Campu pé l'aviasiùn di aparecchi de Villanöva
AR
|
Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese |
U Campu pé l'aviasiùn di aparecchi de Villanöva, (ascì Ae(r)iupòrtu de Villanöva d'Arbenga, in zenese scrìtu Ariopòrto de Villanêuva, cunusciüu ascì cu-u numme inglese de Riviera Airport, ch'u vö dì Ae(r)iuportu da Rivêa, in tempu ascì Ae(r)iupòrtu Clemente Panero, ricunusciüu cun u còdice IATA: ALL e ICAO: LIMG) u l'è in di tréi campi pé l'aviasiùn di aparecchi ligüi, assemme a l'Ae(r)iupòrtu Cristoffa Cu(r)umbu de Zena e a quellu de Sarzâna-Luni.
U se tröva intu teritòiu cumünàle de Villanöva d'Arbenga, a 8 chilommetri versu nord punente daa sitài de Arbenga, inta pruvinsa de Savuna.
Ativitài
[modìfica | modìfica wikitèsto]
A strutüa a l'è dedicâ sulamente a l'aviasiùn generàle e u nu l'è servìu dai gròssi aparecchi de linea, viste e dimensciùi picìne. Da chi sun facilitài i culegamenti versu l'Aeiupòrtu de Zena e ascì versu u pòrtu di elicotteri de Munegu e quellu fransese de Nissa, grassie aa culaburasiùn cun Heli Air Monaco. Fassili da razunze ascì e sitài de Savuna, Sanremmu e Impeia, grassie ai acòrdi cun u trasportu lucàle.[1]
Ancöi u l'è prinsipalmente duveàu ascì daa Piaggio Aerospace, che chi culàuda i sò aparecchi, vista a vixinànsa cu'a növa sede duverta fra u 2014 e u 2015.[2]
U traffegu internasiunàle u l'è fasilitàu grassie a prezensa da dugàna italiàna. A pista a l'è lunga 1500 metri e a càrega in mascimu de 60 tunelàe au decòllu.[3]
U nucleu 15 di elicoteristi
[modìfica | modìfica wikitèsto]L'aeiupòrtu u l'è ascì a bàze pé a regiùn Ligüia du Sturmu de l'Arma di Carabinéi, nasciüu chi intu 1998, ascì se zà au 1965 u Còrpu u l'éa zà presente cun na sede de supòrtu pé u teritòiu ingaunu, dau 2016, cun a supresciùn du Còrpu Furestà du Stattu u vegne ascì inglubàu chi u cumpartu aereu de l'istitusiùn, ch'u se zunze ascì ae zà presenti ünitài cinòfile.
U nucleu u cuntròlla l'intrega zòna supurtàndu ascì i interventi de quellu de Turin e de quellu de Pìsa, distanti rispetivamente mezz'ùa e in ùa de vu(r)u. U Clemene Panero u l'è stàu sernüu specialmente pé a sò luntanansa dai traffici de linea, côsa ch'a permette ascì ina meiu curdinasiùn e autunumìa au decollu.[4]
Stòia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
E primme idee de custruì in aeiupòrtu inta zòna arbenganese sun da rintracià intu 1912, quande u vegne avertu a Villanöva u prìmmu campu vu(r)u, inta zona dunde ancöi se tröva a muderna strutüa. A primma pìsta a l'éa lunga tòstu 900 metri, u(r)ientà versu sud-est/nord-ovest.
L'azienda Rinaldo Piaggio intu 1929 a cumensa cuscì a duveàla cumme supòrtu pé u culàudu di sò aparecchi, fra sti chi u Piaggio P.9, u prìmmu a esse cumercializàu e prudòttu da l'azienda.
Inte l'ànnu 1937 vegne inaugü(r)à a pista de macadam, ina de prìmme cuscì fàe in Italia, cun ina mezüa de 1016x60 metri. Da stu mumentu chi l'aeiupòrtu u saià ascì a sede da Squaddra de ricugnisiùn 119 de l'Aeiunàutica Reàle. Inti dui ànni sucescìvi vegnan custruìi i baracùi pé a manutensiùn di aparecchi, i cuscì dìti "hangar", 'na caserma a dui ciài cun u magazìn, i palassi di ufisiàli e u cìrculu di aviatùi.
Cu'a Segunda Guèra Mundià l'aeiupòrtu u vegne rézu nu ciü praticabile, perché ruvinàu dai tedeschi in riti(r)à. I travài de ricustrusiùn cumensan dunca sulu cun u 1946: a pista a vegne turna alungà a 1140 m e furnìa da ina pista de rulaggiu che a culegava a testà numéu 10 cuu ciassà de sòsta di elicotteri e di aparecchi.
E primme ativitài cumerciale de l'aeiuportu e turnan a cumensà dau 15 arvì 1947 cun in primmu vuu ch'u vegnìva da Rumma Ciampin. A tutàle trasfurmasiùn de l'aeiuportu da militàre a sivìle a l'éa gestìa dau 1948 au Cunsòrsiu de Sciùe, nasciüa l'ànnu prìmma pé favuì u svilüppu du traficu türisticu e cumerciàle, pé espurtà versu i mercài du restu d'Italia i prudòtti da ciàna e du restu da Rivêa. Vegne ascì repià l'ativitài de l'Aereoclub de Savuna e da Rivêa Ligüe, u tüttu in culaburasiùn cu'e fabriche da Piàggio.
Cu'u 1959 se pröva a dà ina növa spuncià turistica, tentandu de rivà a 30 000 viagiatùi pé ànnu, culegandu Arbenga cun Rumma, Milàn, Aòsta e Turìn.
Inti ànni chi vegnan, sciben l'alungamentu da pìsta cumensa in léntu declìnu du campu pé l'aviasiùn, ascì pé a perdita da culaburasiùn da Piaggio, che a l'axéva prefeìu cuntinuà i culàudi a Zena, inte l'aeiupòrtu Cristoffa Cu(r)umbu, vista ascì l'inadeguatessa da strutüa pé fa e pröve cun i aparecchi ciü gràndi.
Se pröva dunca a rivitalizà sensa sucessu l'impiantu intu 1997, quande vegnan averti i culegamenti inta stagiùn estiva versu Corsega, Sardegna e Rumma, nu sulu cun Ciampìn, ma ascì cun Fiumicìn, grassie a Alitalia e AirOne, pòi serài dopu pòcu vistu u scàrsu interesse.
Intu 2014 l'inpreza Piaggo Aerospace a se trasfeìsce turna da Zena a Villanöva, druvìndu in növu pòlu lugisticu ch'u sustituìsce a veia séde de Finâ, l'aiupòrtu u cuntinua cuscì a ésse dedicàu a l'aviasiùn generàle. Dau 2015 l'azienda Ava S.p.A, partecipà dàe istitusiùi lucàli e da àtri asiunìsti a divegne privatizâ, cun Aeropolis, ch'a rìva fin au 98% de asiùi,[5] da quande u l'è in man aa sucietài munegasca de Clemens Toussaint dunca u pìa u numme de "Riviera Airport".[6][7]
Cun a növa prupietài, che u gestisce privatamente e in cumudàu d'üzu, a vegne rimudernizà a strutüa de l'aeiupòrtu, cun i servissi de l'aviasiùn generàle e ascì i servissi escluxìvi cun i aparecchi privài e nu sulu. Dau 2019 u l'è stàu rézu ufisiàle u növu numme de l'aeiupòrtu ai 2 de màzzu da l'ENAC, che u ricunusce cun a denuminasiùn "Riviera Airport - Clemente Panero".
Strutüa
[modìfica | modìfica wikitèsto]L'aeiupòrtu u l'è dedicàu a Clemente Panero, surdàttu pilotta caüttu düante a Prìmma Guèra Mundià, ch'u l'ha risevüu a medàia d'argentu au valù milità. A strutüa a g'ha ina pìsta in cunglumeràu de asfaltu, lunga 1432m (cun ascì a "clearway" de 60m e ina RESA de 90&m) e larga 45m, lüminà ascì pé a segnalasiùn de nötte. L'uientaméntu da pista a l'èè RWY 09-27, a 'n'artessa in sciu mâ de 45m e l'ascistensa au vu(r)u l'è furnìa da ENAV inta frequensa 123.850MHz.[8]
I ciassâ de sosta pe i aparecchi i sun dui, u primmu in macadam, cun 'n'estenscuùn de 12000 m² e ina in erba de 10000 m². A gestiùn de l'aeiupòrru a l'è a cüa de A.V.A. S.p.A. (Aiupòrtu de Villanöva d'Arbenga/Riviera Airport), cuntrulà dau grùppu Aeropolis, che a garantisce a regulà attivitài tütti i dì, ascì düante e festivitài, inti urari 8:00/20:00 inta stài e dae 08:30 ae 18:30 in invernu.
Galerìa futugrafica
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
I aparecchi in preparasiùn inta pìsta -
U fabricàu viaggiatùi -
L'aparecchiu cumemuratìvu dedicàu a C.Panero intu ciassà de l'Aeiupòrtu
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (IT) U culegamentu fra Munegu e Arbenga u l'è sulu de dixöttu menüti cun u tascì aé(r)iu, in sce ivg.it. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT) Inaugüau üfisialmente u növu stabilimentu de villanöva da Piaggio Aerospace, in sce piaggioaerospace.it. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT, EN) Aiupòrtu da Rivêa, infurmasiùi pé i pilòti, in sce riviera-airport.it. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT) U nucleu 15 di elicoteristi de l'Àrma di Carabinei a Arbenga, in sce ab-aviationreporter.com. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT) Aeropolis munta au 98% de quòtte du Panero, in sce ivg.it. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT) U Clemente Panero cangia numme, aù nasce u “Riviera Airport”, in sce lastampa.it. URL consultòu l'8 seténbre 2021.
- ↑ (FR) L'Aeiupòrtu de Arbenga se rinöva pé cumpette cun Nissa e Muntecàrlu, in sce riviera-press.fr. URL consultòu o 9 seténbre 2021.
- ↑ (IT, EN) AIP Italia: Aerodrome chart ICAO (PDF), in sce rivierairport.org. URL consultòu o 10 seténbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 zùgno 2010).
Atri prugetti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce campu pé l'aviasiùn di aparecchi de Villanöva
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 173257098 · WorldCat Identities (EN) 173257098 |
|---|