Còlla de Cravaüna
AR
|
Sta pagina chi a l'è scrîta in arbenganese |
| Còlla de Cravaüna (br) Cola d'Cravaüna | |
|---|---|
 A Còlla de Craṿaüna vista dau Munte da Guardia | |
| Lucalizaz̄iùn | |
| Stàttu |  Italia
|
| Regiùn |  Ligüṛia Piemunte
|
| Pruincie |  Impéṛia Cuni
|
| Cumüne | -Stemma.svg){kind=small} Armu Craṿaüna
|
| Caraterìstiche fìxiche | |
| Curdinàe | 44°06′29.47″N 7°55′46.51″E |
| Autez̄z̄a | 1 379 m s.l.m.[1] |
| Cadéna | Prearpi Ligüṛi |
| Cartografîa | |
  Còlla de Cravaüna | |
| Dàtti SOIUSA | |
| Grande parte | Àrpi de punènte |
| Grande setû | Àrpi de Meridiùn-punènte |
| Sez̄iùn | Àrpi Ligüṛi |
A Còlla de Craṿaüna (o de Cṛaṿaina in urmeascu, Cola d'Craṿaüna in brigascu[2], Còl d Craṿaun-a in piemuntése, Colle di Caprauna in italiàn) u l'è in pàssu de Àrpi Ligüṛi, ch'u culéga i paìsci de Craṿaüna e de Armu, tra e pruince de Impéṛia e de Cuni, ciü Urmea, fascèndu u Pàssu du Preàllu[3] (1260 m s.l.m.). U pàssu u segna ducca u cunfìn fra l'ambiènte ligüṛe (ṿalli Aròscia e Pennavaire) e chéllu du bacìn padàn (Tànaṛu).
Descriz̄iùn
[modìfica | modìfica wikitèsto]U pàssu u se tröṿa inte Àrpi Marittime, inta diṿisciùn de Àrpi Ligüṛi, pocu distante da a zòna prearpìna. A metàe fra u Munte da Guàrdia e a Ròcca de Penne, u mette in cumünicaz̄iùn e ṿalàe du Pennavaire e de l'Aròscia, e da chi u se zunze pöi inta ṿalà du Tànaṛu, anche se u spartiàigua fra a zòna idrugrafica Ligüṛe e quella Piemuntese u l'è indirettu, segnàu in mòddu ciü néttu dau zà dìcciu Pàssu du Preàllu.[4] Inta zona se tröṿan ascì e sìmme de Pre-àrpi Ligüṛi, cumme u Munte da Guàrdia (1.658 m), a nord est du pàssu.
Ambiènte
[modìfica | modìfica wikitèsto]L'ambiènte natüṛale u se cumpune de boschi de fò, pìn, niz̄öṛe e lérsci, u l'è dunca ràiṛu truṿà da màccia mediterànea, ṿista l'autitüdine eleṿâ. A ṿegetaz̄iùn a l'è ducca scimile a chélla ch'a se tröṿa e inte tütta sta zòna arpìna,[5] se pone ducca ṿegghe nu numma che èrbuṛi, ma ascì difeṛènti generi de sciùṛe inti prài e inti senté, cumme di custi de sempitérnu o de laṿànda serṿàiga. Nu manca pöi e béstie, dai sèrṿi ai craṿiöi fin ae lévri.
Frequentaz̄iùn spurtìṿa
[modìfica | modìfica wikitèsto]A zona a l'è frequentâ da tanti apasciunài de escursciùi e arpinìsmu, se pò difatti, da chi, zunze inte muntagne ṿescìne, ṿersu l'Armetta (1744m) e u Galé (1708m), fin poi aa Còlla de San Bertumé de Urmea (1446 m), culegâ cu'u Passu du Preàllu (1620m). Chi u se po ducca zunze fin aa ṿetta de sti munti, graz̄ie au percursu de l'Auta Ṿìa di Munti Ligüṛi, de longu u l'è ṿiscitabile u Garbu du Dighé, in arma, ch'u 'ö di gròtta intu dialettu du postu, lungu u senté ch'u porta aa còlla Bassa (1.851 m), ṿersu Ṿaldinfèrnu (Garesce).[6]
Frequentàu u l'è ascì l'anellu de Craṿaüna, che u pàrte da a burgâ da Ruöia e u zunze ṿersu a Ròcca da Stramuntina, passandu pöi pe'i senté u se pò zunze ṿersu Cantaràina o turna in deré, ṿersu u paìse. Chi u se pò ascì passà au rifügiu Ciàn de l'Àrma (1350m).[7]
U percusu du stradùn (SP14 intu tòccu sutta Sauna, SP216 sutta a Pruincia de Cuni) u l'è ascì frequentàu dai ciclisti, chi i parte d'Arbenga ṿersu a ṿalà du Tànaṛu, o au cuntràṛiu, partindu da Garesce o da Urmea.[8]
Galeṛìa futugràfica
[modìfica | modìfica wikitèsto]-
U pàssu in scia Pruṿinciale 216 -
Autra ṿista du pàssu -
Panuṛàmma du paìse de Craṿaüna dai Rucài
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (IT) Munta e China: A Colla de Cravaüna, in sce leo-trekking.blogspot.com. URL consultòu o 12 lùggio 2021.
- ↑ (LIJ, IT) Pierleone Massajoli e Roberto Moriani, Dizionario della cultura brigasca: Lessico, Vol. I, Lüsciàndria, Edizioni dell'Orso, 1991, p. 49, ISBN 88-76-94086-3.
- ↑ o d'Proa, da l'urmeàscu
- ↑ (IT) Da a Còlla de Cravaüna fin a a Rocca Tramuntìna, in sce montiliguri.weebly.com. URL consultòu o 15 lùggio 2021.
- ↑ (IT) I munti de Àrpi Ligü(r)i, dau Galé a l'Armetta, in sce sentieriitaliani.it. URL consultòu o 15 lùggio 2021.
- ↑ (IT) Itineràri inta valà du Tànau, in sce alpicuneesi.it. URL consultòu o 15 lùggio 2021.
- ↑ (IT) Ciàn de l'Àrma, in sce mountbnb.com. URL consultòu o 15 lùggio 2021.
- ↑ (IT) Còlla de Cravaüna da Arbenga, percursu in bicicletta, in sce gulliver.it. URL consultòu o 15 lùggio 2021.
Ṿùsci curelàe
[modìfica | modìfica wikitèsto]Autri prugètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Còlla de Cravaüna
