Sâta a-o contegnûo

Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
A sêde centrâle da Bibliotêca da Diêta Naçionâle, a Tokyo.

A Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón (National Diet Library, NDL, in giaponéize 国立国会図書館, Kokuritsu Kokkai Toshokan) a l'é a bibliotêca naçionâle do Giapón e unn-a de ciù grénde bibliotêche a-o móndo. A l'é stæta creâ into 1948 con l'òbietîvo de ascìste i ménbri da Diêta Naçionâle do Giapón (国会, Kokkai) inta riçèrca de questioìn de interèsse pùblico. Quésta bibliotêca a l'é scìmile pe òbietîvi a-a Bibliotêca do Congrèsso di Stâti Unîi d'América.

A Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón a l'é formâ da dôe strutûe prinçipæ che se trêuvan a Tokyo e a Kyoto, e da 'na série de âtre bibliotêche secondâie spantegæ pe tùtto o Giapón.

O Palàçio da Bibliotêca Inperiâle, d'ancheu a sêde da Bibliotêca Internaçionâle de Letiatûa pe Figeu, a Ueno.

A Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón a l'é o sucesô de træ bibliotêche diferénti: quélla da Càmia di Pâri, a bibliotêca da Càmia di Raprezentànti, tùtte dôe institoîe a-a creaçión da Diêta Inperiâle Giaponéize into 1890, e a Bibliotêca Inperiâle, a quæ a l'é stæta costitoîa into 1872 sott'a-a giurisdiçión do Ministêro da Pùblica Instruçión.

O potêre da Diêta Naçionâle do Giapón prìmma da goæra o l'êa limitòu e, pe sta raxón chi, o sò bezéugno de informaçioìn o l'êa asæ picìn. E òriginâie bibliotêche da Diêta "no àn mâi svilupòu ni e arecugéite ni i servìççi ch'aviéivan posciûo réndele 'n conpleménto vitâle de 'n'ativitæ legislatîva responsàbile pe dindavéi". Pe de ciù, scìnn-a-a sconfìtta do Giapón inta segónda goæra mondiâle, l'esecutîvo o l'àiva controlòu tùtti i papê polìtichi, privàndo a popolaçión e a Diêta de vàrie informaçioìn asæ inportànti. E fòrse de òcupaçión americànn-e sott'a-o generâle Douglas MacArthur àn dónca ritegnûo chi-â rifórma do scistêma bibliotecâio da Diêta a foîse 'na pàrte inportànte da democratizaçión do Giapón dòppo a sò sconfìtta.

Into 1946, ògni càmia da Diêta a l'à formòu o pròpio comitâto permanénte inta Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón. Hani Goro, stòrico marxìsta ch'o l'é stæto inprexonòu inta goæra pe di crìmini de penscêo e ch'o l'é stæto elezûo a-a Càmia di Consegê (a sucesôa de l'abolîa Càmia di Pâri) dòppo a goæra, goidàndo i sfòrsi de rifórma. L'Hani o l'à inmaginòu o nêuvo còrpo cómme "ségge 'na çitadélla da sovranitæ popolâre", ségge o mézzo pe realizâ 'na "rivoluçión pacìfica". I ofiçiæ de l'òcupaçión responsàbili da supervixón de rifórme de bibliotêche àn riferîo che, scibén che l'òcupaçión a l'êa 'n catalizatô pò-u cangiaménto, l'iniçiatîva locâle a prexistéiva a l'òcupaçión e-e rifórme ariêscîe êan dovûe a di giaponéixi divöti cómme l'Hani.

A Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón a l'é stæta avèrta into zùgno do 1948 inte quélla che d'ancheu a l'é a Câza di Invitæ de Stâto (l'ecs palàçio destacòu de Akasaka) co-ina coleçión che a l'inprinçìpio a l'êa de 100.000 volùmmi. O prìmmo bibliotecâio da Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón o l'é stæto o polìtico Tokujirō Kanamori[1], afiancòu da-o filòzofo Masakazu Nakai cómme prìmmo vîce-bibliotecâio. Into 1949, a NDL a l'é stæta unîa a-a Bibliotêca Naçionâle (ciamâ a l'inprinçìpio Bibliotêca Inperiâle), diventàndo a sôla bibliotêca naçionâle do Giapón. Inte sto mòddo chi, a sò coleçión a l'é aomentâ de 'n milión de volùmmi de ciù che êan scìnn-a quéllo moménto òspitæ inte l'ecs Bibliotêca Naçionâle de Ueno.

Into 1961, a NDL a s'é trasferîa inta sò sêde d'ancheu a Nagatachō[2], da-arénte a-a Diêta Naçionâle. Into 1986 o conplèsso da NDL o l'é stæto conpletòu pe arechéugge 'n totâle de 12 milioìn de lìbbri e de periòdichi. O Kansai-kan (a Bibliotêca do Kansai), a l'à avèrto inte l'òtôbre do 2002 inta Kansai Science City (çitæ de Seika, distréito de Sōraku, prefetûa de Kyoto), ch'a l'à 'na coleçión de 6 milioìn de eleménti. Into màzzo do 2002, a NDL a l'à avèrto 'na nêuva sêde, sàiva a dî a Bibliotêca Internaçionâle de Letiatûa pe Figeu, inte l'ecs palàçio da Bibliotêca Inperiâle de Ueno. Quésto ràmmo o contêgne ciù de 400.000 artìcoli de letiatûa pe figeu che vêgnan da tùtto o móndo.

Scibén chò-u mandâto òriginâle da NDL o l'êa quéllo d'êse 'na bibliotêca de riçèrca pi-â Diêta Naçionâle, o pùblico in generâle o l'é o ciù inportànte consumatô di sò servìççi. Prezénpio, inte l'ànno fiscâle terminòu into màrso do 2004 a bibliotêca a l'à avûo ciù de 250.000 domànde de referénse da-o pùblico; pe cóntra són stæte registræ sôlo 32.000 domànde da pàrte de ménbri da Diêta Naçionâle.

Pe rispónde a-a pandemîa de COVID-19, a NDL a l'à sospéizo i servìççi bibliotecâi a-o pùblico da-i 5 de màrso do 2020[3]; arvìndo tórna a-o pùblico a-i 11 de zùgno do 2020 pe 'n màscimo de 200 vixitatoî a-o giórno in sciâ bâze de 'n'estraçión scìmile a 'na loterîa, co-i potençiâli vixitatoî tegnûi a registrâse in antìçipo pe avéi a poscibilitæ d'êse seleçionæ[4].

Coleçión prinçipâ

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Cómme bibliotêca naçionâle do Giapón, a NDL a l'arechéugge de còpie de tùtte e publicaçioìn stànpæ inta naçión. Pe de ciù, zaché a NDL a l'é 'na bibliotêca de riçèrca pe-i ménbri da Diêta Naçionâle, o sò personâ, óltre che pò-u pùblico in generâle, o mantêgne 'na grànde coleçión de materiâle scrîto in léngoe forèste in sce 'n'ànpia gàmma de argoménti[5].

Âtre coleçioìn

[modìfica | modìfica wikitèsto]
I diàloghi de Confùccio inta coleçión da Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón, volùmme che, a-o derê, o gh'à l'outògrafo do Nobukata e de nòtte in sciâ proveniénsa datæ inte l'ànno sezén do perîodo Tenmon (o 1547) e l'é ciæo ch'o l'é 'na stànpa; l'é dónca poscìbile ch'o ségge 'na râra prìmma ediçión. 'Na sontôza covertìnn-a in grasê Nishijin a l'é stæta mìssa in sciô lìbbro into perîodo Edo.

A NDL a l'à ànche éutto coleçioìn specializæ in sce: Modèrna Stöia Polìtica e Costituçionâle, Materiâli in sce l'Òcupaçión do Giapón dòppo a Goæra, Lézze e Àtti Preliminâri, Scénsa e Tecnologîa, Màppe, Mûxica, Lìbbri d'âtri pàixi in sciô Giapón e Lìbbri Râri.

Modèrna Stöia Polìtica e Costituçionâle

A coleçión de Modèrna Stöia Polìtica e Costituçionâle a conprénde ciù ò mêno 300.000 ògètti corelæ a-a modernizaçión polìtica e legâle do Giapón into sécolo XIX, inclûxi i archìvi de papê òriginâli in sce di inportànti òmmi polìtichi giaponéixi da segónda meitæ do sécolo XIX e de l'inprinçìpio do XX, cómme Itō Hirobumi, Iwakura Tomomi, Sanjō Sanetomi, Mutsu Munemitsu, Terauchi Masatake e âtre figûe asæ infloénti di perîodi Meiji (1868-1912) e Taishō (1912-1926).

Materiâli in sce l'Òcupaçión do Giapón dòppo a Goæra

A NDL a l'à 'n'estéiza coleçión de microform, pe 'n totâle de ciù ò mêno 30 milioìn de pàgine de papê, in sce a l'Òcupaçión do Giapón dòppo a sò sconfìtta inta segónda goæra mondiâle. Quésta coleçión a l'inclùdde di papê preparæ da-o Comàndo generâle (General Headquarters, GHQ), da-o Comandànte suprêmo de fòrse aleæ (Supreme Commander of the Allied Powers, SCAP), da-a Comisción pe l'estrêmo levànte (Far Eastern Commission, FEC) e da l'United States Strategic Bombing Survey Team (e còpie òriginâli de sti papê chi són però de propiêtæ de l'Archìvio de Stâto di Stâti Unîi).

Lézze e Àtti Preliminâri

A coleçión de Lézze e Àtti Preliminâri a l'é formâ da ciù ò mêno 170.000 papê in giaponéize e 200.000 in âtre léngoe in sce l'ativitæ da Diêta Naçionâle e di òrgani legislatîvi de ciù de 70 âtri pàixi, óltre che-e gazétte ofiçiæ, i statûti, i paéi giudiçiâi e i tratâti internaçionâli de ciù de 150 naçioìn.

Scénsa e Tecnologîa

A NDL a mantêgne 'na coleçión de ciù de 530.000 lìbbri e librétti e 2 milioìn de microform in sce di argoménti ligæ a-e scénse. Quésti materiâli inclùddan, tra e âtre cöse, têxi de dotorâto forèste inte 'n ànbito scentìfico, àtti e relaçioìn de socjêtæ académiche, catàloghi de stàndard técnichi, etc.

Màppe

A NDL a l'à 'na coleçioìón de ciù ò mêno 400.000 màppe do Giapón e de âtri pàixi, inclûze de màppe topogràfiche, geològiche e idrològiche, càrte che remóntan a-o perîodo Meiji (1868-1912) e màppe topogràfiche de âtri pàixi.

Mûxica

A NDL a l'arechéugge tùtti i tîpi de registraçioìn fonogràfiche fæte in Giapón e, a-a giornâ d'ancheu, a l'à 'na coleçión formâ da 300.000 vinîli e 200.000 CD.

Lìbbri d'âtri pàixi in sciô Giapón

Andàndo aprêuvo a 'na tradiçión ch'a l'é stæta comensâ da-a Bibliotêca Inperiâle, a NDL a coleçiónn-a lìbbri de âtri pàixi in sciô Giapón, che inclùddan râri e antîghi papê, cómme de relaçioìn di miscionâi eoropêi ch'àn vixitòu o Giapón into sécolo XVI.

Lìbbri Râri

A NDL a l'òspita a coleçión da vêgia Bibliotêca Inperiâle de materiâli in léngoa giaponéize do perîodo Edo (1603-1867) e de quélli ciù antîghi. I ciù inportànti catàloghi inte sta coleçión chi inclùddan:

  • Ciù ò mêno 6.000 papê relatîvi a-o shogunâto Tokugawa (1603-1867), cómme de relaçioìn da magistrâti comunâli, da Suprêma Córte do Shogunâto e di Jisha-bugyō (Comisâi de Santoâi e Ténpli), coscì cómme di papê in sciâ sucesión di shōgun.
  • L'Itō Bunko e o Shirai Bunko, fórmæ da 8.000 manoscrîti e lìbbri stànpæ in csilografîa che remóntan a-i perîodi Edo e Meiji e in sciâ mêxìnn-a giaponéize.
  • O Shinjo Bunko, ch'o l'arechéugge 11.000 ezénpi de scrîti pre-modèrni de astronomîa e lunâi, óltre che di antîghi tèsti cinéixi in sciâ dinastîa Qing, a stöia de çèrte famìgge e quélla locâle.
O Kansai-kan da NDL.

O Kansai-Kan (ö sæ a Bibliotêca do Kansai), ch'o l'à avèrto inta prefetûa de Kyoto into 2002, o l'é a segónda strutûa da NDL.

A NDL a l'à stramuòu into Kansai-kan e coleçioìn de revìste òcidentâli, lìbbri e âtri materiâli scrîti in de léngoe aziàtiche despægie da-o giaponéize, çèrti materiâli scentìfichi e tecnològichi (cómme relaçioìn técniche, papê de socjêtæ académiche forèste, catàloghi de stàndard técnichi giaponéixi e de âtri pàixi, têxi de dotorâto da âtri pàixi e àtti de convêgni in léngoe òcidentâli), relaçioìn de riçèrche scentìfiche cónpilæ con de convençioìn co-o Ministêro de l'Instruçión, Coltûa, Spòrt, Scénsa e Tecnologîa, têxi de dotorâto in giaponéize e lìbbri in sce nàstri.

Vivàgne digitâli

[modìfica | modìfica wikitèsto]

A Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón a l'à, inti ùrtimi ànni, conpilòu 'n scîto d'Internétte asæ detagiòu, scrîto in giaponéize[6] e in ingléize[7]. A sò bànca dæti in sciâ Ræ a conscìste into National Diet Library Online Public Access Catalog (NDL-OPAC), e National Diet Library Digital Collections e o Minutes of the Imperial Diet and National Diet.

Online Public Access Catalog da Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón (NDL-OPAC)

A NDL a fornìsce 'n OPAC (On-line public access catalogue) co-o quæ i uténti pêuan fâ de riçèrche inte tùtte e coleçioìn da bibliotêca da ògni pàrte do móndo, ségge in giaponéize[8] che in ingléize[9]. Dêuviàndo l'OPAC pe identificâ vivàgne e nùmeri de catàlogo, i uténti da âtri pàixi pêuan òtegnî çèrti materiâli da-a NDL gràçie a-o préstito interbibliotecâio[10]. Pe de ciù, a NDL a fornìsce 'n servìçio a pagaménto de riproduçión di file pe-i studiôxi rescidénti a l'èstero[11]. Da-o zùgno do 2017 a l'é stæta pianificâ a fìn do servìçio NDL-OPAC pò-u dexénbre do mæximo ànno aprêuvo a-o slànso de 'n nêuvo scistêma in sciâ Ræ[12].

Coleçioìn digitâli da Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón

E coleçioìn digitâli da NDL (NDL Digital Collections) fornìscian di materiâli digitâli cómme lìbbri râri, file òudiovixîvi e materiâli co-in dirìtto d'aotô za schéito. I contegnûi che fórman a Bibliotêca Digitâle do perîodo Meiji e a bànca dæti de inmàgine de lìbbri râri (védde ciù in bàsso) són òua disponìbili in scê coleçioìn digitâli da NDL, archìvio ch'o l'êa ciamòu NDL Digitalized Contents scìnn-a-o 2014[13][14].

Bibliotêca Digitâle do Perîodo Meiji

Unn-a de fonçionalitæ ciù inportànti do scîto d'Internétte da NDL a l'é a Bibliotêca Digitâle do Perîodo Meiji (近代デジタルライブラリ- Kindai dejitaru raiburarii, sàiva a dî "Bibliotêca Digitâle de l'Etæ Recénte")[15]. A Bibliotêca Digitâle a l'é l'evoluçión in sciâ Ræ do Maruzen Meiji Microfilm, o prodûto de l'anbiçiôzo progètto de inserî in di microfilm tùtta a coleçión de lìbbri do perîodo Meiji, ch'a l'é formâ da ciù de 60.000 volùmmi. A Bibliotêca Digitâle a contêgne de inmàgine de sti travàggi chi, che són spartîi in træ categorîe prinçipæ in sciâ bâze da Nippon Decimal Classification (NDC): 0 - Generâle (総記, sōki); 1 - Filozofîa (哲学, tetsugaku); 2 - Stöia (歴史, rekishi); 3 - Scénse sociâli (社会科学, shakai kagaku); 4 - Scénse naturâli (自然科学, shizen kagaku); 5 - Ingegnerîa e manifatûa (工学・工業, kōgaku/kōgyō); 6 - Indùstria (産業, sangyō); 7 - Àrte e atlética (芸術・体育, geijutsu/taiiku); 8 - Lengoàggi (語学, gogaku) e 9 - Letiatûa (文学, bungaku).

E inmàgine no són codificæ, e dónca no l'é poscìbile efetoâ de riçèrche pe tèsto; a ògni mòddo a riçèrca in Giaponéize pe tìtolo, outô, editô, sogètto e somâio di travàggi inta bànca dæti a l'é poscìbile. I periòdichi do perîodo Meiji no són inclûxi inte sta coleçión chi. A Bibliotêca Digitâle de l'época Meiji a l'é stæta unîa inte Coleçioìn digitâli da Bibliotêca da NDL into 2015[14].

Bànca dæti de inmàgine de lìbbri râri

O scîto da NDL o contêgne a bànca dæti de inmàgine de lìbbri râri (貴重書画像データベース, kichōsho gazō dētabēsu) ascì, 'na coleçión de inmàgine digitâli de 37.000 lìbbri con ilustraçioìn pùblicæ prìmma do perîodo Edo. A riçèrca in giaponéize pe tìtolo, outô e nùmero de eleménto a l'é poscìbile inte quésta bànca dæti ascì[16]. A bànca dæti de inmàgine de lìbbri râri a l'é stæta integrâ inti NDL Digitalized Contents, d'ancheu Coleçioìn digitâli da NDL, into 2012[14].

Verbâli da Diêta Inperiâle e da Diêta Naçionâle

A NDL a fornìsce 'na bànca dæti di verbâli, ségge da Diêta Inperiâle che da Diêta Naçionâle, i sôli inta bànca dæti in sciâ Ræ da NDL inti quæ a riçèrca pe tèsto a fonçiónn-a pe tùtto o papê. Tùtti i verbâli da-a creaçión da Diêta Naçionâle a-a giornâ d'ancheu són disponìbili inta bànca dæti[17]; pe cóntra i ùnichi verbâli d'ancheu disponìbili da Diêta Inperiâle són quélli de sò ùrtime dôe sescioìn, sàiva a dî quélle da-o novénbre do 1946 a-o màzzo do 1947[18].

  1. (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan Shōshi" 国立国会図書館小史, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 25 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 16 zenâ 2011).
  2. Terén ch'o l'êa òcupòu da l'anbasciâ tedésca scìn da-o perîodo Meiji. O l'é stæto confiscòu into 1945 e pöi no restitoîo.
  3. (JAENZHKO) Urgent Notice of Temporary Closure from March 5 to March 16, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 25 dexénbre 2021.
  4. (JAENZHKO) Reopening of National Diet Library Facilities, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 25 dexénbre 2021.
  5. (JAENZHKO) Kansai-kan of the National Diet Library, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 25 dexénbre 2021.
  6. (JA) 国立国会図書館, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  7. (EN) National Diet Library, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  8. (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan - 国立国会図書館 (National Diet Library), Kokuritsu Kokkaitoshokan Zōsho Kensaku Mōshikomi Shisutemu - 国立国会図書館 蔵書検索・申込システム, in sce archive.ph. URL consultòu o 16 dexénbre 2021.
  9. (EN) National Diet Library, National Diet Library Online Public Access Catalog, in sce wayback.archive-it.org. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  10. (EN) National Diet Library, International Loan Service, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 19 novénbre 2005).
  11. (EN) National Diet Library, International Photoduplication Service, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 14 novénbre 2005).
  12. (EN) National Diet Library, NDL to Implement a New Search System in January 2018, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 dexénbre 2017).
  13. (EN) National Diet Library, About the National Diet Library Digital Collections, in sce dl.ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  14. 14,0 14,1 14,2 (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan - 国立国会図書館 (National Diet Library), Kokuritsu Kokkaitoshokan Dejitaru Korekushon no Ayumi - 国立国会図書館デジタルコレクションの歩み (History of the National Diet Library Digital Collection), in sce dl.ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  15. (EN) National Diet Library, Collection of the Electronic Library, in sce ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 òtôbre 2005).
  16. (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan - 国立国会図書館 (National Diet Library), Kichō-sho Gazō Dētabēsu - 貴重書画像データベース (Rare book image database), in sce rarebook.ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 31 agósto 2005).
  17. (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan - 国立国会図書館 (National Diet Library), Kokkai Kaigiroku Kensaku Shisutemu - 国会会議録検索システム (Parliamentary Minutes Search System), in sce kokkai.ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.
  18. (JA) Kokuritsu Kokkai Toshokan - 国立国会図書館 (National Diet Library), Teikoku Gikai Kaigiroku Kensaku Shisutemu - 帝国議会会議録検索システム (Imperial Diet Minutes Search System), in sce teikokugikai-i.ndl.go.jp. URL consultòu o 26 dexénbre 2021.

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Conligaménti estèrni

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Contròllo de outoritæVIAF (EN313010548 · ISNI (EN0000 0001 2184 6214 · LCCN (ENn80004161 · GND (DE2015822-1 · BNF (FRcb12060848w (data) · BNE (ESXX90878 (data) · ULAN (EN500309711 · NLA (EN36529317 · BAV (ENIT494/58649 · NDL (ENJA00288347 · WorldCat Identities (ENn80-004161