Àngiou Giaçìnto Banchê
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
Àngiou Giaçìnto Banchê (sôlo Àngiou Banchê ascì, Séstri Ponénte, 30 lùggio 1744 - Rómma, 18 novénbre 1794) o l'é stæto 'n pitô zenéize.
Vìtta
[modìfica | modìfica wikitèsto]|
«Bravo Banchê, Voi moddo avei trovao |
| (Stêva De Frànchi, Per ro semeggiantissimo Retræto dro Serenissimo Giambattista Cangiaxo, fæto dall'eççellente Pittô ro Sig. Angero Banchê) |
O l'é nasciûo a Séstri Ponénte a-i 30 de lùggio do 1744, da Agostìn e Màia Manêna Storàce, inte 'na famìggia no goæi rìcca de lanê, ùrtimo de quàttro fìggi. O sò poæ o l'é mancòu quànde lê o l'àiva doî ànni, co-o sò eduçión ch'a l'é stæta curâ da-o fræ magiô Giàcomo. Vìsta 'na çèrta prediliçión do zoêno Banchê pi-â pitûa, o Giàcomo o l'à mandòu o fræ a studiâ l'àrte prìmma inte 'na bitêga picìnn-a do pòsto, dónde o gh'é stæto scìnn-a-i dixeutt'ànni, e pöi, into 1762, a Rómma, intràndo inta schêua do Pompeo Batoni gràçie a-a racomandaçión do sò amîgo e conpatriöta Gêumo Rósci[1].
O Banchê o s'é fîto specializòu inte l'ezecuçión de ritræti, dêuviæ ascì pe amegioâ a sò técnica: into 1768 o l'à mandòu 'n outoritræto a-a famìggia e, into 1769, o l'à realizòu quéllo do cardinâ Piccolomini[2]. A ògni mòddo o ritræto ciù avoxòu do Banchê, tànto chò-u Stêva De Frànchi o n'à scrîto 'na löde in léngoa lìgure, o l'é quéllo do Serenìscimo Dûxe da Repùbrica de Zêna Gioàn Batìsta Cangiâxo, fæto inte l'ànno 1772[3]. Dòppo 'na série de ritræti realizæ a Zêna, tra i quæ 'na bèlla rafiguraçión da sò coxìnn-a Màia Lanâ, into 1773 o Banchê o l'é ritornòu a Rómma[3], dónde o stâva into colêgio di Grêghi[4]. Chi ch'o l'à conosciûo o Pietro Pedroni de Pontrémoli, sò grànde amîgo, che però o l'é partîo pe Firénse into 1781, dæta a nòmina a diretô de l'Académia de Bèlle Àrte de quélla çitæ[4]. Spronòu da l'amichévole concorénsa co-o Pedroni, o Banchê o l'à realizòu a sò prìmma òpera "a-o pùblico", 'na Madònna da Cônétta tra Sànta Rêuza e Sàn Doménego pe 'na gêxa de Torìn[5]. A l'ànno dòppo a remónta a grànde Prédica do Batìsta, fæta pe l'ötöio do nêuvo monestê de batistìnn-e de Stùrla[6].
A ògni mòddo, a despæto da sò lontanànsa da Zêna, pe mêzo do sò fræ Giàcomo o conservâva di stréiti ligàmmi co-a çitæ, dónde o l'àiva bén bén de amiratoî e o mandâva vàrri diségni e quadrétti. Tra di quésti, i ùnichi che se pêuan ancón védde són quélli de doî sànti capuçìn, sàiva a dî o Sàn Loénso de Brìndixi e o Biòu Àngiou d'Âcri, conservæ inta gêxa da Santìscima Conceçión de Castelétto[7]. Pe de ciù gh'êa quàttro soviapòrte, into palàçio de Françésco Færo da-e Schêue Pîe, pituræ tra o 1780 e o 1786 ma che d'ancheu són sparîi, mæximo destìn de 'na Adolorâ mìssa sôvia a 'n'artâ da baxìlica da Santìscima Nonçiâ do Goastòu[8]. Sti quadrétti chi, che rafiguâvan Èrcole e Ìole, Diànn-a e Endimión, Bàcco e Ariànna e a Fuxìnn-a de Vulcàn, són stæti mìssi in móstra a Rómma prìmma d'êse mandæ a Zêna, òtegnìndo di pài bén bén favorévoli da-a crìtica[9]. Scimilménte, into 1788, gh'é stæto o gràn sucèsso do Precorsô in prexón, realizòu pe l'ötöio de Sàn Zâne Batìsta de Séstri Ponénte in sce 'n intervàllo de éutto ànni, purtròppo za aroinòu pöco ténpo dòppo da-o sô e da l'umiditæ[10]. Inti ùrtimi ténpi o l'àiva comensòu i stùddi pe-o Sàn Scî ch'o benîxe o pòpolo da gêxa parochiâle de Nérvi, probabilménte a màscima espresción da sò àrte, ma o no l'é ariescîo a conpletâ do tùtto l'òpera prìmma da sò mòrte, avegnûa a Rómma a-i 18 de novénbre do 1794, a 'n'etæ de sôlo quarantanêuve ànni[11]. O l'é interòu inta baxìlica de Sàn Loénso in Lucina.
Crìtica
[modìfica | modìfica wikitèsto]A despæto da sò formaçión inte 'n anbiénte dominòu da-o Batoni e da l'Anton Raphael Mengs, co-a pràtica comûne che da-o baròcco estrêmo a se mesciâva vèrso o stîle neoclàsico, o Banchê o l'àiva svilupòu a sò técnica inte 'n mòddo ciù indipendénte, in acòrdio a quélli artìsti che êan de lóngo contrâi a-e fórme do baròcco, pigiàndo l'inspiraçión da-o Marco Benefial e da-o Pierre Subleyras. O l'é dónca anæto aprêuvo a-o "bèllo stîle södo e sénplice"[12] co-ina conpoxiçión ciæa e equilibrâ e de fórme ciù modelæ che colorîe, amiàndo a-o verìsmo de outoî che remóntan scìnn-a-o Caravàggio[13].
Aprêuvo a-o sò caràtere riservòu, de fêua che da-i sò amîxi zenéixi o no l'à avûo 'n gràn nómme in vìtta ò tra a crìtica, pi-â ciù pàrte aprêuvo a-e pöchìscime òpere a lê atriboîe, pe de ciù scitoæ inte di lêughi de no grànde rilevànsa, scibén che i sò tràvaggi l'àn de lóngo fæto consciderâ 'n pitô de grànde abilitæ[14][15].
Òpere
[modìfica | modìfica wikitèsto]Ligùria
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Zêna, Biòu Àngiou d'Âcri, dòppo o 1762, êuio in sce téia - òpera conservâ inta gêxa da Santìscima Conceçión[16]
- Zêna, Sàn Loénso de Brìndixi, dòppo o 1762, êuio in sce téia - òpera conservâ inta gêxa da Santìscima Conceçión[17]
- Zêna, Outoritræto, 1768 - òpera conservâ into Muzêo de l'Académia Ligùstica de Bèlle Àrte
Pe de ciù, inte coleçioìn de Palàçio Rósso gh'é conservòu 'n inportànte grùppo de diségni da lê realizæ[15].
Âtre regioìn
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Milàn, Figûa de dònna nûa, dòppo o 1762, diségno a lâpis - òpera conservâ inte 'na coleçión privâ, stùddio de 'n quàddro do sò méistro Pompeo Batoni[18][19]
- Coleçión privâ, Stùddio de l'Èrcole Farnéize, dòppo o 1762, diségno a lâpis[20]
- Coleçión privâ, Ritræto de nobildònna inte 'n vestî rósso co-in librétta inta màn drîta, 1772, êuio in sce téia[21]
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ Alizêro, 1864, pp. 393-395
- ↑ Alizêro, 1864, p. 396
- ↑ 3,0 3,1 Alizêro, 1864, p. 397
- ↑ 4,0 4,1 Alizêro, 1864, p. 398
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 400-401
- ↑ Alizêro, 1864, p. 402
- ↑ Alizêro, 1864, p. 403
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 403-406
- ↑ Alizêro, 1864, p. 407
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 408-413
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 415-419
- ↑ Alizêro, 1864, p. 409
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 421-422
- ↑ Alizêro, 1864, pp. 392-393
- ↑ 15,0 15,1 Castelnovi, 1963
- ↑ (IT) Beato d'Angelo d'Acri - Angelo Giacinto Banchero, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
- ↑ (IT) San Lorenzo da Brindisi - Angelo Giacinto Banchero, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
- ↑ (IT) Figura femminile nuda - Angelo Banchero, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
- ↑ (IT) Figura femminile nuda - Angelo Banchero, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
- ↑ (IT) Angelo Giacinto Banchero, Studio dell'Ercole Farnese, in sce pandolfini.it. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
- ↑ (EN) Angelo Banchero, Portrait of a lady in a red dress with a small book in her right hand, in sce mutualart.com. URL consultòu o 27 lùggio 2022.
Bibliografîa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Filippo Alessi, Biografia degli Italiani illustri nelle scienze: lettere ed arti del secolo XVIII, e de' contermporanei, Venéçia, Stanpàia de Alvisopoli, 1834, pp. 345-349.
- (EN) Hugh James Rose, A New General Biographical Dictionary, vol. III, Lóndra, B. Fellowes, 1848, p. 103.
- (IT) Federîgo Alizêro, Notizie dei professori del disegno in Liguria dalla fondazione dell'Accademia, Zêna, Stanpàia de Alvisopoli, 1864, pp. 389-423.
- (EN) Michael Bryan, Dictionary of Painters and Engravers, Biographical and CriticalI (A-K), vol. 1, Lóndra, George Bell and Sons, 1886, p. 75.
- (IT) Orlando Grosso, Angelo Banchero pittore, in Gazzetta di Genova, LXXXIII, n. 3, 1915, pp. 4-6.
Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Àngiou Giaçìnto Banchê
Colegaménti estèrni
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Gian Vittorio Castelnovi, BANCHERO, Angelo Giacinto, in Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 5, Rómma, Treccani, 1963.
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 96657296 · ISNI (EN) 0000 0000 6803 9535 · Europeana (EN) agent/base/13756 · GND (DE) 1029147639 · ULAN (EN) 500146942 · CERL (EN) cnp02065477 · WorldCat Identities (EN) 96657296 |
|---|