Sâta a-o contegnûo

Çëxa

Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

A çëxa ò çeexa (çerexa primma do XIX secolo, çêxa segóndo a grafîa ofiçiâ, scexa in savonéize, çereixa in vintimigiôzo, çereija in monegàsco[1]) o l'è o frûto de l'èrbo de çêxe, spêce da famiggia de Rosaceae, clasificâ cómme Prunus avium ((L.) L., 1755).

Descriçion e stöia

[modìfica | modìfica wikitèsto]

O nomme o ven da-o latin cerasus (it: ciliegia) ch'o ven da-o grego κέρασος (kèrasos) da-o nomme da çittæ de Κερασούντα (Kerasùnta), vexin a Trabizonda insce-o Mâ Neigro, de donde segondo Plinnio o Vegio i Romen porton a Romma i primmi ærboi de çeexa into I sec. d.C.

O so fruto o g'ha o mæximo nomme: a qualitæ doçe a l'è da specce Prunus avium, quella amaa, dita çeexa amæna, a l'è da specce Prunus cerasus. O fruto o l'è normalmente sferico de 0.7 a 2 çentimetri de diametro. O cô, de sovente rosso, o pêu ese da o giäno ciæo a o rosso scùo squæxi neigro.

A porpa ascì a g'ha diverse coloraçioin e conscistense, da o gianco a o rosso scùo e da o tennio a o croccante. A çëxa a g'ha 'n'armella soö, dûa e do cô do legno.

Produtoî de çêxe (dôsci, into 2018)
Pàize Produçión (tonêi)
Turchia Turchia 639.564
Stati Unïi Stati Unïi 312.430
Uzbekistan Uzbekistan 172.035
Cile Cile 155.935
Iran Iran 137.268
Itàlia Itàlia 114.798
Spàgna Spàgna 106.584
Romanîa Romanîa 90.837
Grêcia Grêcia 90.290
Ucraìnn-a Ucraìnn-a 84.640
  1. L'èrbo de çêxe o l'è dîto pe cóntra çereijera.

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Contròllo de outoritæBNE (ESXX534700 (data) · NDL (ENJA00576210