Lazarillo de Tormes

Sta pagina a l'é scrita in zeneise
Da Wikipedia
ZE
Sta pagina a l'é scrita in zeneise

segondo a grafia unitäia


Covertiña de l’ediçion stampâ inte Medina de Campo do 1554 da Mateo y Francisco del Canto.

O Lazarillo de Tormes (La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas y adversidades [la ˈβiða ðe laθaˈɾiʎo ðe ˈtoɾmes i ðe sus foɾˈtunas i aðβeɾsiˈðaðes], segondo o titolo ch’o se leze inte primme ediçioin conosciue de l’euvia) o l’é un romanso spagnòllo pubricou a-a meitæ do secolo sezzen. Sensa indicaçion d’autô (con tutta probabilitæ pe-e conscideraçioin in contra do clero), o testo o conta, a-o mòddo de lettia, e avventue de un pöveo figgeu, Lázaro, costreito à anâ in struxa e à passâ sotta a-a proteçion de diversci patroin pe scampâse a vitta.

In raxon di seu elementi de realismo, a narraçion in primma persoña, a struttua itinerante, l’ideologia moralizzante e pescimista e mascime pe-a figua d’antieröe do protagonista da stöia, o testo o l’é consciderou da-a critica o precursô do romanso picaresco e satirico.

Leugo de pubricaçion e primme ediçioin[modìfica | modìfica wikitèsto]

Lázaro, profitando do fæto che o seu primmo patron o l’é òrbo e o no peu veddilo, o ghe sciorbe o vin d’inte l’amoa con unna cannetta. Illustraçion de Inocencio Medina Vela.

Sciben che se peu suppoñe con boña raxon che no seggian e ciù antighe, e primme ediçioin conosciue do testo an visto a luxe do 1554 inte træ çittæ da Spagna (Burgos, Medina de Campo e Alcalá de Henares) e inta çittæ d’Anversa, à l’epoca inte Sciandre governæ da-i Asburghi. L’ediçion de Alcalá de Henares (descoverta solo che do 1992) a comprende de parte che no s’attreuvan inte atre ediçioin da mæxima epoca.

Stöia e struttua[modìfica | modìfica wikitèsto]

O testo, presentou a-o mòddo de lettia pe un destinatäio ch’o l’arresta sensa nomme, o conta in primma persoña e desavventue do protagonista, un òmmo arrestou òrfano do poæ à l’etæ d’eutt’anni. Stante e fadighe da moæ pe poei allevâ lê e l’atro figgio (nasciuo da-a relaçion con un moresco dòppo a mòrte do maio), Lázaro o vëgne affiou a-a proteçion de un primmo patron, un òrbo da-o carattere meschin da-o quæ o vëgne misso davanti a-o beseugno d’inzegnâse pe poei garantîse a sopravivensa. O testo o va avanti co-a narraçion in sciâ base de esperiense do protagonista co-i seu atri patroin, pe terminâ co-i fæti ch’an da vedde co-a seu scistemmaçion inta soçietæ.

Relevansa do testo[modìfica | modìfica wikitèsto]

À parte da seu importansa pe l’etæ d’öo da lettiatua spagnòlla, a-o Lazarillo de Tormes se reconosce o meito d’avei fondou un genere letteräio, quello do romanso picaresco, donde e avventue do protagonista en caratterizzæ da de ingiustiçie ch’an comme finalitæ quella de demoâ o lettô. Questo genere de testo, ben ben esteiso, o comprende ascì Rinconete y Cortadillo e El coloquio de los perros de Miguel de Cervantes, Tom Jones de Herny Fields e Adventures of Huckleberry Finn de Mark Twain. A seu influensa a l’arriva fin a-o vinteximo secolo, con romansi, drammi e cini che mettan in luxe a figua de l’antieröe. A mæxima farsa zeneise in versci, pensâ pe-o tiatro, de Ra finta caritè de Pier Giovanni Capriata (fin do secolo XVII-comenso do XVIII) a piggia ispiraçion da-o romanso spagnòllo.

Bibliografîa raxonâ[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • (ES) Juan Luis Alborg, Edad Media y Renacimiento, in Historia de la literatura española, vol. 1, 2ª ed., Madrid, Gredos, 1996, ISBN 84-24-91483-X.
  • (ES) Marta Galiñanes Gallén, La presencia española en Italia: el Lazarillo de Tormes en Ra finta caritè de Capriata, in Theatralia: revista de poética del teatro, n. 21, 2019.
  • (ES) Anònimo, Francisco Rico (curatô) e Angelo Valastro Canale (tradutô), Lazarillo de Tormes, Adelphi, 2019, ISBN 88-459-8208-4.

Traduçion in zeneise[modìfica | modìfica wikitèsto]

  • Stefano Lusito (trad.), Lazarillo de Tormes, inte Cabirda. Lengue e lettiatue romanse, Nº 5, Genova, Zona, 2020.

Conligaménti esterni[modìfica | modìfica wikitèsto]

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Contròllo de outoritæVIAF (EN175788524 · BNF (FRcb12011192n (data) · BNE (ESXX4147266 (data) · BAV (ENIT492/569 · WorldCat Identities (EN175788524