = 0,0000617 dm3 = 0,0617 l, l'è ascì pægio a 1/60 de dràmma lìquida
- a dràmma lìquida (US) 1 fl dm = 0,0037 dm3 = 0,0037 l, l'è ascì pægia a 1/1024 de galón
- a ónsa lìquida (US) 1 fl oz = 0,0296 dm3 = 0,0296 l, l'è ascì pægia a 1/128 de galón
- o gill (US) 1 gill = 0,1421 dm3 = 0,1421 l, l'è ascì pægio a 1/32 de galón
- a pìnta lìquida (US) 1 pt = 0,5683 dm3 = 0,5683 l, l'è ascì pægia a 1/8 de galón
- o quàrto lìquido (US) 1 qt = 1,1365 dm3 = 1,1365 l, l'è ascì pægio a 1/4 de galón
- o galón (US) 1 gal = 4,546 dm3 = 4,546 l
- a barî (do petròlio) 1 bbl = 158,9873 l, ancón a-a giornâ d’ancheu dêuviòu pe mezuâ a quantitæ de petròlio
Càlcolo do volùmme
[modìfica | modìfica wikitèsto]Figûe sòlide nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]A tabélla chi de sótta a contêgne e fórmole pe-o càlcolo do volùmme de figûe sòlide prinçipæ[3]:
Fórma | Fórmola | Raprezentaçión |
---|---|---|
Cùbbo | ||
Paralelepìpedo rètto | ||
Prìsma | ||
Piràmide | ||
Paralelepìpedo | ||
Tetraedro (regolâre) | ||
Sfêra | ||
Elisòide | ||
Cilìndro | ||
Cöno | ||
Töòide (Toroide) | ||
Sòlido de rotaçión |
Càlcolo co-i integrâli
[modìfica | modìfica wikitèsto]Into càlcolo infiniteximâle, se peu calcolâ o volùmme de 'na quæ se sæ figûa sòlida gràçie a-i integrâli mùltipli, dæta 'na fonçión ch'a ne descrîve e superfìcce e 'n scistêma de coordinæ rispètto a-o quæ integrâlo. O volùmme de 'na región de spàçio in R3 o l'é dónca definîo cómme l'integrâle tèrso da fonçión costànte inte quélla región, scrîto ascì:
, dónde D o l'é a región de spàçio consciderâ[4].
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (EN)Definiçión do volùmme in sciô scîto youmath.it
- ↑ (EN) Weights and Measures Division, NIST, General Tables of Units of Measurement, in sce ts.nist.gov, National Institute of Standards and Technology. URL consultòu o 3 màrso 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 10 dexénbre 2011).
- ↑ (EN)Càlcolo do volùmme in sciô scîto youmath.it
- ↑ (EN)Càlcolo do volùmme co-i integrâli mùltipli in sciô scîto youmath.it
Vôxe corelæ
[modìfica | modìfica wikitèsto]Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Wikimedia Commons a contêgne di files in sce volùmme
Colegaménti estèrni
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (EN) A. Thompson e B.N. Taylor, The NIST Guide for the use of International System of Units, in SI Brochure, vol. 9, National Institute of Standards and Technology, 20 màzzo 2019. URL consultòu o 3 màrso 2021.
Contròllo de outoritæ | LCCN (EN) sh85144330 · GND (DE) 4136953-1 |
---|