Colla de San Giacumu
FI
|
Sta pagina chi a l'è scrita in finarìn, in-ta variante de Orcu Feìn |
| Colla de San Giacumu | |
|---|---|
 | |
| Stâto |  Itàlia
|
| Región |  Liguria
|
| Provìnsa |  Sann-a
|
| Comùn |  Mallare Orcu Feìn
|
| Altéssa | 796 m s.l.m. |
| Cadénn-a | Prearpi Ligüri |
| Cordinæ | 44°15′34.61″N 8°18′37.21″E |
| Màppa de localizaçión | |
  Colla de San Giacumu | |
| Dæti SOIUSA | |
| Grànde Pàrte | Arpi de punénte |
| Grànde setô | Arpi de süd-ovest |
| Seçión | Arpi Ligüri |
| Sotoseçión | Prearpi Ligüri |
| Supergrùppo | Cadéna Settepai-Côrmu-Armétta |
| Grùppo | Grüppu du Settepai |
| Sotogrùppo | Costa Briccu Cuoggia-Munte Ôtu |
A Colla de San Giacumu (796 m) a l'è ün s̠û de Arpi Ligüri che u se truva in-ta pruvinsa de Savuna.
Geugrafia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
A colla de San Giacumu a se truva in simma a-a custéra di munti che a divide u bacìn du Mô Ligüre da cuéllu padanu, in particulô cuéllu da valô Bormia, scituó in-sciu cunfìn di dui cumüni de Orcu Feìn e de Mallare. A colla a se truva in-tu puntu ciü bassu tra-i dui bricchi du Munte Ôtu (956 m), versu nord-est, e u Bric Praboè (891 m) a sud-ovest, ün di munti da s̠öna cunusciua cumme Cian di Corsi, unde a gh'è üna végia bôse militô da NATO, a-a giurnô d'ancö abandunô.
Da l'area vexina a-a colla de San Giacumu i incuménsan vari rién e, in particulô, u gh'è versu nord u rian Biterno, u cuôle u se va poi a caciô in-tu ramu da Bormia cunusciû cumme a Bormia de Mallare, afluénte da Bormia de Spigno. Da-u lôtu meridiunô i pôrtan pe cuntra i primmi rién che poi i furmeràn a sciüméra Aquila, prinsipô afluénte da Susà, pe andô a-a fìn in-tu mô a l'artéssa da lücalité de Marina, in-tu teritöriu du cumüne de Finô.
Véxin a-a colla, ciü o menu düxéntu metri a punénte lüngu a custéra di munti, u l'è stetu realisó ün parcu de pôre eoliche pe ura furmó da trèi inpianti, du cuôle u l'è in prugèttu ün largaméntu[1].
Stòia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
A s̠öna a l'éra de següru s̠a frecuentô in-tu periudu di antighi ligüri, déta l'inpurtàns̠a du Finô cumme cunfin tra-i teritöri di ligüri Sabazi e di Ingauni e pe-i vari cumerci lighé a ste pupulasiui chi, cumme testimunió da-i retruvaménti in-tu vilàggu ditu u "Vilàggiu de Agnime", in simma a-a Ruca de Perti. A ogni moddu a colla de San Giacumu a deventéra tantu inpurtànte in-tu periudu du Mediuevu détu che, a diferens̠a da giurnô d'ancö (ura a gh'è survatüttu a SP490 du S̠ü du Melogno), a prinsipô, se nu a söla, stradda pe rivô in-te sta parte chi da rivêa de Punénte a pasôva propriu de chi. Deféti, rivandu da-u Piemunte o da-a Lunbardia[2], chi andôva in-tu Marchexùn de Finô o a Arbenga asci, u pasôva propriu da-a valô de Mallare. U deventerà dunca ün travaiu di abitanti da s̠öna cuéllu de tegnī senpre avértu u pasaggiu, survatüttu da-a néve in-ti més̠i ciü frèidi.
Déta a sö inpurtàns̠a strategica, cu-e guére napuleuniche a colla de San Giacumu a deventerà teôtru de viulenti scuntri tra-i francés̠i e i austru-piemuntés̠i, cun varie trincêe che i sùn ancura vixibili a-a giurnô d'ancö. In-ta segunda guéra mundiô a s̠öna a sara interessô da vari scuntri tra-e trüppe italu-tedesche e de furmasiui de partigién, che i l'axévan üna bôse a Cian di Corsi. Pe regurdô i murti de ste guére chi i sùn stéti realisui véxin a-a simma da colla dui munuménti.
Comunicasiui
[modìfica | modìfica wikitèsto]A-a giurnô d'ancö a colla de San Giacumu a l'à persu scuéxi du tüttu a sö inpurtàns̠a pe-i s̠untaménti tra-a valô Bormia e u mô, tantu che deféti a l'è traversô sölo da due stradde in tèra battüa e da vari senté. De ste stradde chi üna a s̠unta Nori, a levante, cun-a SP23 a punénte, stradda che a munta da-a frasiùn de Côrxi de Carbüa fìn a-u S̠ü du Melogno, e l'ôtra che, muntandu da Feìn, a china poi in-ta valô de Cadotto, lücalité du cumüne de Mallare.
Pe-a colla de San Giacumu a pasa asci l'inpurtànte senté de l'Ôta Via di Munti Ligüri, du cuôle u finisce propriu chi a cuindicéxima tappa (S̠ü du Melogno - Colla de San Giacumu, 15 km) e a incuménsa a sedicéxima (Colla de San Giacumu - S̠ü de Cadebuna, 13 km)[3][4]. Pe stu mutivu chi vexìn a-a colla a se truva asci ün picìn técciu che u fa da refüggiu pe-i viéggiatùi.
Notte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ (IT) Potenziato il parco eolico [...], in sce ivg.it. URL consultòu o 16 zùgno 2021.
- ↑ Tantu che, a-a giurnô d'ancö, in finarìn a l'è ancura düverô a parula "Lunbôrdu" pe indicô i fulén
- ↑ (IT, EN, DE) AVML - Melogno (10-15), in sce cailiguria.it. URL consultòu o 16 zùgno 2021.
- ↑ (IT, EN, DE) AVML - Beigua (16-20), in sce cailiguria.it. URL consultòu o 16 zùgno 2021.
Ôtri prugètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Colla de San Giacumu
