Sâta a-o contegnûo

Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
RSS Azêra
Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra
(AZ) Азәрбаjҹан Совет Сосиалист Республикасы
(RU) Азербайджанская Советская Социалистическая Республика
RSS Azêra – BandêaRSS Azêra - Stémma
(detàggi) (detàggi)
Mòtto: (AZ) Bütün ölkələrin proletrarları, birləşin!
(RU) Бүтүн өлкәләрин пролетрарлары, бирләшин!
(Lavoratoî do móndo, unîve)
Dæti aministratîvi
Léngoe ofiçiæAzêro, Rùscio
Léngoe parlæAzêro, Rùscio, Armêno, Lezgi
ÌnnoInno da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra
CapitâleBaku
Dipendénte daUnion Sovietica Union Sovietica
Polìtica
Fórma de StâtoRepùbrica Socialìsta Soviética
Fórma de govèrnoRepùbrica a partîo ùnico
Càppi de stâtoLìsta
PrescidéntiLìsta
Òrgani deliberatîviConséggio di Comisâi do Pòpolo de l'Azerbaigiàn (1920-1921)
Comitâto Esecutîvo Centrâle (1921-1938)
Presidium do Suprêmo Soviet (1938-1991)
Nàscita28 d'arvî do 1920
CaxónProclamaçión da seu nasción
Fìn30 d'agósto do 1991
CaxónDisoluçión de l'URSS
Teritöio e popolaçión
Baçî giögràficoCàocazo
Màscima estensción86.600 into 1989
Popolaçión7.037.867 into 1989
Economîa
MonæaRùblo Soviético (руб)
(SUR)
Vàrie
Prefìsso tel.+7 892/895
Evoluçión stòrica
Precedûo da Repùbrica Democràtica Azêra
Repùbrica de l'Arménia de Montàgna
RSFS Transcaocàsica
Sucedûo daAzerbaijan Azerbaijan
Artsakh Artsakh

A Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra[n. 1] a l'é stæta, tra o 1922 e o 1991, unn-a de chìnze repùbriche socialìste che fâvan pàrte de l'Unión Soviética.

Fondâ a-i 28 de avrî do 1920, quànde, co-a seu infroénsa inta región, a RSFS Rùscia a l'é ariêscîa a fâ montâ a-o potêre de figûe a lê amîghe, dòppo dôi ànni d'indipendénsa a l'é intrâ a fâ pàrte da RSFS Transcaocàzica, desfâ do 1936, insémme a-a RSS Armêna e a-a RSS Giorgiànn-a, e dónca inte l'Unión. A seu capitâle a l'êa, coscì cómme inte l'Azerbaigiàn da giornâ d'ancheu, a çitæ de Baku.

O nómme "Azerbaigiàn" o vêgne da "A Tæra de Atropates", rè Acheménide do perîodo Elénico ch'o controlâva a región estéiza pi-â pàrte d'Azerbaigiàn e de Cùrdistan ancheu in Iràn, dónca pe de tære a mezogiórno do stâto modèrno de l'Azerbaigiàn[1]. A despêto de quésta diferénsa giögràfica, nómme prezénte o l'é stæto çernûo do 1918 da-o partîo do Musavat, da dêuviâ a-o pòsto di topònimi de Transcaocàzia e Baku ch'êan stæti dêuviæ da l'aministraçión inperiâle rùscia. A pòula "Azerbaigiàn", into detàggio, a ne vêgne da-o persiàn modèrno Āzarbāydjān, a seu vòtta derivòu da-e fórme, inte l'órdine da-a ciù recénte a-a ciù antîga, Ādharbāyagān, Ādharbādhagān, Āturpātākān e Atropatkan.

Da-a seu fondaçión o Pàize o l'êa ofiçialménte conosciûo co-o nómme de Repùbrica Socialìsta Soviética de l'Azerbaigiàn (ò Azêra), cangiòu inte Repùbrica Soviética Socialìsta de l'Azerbaigiàn con l'aboliçión da Repùbrica Socialìsta Federatîva Soviética Transcaocàzica, in acòrdio a quànte scrîto inte Costituçioìn do 1937 e do 1978. Do 1991, con l'indipendénsa renovâ, o Pàize o l'à cangiòu de nómme inte Repùbrica de l'Azerbaigiàn (ò Repùbrica Azêra), vegnûo ofiçiâ a l'intrâ in vigô da Costituçión de l'Azerbaigiàn do 1995.

A RSS Azêra a l'é stæta fondâ a-i 28 d'avrî do 1920, co-a réiza do govèrno da Repùbrica Democràtica Azêra a-e trùppe bolscevìche do pòsto, comandæ da-o Davud Huseynov e da-o Nariman Narimanov e con l'arénbo da l'11° Armâ de l'ezèrcito soviético[2].

A-i 13 d'òtôbre do 1921 e repùbriche soviétiche de Rùscia, Arménia, Azerbaigiàn e Giòrgia àn firmòu 'n tratâto co-a Turchîa, o coscì dîto Tratâto de Kars, che, ciù de 'n nêuvo asèsto di confìn, o l'à portuòu a RSS Nakhichevan, prìmma indipendénte, a êse inclûza inte quélla Azêra cómme RSSA de Nakhichevan[3].

Pe de ciù, i confìn tra a RSS Azêra e quélla Armêna són stæti cangæ ciù vòtte, lasciàndo tùtte dôe e pàrte insodisfæte e meténdo e bâze di scóntri sccupæ inti ànni aprêuvo.

RSFS Transcaocàzica

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Màppa da RSFST do 1926

A-i 12 de màrso do 1922 i govèrni de RSS Azêra, Armêna e Giorgiànn-a àn creòu 'n unión tra de lô dîta Repùbrica Socialìsta Federatîva Soviética Transcaocàzica (RSFST), ch'a l'é stæta o prìmmo tentatîvo de creâ 'n'unión de repùbriche socialìste, fæto ciù ò mêno 'n ànno prìmma da creaçión de l'URSS. O Conséggio de l'Unión da RSFST o l'êa formòu da-i raprezentànti de træ repùbriche e, into detàggio, êan o Nariman Narimanov pi-â RSS Azêra, o Polikarp Mdivani pi-â RSS Giorgiànn-a e o Aleksandr Fyodorovich Miasnikyan pi-â RSS Armêna. A-a càrega de Prìmmo Segretâio do Partîo Comunìsta da Transcaocàzia o l'é stæto elezûo o Sergo Ordzhonikidze.

Insémme a Rùscia, Ucraìnn-a e Bielorùscia, into méize de dexénbre do 1922 a RSFST a l'é stæta tra i fondatoî de l'Unión Soviética, sopravisciûa scìnn-a-o 1991. A RSFST, pe cóntra, a no l'é duâ goæi, vegnìndo desfæta into méize de dexénbre de quatòrze ànni dòppo pe l'inposcìbilitæ di leader de træ repùbriche a risòlve de dìspute in sce ciù problêmi. Azerbaigiàn, Arménia e Giòrgia són dónca vegnûe di ménbri dirètti de l'URSS.

Economîa e svilùppo

[modìfica | modìfica wikitèsto]
I prìmmi póssi petrolìferi, sécolo XIX

Inta primavéia do 1921 a fòrma de govèrno da RSS Azêra a vêgne co-o ténpo cangiâ da-o modéllo bazòu in scî Comitâti Rivoluçionâi (Revkom) e in scî Comitâti di Contadìn Pövei (Kombeds) a quéllo, za difûzo inta Rùscia, di Soviet.

Pe incoragî o svilùppo de l'indùstria petrolìfera azêra, da l'inportànsa stratégica, o Suprêmo Soviet de l'Economîa Naçionâle (BCHX) o l'à decîzo pe di gréndi investiménti inte quésto setô. Gh'é dónca stæto di rizultâti inportànti ségge in cànpo agrìcolo, co-o svilùppo de 'n scignificatîvo scistêma de kolkhoz ch'o l'à fæto vegnî l'Azerbaigiàn o segóndo produtô de tê inte l'Unión Soviética, dòppo da RSS Giorgiànn-a, ciù che inte l'indùstria petrolìfera. Prezénpio l'é stæto inougoròu i nêuvi inpiànti da Bâia de Ilyich, de Qara-Chukhur, de Lok-Batan e de Kala, co-ina produçión ch'a l'é montâ a tòsto o 60% de tùtto o petròlio prodûto inte l'URSS. Pe sta raxón chi, a-i 31 de màrso do 1931, a RSS Azêra a l'à riçevûo o riconosciménto de l'Órdine de Lenin, ònorificénsa da lê goâgnâ inte 'n'âtra òcaxón ascì, a-i 15 màrso do 1935, pi-â ricorénsa do seu 15° aniversâio[4].

A-a fìn do segóndo ciàn quinquenâle (1933-1937), a RSS Azêra a l'êa vegnûa a tèrsa repùbrica de l'URSS pe volùmme de capitâli investîi.

Segónda Goæra Mondiâle

[modìfica | modìfica wikitèsto]
L'anónçio a Baku do sccéuppo da Grànde Goæra Patriòtica

Into perîodo tra i 17 de seténbre 1939 e o 21 zùgno 1941, co-o pàtto de no agresción Molotov-Ribbentrop, e relaçioìn comerciâli tra l'Unión Soviética e a Germània nazìsta són anæte avànti, tànto chò-u petròlio azêro o l'êa unn-a de esportaçioìn ciù inportànti.

A scitoaçión a l'é però cangiâ do bèllo co-a diciaraçión de goæra da Germània, fæta a-i 22 de zùgno do 1941. Inte quéllo moménto a produçión petrolìfera da RSS Azêra a l'é arivâ a-o seu màscimo storìco, pægio a 23,5 milioìn de tonêi[5]. A popolaçión azêra a l'é stæta coscì coinvòlta inte 'n mòddio stréito inta goæra, ségge cómme volontâi e sordàtti regolâri de l'Armâ Róssa che finìndo inte ativitæ produtîve ligæ a-o servìçio do sfòrso militâre, con di lavoratoî, spécce quélli de indùstrie petrolìfere, che l'àn vìsto i seu tùrni de travàggio alonghîse scìnn-a-e 12 ôe, sénsa giórni de pösa, férie e vacànse prìmma da fìn da goæra. Pi-â seu inportànsa stratégica, i póssi petrolìferi azêri són vegnûi diventiàn un di òbietîvi de l'òfenscîva tedésca ciamâ "Òperaçión Bleu", ch'a l'é arivâ scìnn-a-i mónti do Càocazo ma che, co-a sconfìtta inta batàggia de Stalingràddo, són stæti costréiti a abandonâ a región, alôa òrganizâ into coscì dîto Reichskommissariat Kaukasus.

Co-o decrétto do Suprêmo Soviet de l'Unión Soviética do frevâ 1942, 500 lavoratoî de l'indùstria petrolìfera azêra àn riçevûo de ònorificénse e de promoçioìn. A popolaçión de l'Azerbaigiàn a l'à pagòu 'n prêxo in vìtte umâne ciutòsto pezànte, con ciù ò mêno 290.000 pèrdie tra i 600.000 òmmi mandæ a conbàtte.

Panoràmma de Baku inti ànni '50

In fæto bén bén inportànte pe-e génte azêre o l'é stæto l'òcupaçión soviética, inta stæ do 1941, da pàrte de l'Azerbaigiàn conpréiza into stâto de l'Iran. Quésta prezénsa militâre rùscia a sùd do sciùmme Aras a l'àiva defæti portòu a resciuscitâ i sentiménti Pan-Azêri, ciù che a repigiâ l'ûzo da léngoa azêra in càngio do persiàn, incoragîo da scritoî, giornalìsti e insegnànti proveniénti da-a RSS Azêra.

Con l'arénbo de l'URSS, into méize de novénbre do 1945 l'é stæto creòu l'outònomo "Govèrno do Pòpolo Azêro", con sêde inta çitæ de Tabriz e goidòu da Jafar Pishevari, o càppo do Partîo Democràtico Azêro. Into brêve perîodo de l'aministraçión soviética da pàrte iraniànn-a de l'Azerbaigiàn ghé stæto de fòrti prescioìn a l'unificaçión di doî teritöi, favorîe da-a fondaçión di nêuve instituçioìn colturâli azêre. L'òcupaçión soviética de pàrte de l'Iràn, a l'época aleòu co-e poténse Òcidentâli, a l'é però stæta a vivàgne de fòrti tenscioìn tra i doî blòcchi, e fòscia tra e càoze ch'àn inescòu a Goæra Fréida, con l'URSS che in sciâ fìn a l'à dovûo retiâ e seu trùppe e pérde o contròllo da zöna, coscì tornòu a-o govèrno de l'Iràn a-a fìn do 1946. I leader do Partîo Democràtico Azêro són dónca scapæ inte l'Azerbaigiàn soviético scibén che o Pishevari, do quæ o Stalin no s'êa mâi fiòu goæi, o l'é mòrto fîto inte de circostànse dùbie.

Inti ànni '50 l'é stæto inandiòu i prìmmi póssi petrolìferi off-shore e, co-a fìn de polìtiche de stànpo ciù Stalinìsta, l'é comensòu 'n perîodo de megioaménto de condiçioìn de vìtta, spécce inte l'instruçión e into stâto sociâle, co-in svilùppo spedîo de l'urbanizaçión e de l'indùstria. Pe cóntra, però, o govèrno centrâle o l'à adotòu de nêuve polìtiche de "ruscificaçión" de repùbriche soviétiche, dîte de sblizheniye (riavixinaménto), con l'òbietîvo de unî tùtte e génte inta naçión Soviética.

L'Heydar Aliyev a-a vìxita de 'n Kolkhoz inti ànni '70

Inti ànni '60 l'é conparîo i prìmmi ségni de crîxi do scistêma soviético, che no àn risparmòu a RSS Azêra e che, into detàggio, àn interesòu o setô petrolìfero. Defæti, gh'êa stæto l'avertûa de nêuvi cànpi petrolìferi inte de âtre regioìn de l'URSS e de manimàn àivan comensòu a svuâse i giaciménti a tæra, co-a produçión off-shore che pe cóntra a no l'êa ancón consciderâ abàsta conveniénte into seu rapòrto cósti-ricâvi. O rizultâto de quéste polìtiche o se peu védde into fæto che l'Azerbaigiàn o l'àiva, levòu o Tagikistàn, o tàscio de créscita ciù bàsso de tùtte e repùbriche soviétiche e, cómme consegoénsa da crîxi, sccéuppa tórne e tenscioìn étnico, màscime tra Armêni e Azêri, che són stæte represce co-a violénsa da-e otuoritæ centrâli.

Co-in tentatîvo de risòlve a seu crîxi struturâle, o govèrno soviético o l'à nominòu do 1969 l'Heydar Aliyev cómme Prìmmo segretâio do Partîo Comunìsta de l'Azerbaigiàn: ch'o l'é in pàrte ariêscîo a contrastâ a crîxi amiàndo de diverscificâ e ativitæ econòmiche do Pàize, sostegnìndo into detàggio l'indùstria do cotón. O l'é ariêscîo a consolidâ a clàsse polìtica da repùbrica ascì, che co-e seu nòmine a l'êa formâ squæxi sôlo da azêri, invertìndo o procèsso de ruscificaçión comensiòu co-e lézze de sblizheniye. Do 1982 l'Aliyev o l'é vegnûo un di ménbri do Politburo do Partîo Comunìsta de Mósca, poxiçión ch'o l'à dovûo abandonâ do 1987 pe-i contràsti co-o nêuvo leader de l'URSS Mikhail Gorbachev, pe l'òpoxiçión de l'Aliyev a-e polìtiche da coscì dîta Perestroika.

In francobóllo dedicòu a-i fæti do Zenâ Néigro.

A fìn di ànni '80, co-o govèrno de Gorbachev, a l'é stæta caraterizâ da 'na scitoaçión de lóngo ciù invexendâ inte tùtto o Càocazo, ch'a l'à tocòu a RSS Azêra sorviatùtto pe quànte o rigoardâva a questión do Nagorno-Karabakh. I conflìtti étnici àn rivelòu quànte o Partîo Comunìsta òrmâi o no l'êa ciù in gràddo de garantî l'órdine e tutelâ i interèsci naçionâli; co-a scitoaçión ch'a s'é conplicâ co-a nêuva polìtica da glasnost ascì, ch'a l'à portòu a-a nasción di prìmmi òrgani d'informaçión e partîi polìtici indipéndenti. Tra quéste òrganizaçioìn a ciù inportànte a l'êa o Frónte Popolâre de l'Azerbaigiàn (Azərbaycan Xalq Cəbhəsi, AXC), aversâio dirètto di comunìsti a-o govèrno e tra i prìmmi inspiratoî do moviménto indipendentìsta azêro. A ògni mòddo, l'é présto arivòu a reaçión de l'Armâ Róssa, ch'a l'à mìsso tenporaniaménte a taxéi e domànde d'indipendénsa co-ina violénta represción, conosciûa cómme o "Zenâ Néigro" (Qara Yanvar), ch'a l'à fæto ciù de mòrti 130 a Baku.

A RSS Azêra a l'à pigiòu pàrte a-o referendum votòu da tùtta l'URSS pe decìdde se conservâ ò mêno l'unión, scibén che con de rifórme, votaçión ch'a l'é stæta boicotâ da-a vìxinn-a RSS Armêna e inti teritöi da RSSA Nakhichevan[6]. I rizultâti ofiçiæ, anonçiæ con làrgo antìçipo e in favô da propòsta do govèrno centrâle pe 'na magiorànsa do 93,3%, són stæti sùbito contestæ da-o Frónte Popolâre de l'Azerbaigiàn, che pe cónto seu o l'à diciaròu che sôlo o 15% da popolaçión o l'àiva pigiòu pàrte a-o referendum[7].

A fìrma do coscì dîto "Tratâto de l'Unión di Stâti Sovrén" a l'é stæta però contrastâ da-o coscì dîto putsch de agósto, cólpo de stâto falîo da pàrte di ménbri ciù conservatoî de l'URSS e da-a sucesîva aceleraçión inte diciaraçioìn d'indipendénsa de repùbriche soviétiche[8]. Into detàggio, l'Azerbaigiàn o l'à diciariòu a seu indipendénsa a-i 30 de agósto do 1991[9], quàttro méixi prìmma da disoluçión de l'URSS a-i 26 dexénbre, intràndo a fâ pàrte da Comunitæ di Stâti Indipendénti (CSI) into méize de seténbre do 1993. A-a fìn do 1991 i scóntri inta región do Nagorno-Karabakh són scceupæ inte 'na goæra avèrta, conbatûa scìnn-a-o cesâ-o-fêugo do 1994, ch'o l'à rexistîo scìnn-a-o nêuvo sécolo, co-i conflìtti do 2016 e do 2020.

Bandêa

A vêgia bandêa da Repubbrica Socialista Sovietica de l'Azerbaijan
A vêgia bandêa da Repubbrica Socialista Sovietica de l'Azerbaijan
O mæximo argoménto in detàggio: Bandêa da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra.

«A bandêa naçionâle da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra a l'é 'n quàddro formòu da dôe bànde òrizóntali da-i coî chi aprêuva: a pàrte de d'âto róssa, pægia a-i tréi quàrti da larghéssa, e quélla de bàsso bleu, làrga ciù ò mêno 'n quàrto do totâle. Inte l'àngolo de d'âto in sciâ mancìnn-a da bànda róssa, in sciô fiànco de l'àsta, se trêuva l'inmàgine de 'na mesoîa con martéllo da-o cô indoòu, ch'a gh'à de d'ât 'na stélla a çìnque pónte de cô rósso, incornixâ da 'n màrgine öo. O rapòrto tra larghéssa e longhéssa o l'é de 1:2[10]

Enblêma

O vêgio enblêma da Repubbrica Socialista Sovietica de l'Azerbaijan
O vêgio enblêma da Repubbrica Socialista Sovietica de l'Azerbaijan
O mæximo argoménto in detàggio: Enblêma da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra.

«L'Enblêma de Stâto da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra o l'é l'inmàgine de 'na mesoîa con martéllo, 'na pertuzatrîxe pò-u petròlio in çìmma a 'n sô ch'o se lêva, incornixâ da 'na corónn-a de gràn e cotón, co-e iscriçioìn inte léngoe azêra e rùscia: "Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra" e "Lavoratoî de tùtti i Pàixi, unîve!". In çìmma a l'enblêma gh'é 'na stélla a çìnque pónte.»

(— Costituçión da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra (1937), Artìcolo 151[11])

Ìnno

L'ìnno da RSS Azêra
O mæximo argoménto in detàggio: Inno da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra.

A-i 28 de avrî do 1920 o Comitâto Rivoluçionâio Tenporànio o l'à pigiàu o contròllo da repùbrica, creàndo coscì 'n govèrno dîto Conséggio di Comisâi do Pòpolo de l'Azerbaigiàn. Dòppo l'aprovaçión, inte l'ànno aprêuvo, da nêuva Costituçión da RSS Azêra da pàrte do prìmmo Congrèsso di Soviet de tùtti i Azêri. o Comitâto Rivoluçionâio o l'é stæto estromìsso da-o potêre, co-a creaçión do Comitâto Esecutîvo Centrâle, ch'o l'é vegnûo o màscimo òrgano legislatîvo da RSS[4].

Co-a Costituçión do 1937, a quàrta, o potêre legislatîvo inta RSS Azêra o l'é pasòu a 'n nêuvo òrgano, sàiva a dî o Suprêmo Soviet do Stâto[4].

Càppi de Stâto

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Prescidénti do Comitâto Esecutîvo Centrâle
Prescidénti do Presidium do Suprêmo Soviet
Prescidénti da Repùbrica Socialìsta Soviética Azêra
Ina màrcia militâre a Baku do 1960

Quànde o fâva pàrte da strutûa militâre de l'Unión Soviética l'Azerbaigiàn o l'òspitâva, scìnn-a pöco prìmma da seu indipendénsa, ciù de 60.000 òmmi de l'ezèrcito soviético, desccegæ inte tùtta a repùbrica e spartîi tra i quàttro còrpi de Fòrse de Tæra, de Fòrse Aérie, de Fòrse Aérie de Diféiza e da Marìnn-a. A ciù inportànte conpagnîa de fòrse terèstri in Azerbaigiàn a l'êa a Quàrta Armâ, ch'a l'àiva o seu quartê generâle, insémme a de unitæ de supòrto, inta çitæ de Baku. Tra e bregàdde inte st'armâ chi se pêuan aregordâ gh'êan quélle indipendénti de mìsili tæra-âia (SAM), quélle d'artilierîa e de bregàdde SCUD. I còrpi armæ "tradiçionâli" ciù inportànti da Quàrta Armâ êan e bregàdde de fanterîa mecanizâ da 23°, de stànsa a Ganja, a 295° a Lenkaran, a 60° a Baku e a 75°, ch'a l'àiva a seu bâze into teritöio conosciûo cómme Naxçıvan, che pe no goæi, da-o 1920 a-o 1923, o l'é stæta 'na repùbrica soviética indipendénte. Pe de ciù, o l'êa inportànte ascì o regiménto de elicòteri d'asâto de Ganja, dotòu de Mil Mi-24 e Mil Mi-8[12].

Inta RSS Azêra gh'êa sôlo 'n cànpo d'adestraménto pe-e trùppe de tæra, sàiva a dî a Schêua Superiôre de Comàndo de Àrme Conbinæ de Baku (BVOKU). A lêva militâre a l'é stæta introdûta sôlo a-o pasàggio de l'aministraçión da RSS a-o dirètto contròllo Soviético, scibén che-e persónn-e ciamæ a-e àrme êan restæ a 'n bàsso nùmero[12].

Inti teritöi da RSS Azêra l'é stæto de lóngo praticòu l'agricoltûa intensîva, co-o 54,9% da seu superfìcce ch'a l'êa coltivâ, pægia a ciù ò mêno 4.755.100 ètari. Bén bén inportànte a l'êa l'arecugéita e a lavoraçión do legnàmme, pægia do 2007 a 136 milioìn de métri cùbbi[13].

A finî o quàddro gh'êa 'n setô de l'alevaménto do bestiàmme ciutòsto svilupòu e 'na rìcca ativitæ de pésca into Mâ Càspio.

Nòtte a-o tèsto
  1. Nómme ofiçiâ Азәрбаjҹан Совет Сосиалист Республикасы in azêro, prononçiòu [ɑzærbɑjˈd͡ʒɑn sɐˈvʲɛt sə(t)siɐlʲˈist rʲisˈpublʲikasə], trasliteròu inte Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası, Азербайджанская Советская Социалистическая Республика in rùscio, trasliteròu inte Azerbaydzhanskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika
Nòtte bibliogràfiche
  1. (EN) Douglas S. Benson, Ancient Egypt's Warfare: A Survey of Armed Conflict in the Chronology of Ancient Egypt, 1600 BC-30 BC, D.S. Benson, 1995.
  2. (AZ) Institute of History of the Azerbaijan National Academy of Sciences, Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) / Azerbaijan Republic (1918-1920) (PDF), Baku, Elm Publishing House, 1998, p. 295-300, ISBN 5-8066-0925-1.
  3. (EN) Treaty of Friendship between Turkey, the Azerbaijan Socialist Soviet Republic, the Socialist Soviet Republic of Armenia and the Socialist Soviet Republic of Georgia on one hand and Turkey on the other, concluded with the participation of the Russian Socialist Federative Soviet Republic, in Kars on October 13th 1921 (PDF), in sce azerbaijan.az. URL consultòu o 29 lùggio 2021.
  4. 4,0 4,1 4,2 (AZ) Azerbaijan National Academy of Sciences, Azərbaycan tarixi (History of Azerbaijan), vol. 6, Baku, Jamil Guliyev, 2008, p. 134-135, 233-234, 257.
  5. (EN) Igor S. Zonn, Aleksey N Kosarev, Michael Glantz e Andrey G. Kostianoy, The Caspian Sea Encyclopedia, Berlìn, Springer, 2010, p. 68, ISBN 3-642-11523-3.
  6. (AZ) Azerbaijan National Academy of Sciences, Azərbaycan tarixi (History of Azerbaijan), vol. 6, Baku, Jamil Guliyev, 2008, p. 229.
  7. (EN) Süha Bölükbaşı, Azerbaijan: A Political History, I.B. Tauris, 2014, ISBN 0-755-60857-7.
  8. (EN) Zbigniew K Brzezinski, Russia and the Commonwealth of Independent States: Documents, Data, and Analysis, Routledge, 2016, ISBN 1-315-48147-2.
  9. (AZ) Diciaraçión d'indipendénsa de l'Azerbaijan, in sce myazerbaijan.org. URL consultòu o 30 lùggio 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 màzzo 2019).
  10. (RU) Конституция (Основной Закон) Азербайджанской Советской Социалистической Республики, принятая 21 апреля 1978 года внеочередной сессией Верховного Совета Азербайджанской ССР (PDF), Баку, изд-во Верховного Совета Азербайджанской ССР, 1978, p. 19. URL consultòu o 26 lùggio 2021.
  11. (EN) The national emblems of Azerbaijan SSR - Coats of arms, in sce azerbaijans.com. URL consultòu o 27 lùggio 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 1º seténbre 2017).
  12. 12,0 12,1 (RU) Stöia de fòrse armæ azêre, in sce armiya.az. URL consultòu o 29 lùggio 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 zenâ 2021).
  13. (EN) Agriculture in the Black Sea Region, in sce bs-agro.com. URL consultòu o 29 lùggio 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 27 seténbre 2013).

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Contròllo de outoritæVIAF (EN140653300 · ISNI (EN0000 0001 2309 1396 · LCCN (ENn80089802 · GND (DE1023252-7 · WorldCat Identities (ENn80-089802