Prearpi Lìgüri

AR	Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese

A sutta-divixùn fra e Àrpi Lìgü(r)i e e Prearpi Lìgü(r)i

E Preàrpi Lìgü(r)i (ascì Preàrpe Lìgü(r)i, in italiàn Prealpi Liguri, in fransése Préalpes liguriennes) sun in grùppu de munti ch'i fan parte de Àrpi Lìgü(r)i, Se trövan ai cunfin fra a regiun Lìgü(r)ia (pruvinse de Impe(r)ia e de Savùna) e u Piemunte (pruvinsa de Cuni). Sun frasiunàe dae Àrpi du Marguareis (atra parte de Àrpi Lìgü(r)i) daa Còlla de Nava. A prinsipale simma a l'è quella du munte Armetta ch'a razunze i 1.739 m s.l.m..

Geulugìa

Inta zona de Preàrpi sun ben rapresentài, cumme in àtre zone preàrpine, cunglumerài e àtre prìe sedimentâie cumme e màrne, e a(r)enâje u carcâ e u gèssu.

Clascificasiùn

Segundu a SOIUSA e Prearpi Lìgü(r)i sun ina sutta-sesiùn arpìna, cun clascificasiùn chi de sutta:

• Gran pàrte = Arpi de Punente
• Grande setû = Arpi Sud-usidentàli
• Sesiùn = Àrpi Lìgü(r)i
• Sutta-sesiùn = Prearpi Lìgü(r)i
• Còdice = I/A-1.I

Delimitasiùn

Intu sensu u(r)àiu i limiti geugrafici de Prearpi Lìgü(r)i i sun: a Còlla de Nàva, u scciümme Tànau, u turènte Sevetta, a buchetta d'Atâ, u turente Lavanèstru, Savuna, u Mâ Lìgü(r)e, Arbenga, a valà de l'Aròscia.

Südivixun

E Prearpi Lìgü(r)i dau Galé

A particularitài de Prearpi rispettu l'internu da cadéna arpìna, resepìa intu 2005 daa SOIUSA, a l'éa stâ sustegnüa zà inti primmi ànni du Növesentu da l'arpinista ligü(r)e Jacques Guiglia. E Prearpi Lìgü(r)i sun divìse int'in super-grùppu, trei gruppi e növe sutta-grùppi.

• Cadena Settepan-Carmu-Armétta (A)
  • Gruppu du Munte Settepan (A.1)
    • Custiêra Briccu Quòggia-Munte Àtu (A.1.a)
    • Custiêra du Munte Settepan (A.1.b)
    • Custiêra Briccu dei Pinèi-Rocca Rulüa (A.1.c)
    • Custiêra du Bric Getìna (A.1.d)
  • Gruppu du Munte Carmu (A.2)
    • Custiêra du Munte Carmu (A.2.a)
    • Dursàle Spinarda-Sòtta (A.2.b)
  • Gruppu Galé-Armétta (A.3)
    • Custiêra Galé-Armétta (A.3.a)
    • Dursàle du Pissu Castelìn (A.3.b)
    • Dursàle da Rocca de Penne (A.3.c)

A Còlla du Me(r)ögnu a sepâa u Gruppu du Munte Settepàn da quellu du Munte Carmu, mentre a Còlla de San Benardu de Garesce a divìdde u Grùppu du Munte Carmu da quellu du Galé-Armétta, u tòccu ch'u cunta e simme ciü elevàe de Prearpi Lìgü(r)i.

Valichi prinsipali

A Còlla de Cravaüna dau Munte da Guardia

• Buchetta d'Atâ (459 m),
• Colla Baltê(r)a (795 m),
• Colla de San Giacumu (796 m),
• Zuvu de Tui(r)an (801 m),
• Colla du Scravaiùn (814 m),
• Colla di Zuvetti (913 m),
• Colla de Nava (934 m),
• Colla da San Benardu (957 m),
• Colla da Riunda (989 m),
• Colla du Quàssu (1090 m),
• Colla du Meögnu (1027 m),
• Colla de Cravaüna (1394 m),
• Colla de San Bertumê d'Urmea (1446 m),
• Colla Bassa (1570 m).

Simme prinsipàli

U briccu du Scciàvu

E prinsipali muntagne che furman e Prearpi Lìgü(r)i e sun:

• Munte Armétta (1739 m),
• Munte Galé (1708 m),
• Munte da Guardia (1658 m),
• Munte Dubassu (1545 m),
• Rocca de Penne (1501 m),
• Pizzo delle Penne (1488 m),
• Munte Carmu de Löa (1389 m),
• Munte Settepani (1386 m),
• Munte Scalabrin (1377 m),
• Munte Spinarda (1357 m),
• Bric Agnelìn (1335 m),
• Munte Cianêa (1226 m),
• Munte Camule(r)a (1224 m),
• Munte Sotta (1206 m),
• Briccu du Scciàvu (1172 m),
• Bric Agriföju (1156 m),
• Rocca Barbena (1142 m),
• Runcu de Maju (1108 m),
• Briccu da Gettina (1025 m),
• Munte Àtu (954 m),
• Briccu da Cruxe (911 m),
• Munte Baracùn (819 m),
• Munte Bürò (745 m).

Bibliugrafia

• (IT) Sergio Marazzi, Atlante Orografico delle Alpi. SOIUSA, Pavone Canavese, Priuli & Verlucca, 2005.