Côrxi
FI
|
Sta pagina chi a l'è scrita in finarìn, in-tu parlô du postu |
| Côrxi cumüne | ||
|---|---|---|
| ||
 U municipiu de Côrxi
| ||
| Localizaçión | ||
| Stâto |  Itàlia
| |
| Región |  Ligüria
| |
| Provìnsa |  Savuna
| |
| Aministraçión | ||
| Scìndico | Alessandro Comi (lista cìvica "Condividere Calice") da-o 6-6-2016 (2º mandòu da-o 4-10-2021) | |
| Teritöio | ||
| Coordinæ: | 44°12′18.34″N 8°17′39.88″E | |
| Altitùdine | 70 m s.l.m. | |
| Superfìcce | 20,6 km² | |
| Abitanti | 1 699[2] (30-10-2023) | |
| Denscitæ | 82,48 ab./km² | |
| Fraçioìn | Carbüa[1] | |
| Comùn confinanti | Burmia, Finô, Màllare, Orcu Feìn, Riôtu, U Tû | |
| Âtre informaçioìn | ||
| CAP | 17020 | |
| Prefìsso | 019 | |
| Fûzo oràrio | UTC+1 | |
| Còdice ISTAT | 009016 | |
| Cod. cadastrâ | B409 | |
| Targa | SV | |
| Cl. scìsmica | zöna 3 (sismicitæ bàssa)[3] | |
| Cl. climàtica | zöna D, 1 437 GG[4] | |
| Nomme abitanti | de Côrxi | |
| Sànto patrón | San Nicolla de Bari | |
| Giórno festîvo | primma duménega de mas̠u | |
| Cartògrafîa | ||
  Côrxi | ||
.svg) | ||
| Scîto instituçionâle | ||
Côrxi (Càrxi in s̠enéis̠e, Calice Ligure in italiàn) u l'è ün cumüne lìgüre de 1.699 abitanti[2] in-ta pruvinsa de Savuna.
Geugrafia
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Côrxi u se truva in-te üna de valè a munte de Finô, cun-u sö céntru che u l'è in-scia cunfluénsa da sciüméra de Carbüa in-ta Pora. U sö teritoriu u s'esténde tra-a média canô du Pora e a valô ciü picenina und'a se truva a frasiùn de Carbüa. De Côrxi a fa parte ascì a ciü picina valô d'Es̠e, ch'a se truva a punénte du céntru, in-scia stradda pe Gura.
A parte ciü ôta da canô du Pora a l'è pe cuntra in-tu cumüne de Riôtu méntre, in-te cuélla de Carbüa, i teritori de Côrxi i rivan fìn a-a custéra di munti, che chi a se issa fina a-a simma du Bric da Cöggia (1041 m). A setentriùn da custéra, in-ta Burmia, u cumüne de Côrxi u s'esténde fina in-ta picina canô dund'u gh'è u pais̠e de Cravarés̠s̠a, d'ancö abandunô.
Cumme mensunó dedôtu, u cursu d'ègua ciü inpurtante ch'u passa in-tu teritoriu de Côrxi u l'è a sciüméra Pora, ch'a u travèrsa in diresiùn nord-ovèst/süd-èst pe fenî a caciôse in-tu Mô Lìgüre a-a Marina. In-ta sö pursiùn a Côrxi a Pora a cöie l'ègua de ciü rién, ma survatüttu da sciüméra de Carbüa, ch'a se ghe caccia d'in-sciu sö fiancu scinistru e, da-a drita, u Riàn Gerìn, ch'u scure in-ta canô d'Es̠e.
Frasiùi
[modìfica | modìfica wikitèsto]In-tu cumüne de Côrxi a l'è recunusciüa sulu che üna frasiùn, Carbüa[1], ch'a l'à fètu cumüne pe sö cuntu fìn du 1805. A sö otta, Cabüa a l'è spartia in-te ciü cuntrè, ch'i sùn Cà di Bèrti, Cà di Buretti, Cà di Ciri, Cà di Richeri, Cà di Ramundi, u Cantu de Surva e de Sutta, Inubriccu e San Benôrdu. Föra di dui céntri i ghe sùn ascì de ôtre cuntrè, cumme Es̠e, méssa in-ta picina canô a punénte de capulögu e furmô da ciü grüppi de cà, a Costa in-sci cunfìn cun Riôtu e Canpu Gréndu in-sce cuélli cun Finô.
Cunfìn
[modìfica | modìfica wikitèsto]Côrxi u cunfina cun Burmia e Màllare a setentriùn, cun Orcu Feìn a levante, cun Finô e U Tû a meridiùn e cun Riôtu a punénte.
Storia
[modìfica | modìfica wikitèsto]Antighité e Eté de Més̠u
[modìfica | modìfica wikitèsto]L'area de Côrxi e di cumüni vexìn a l'éra s̠a abitô in-tu Paleulìticu, cun pupulasiùi ch'i se sùn delungu dedichè a l'agricultüra, cumme testimunió da-a grénda difus̠iùn de pais̠i picìn, pe méiu cuntrulô u teritoriu. Sulu in-te di tenpi ciü resénti, pe-a sö pus̠isiùn in-ta valô e in-scia stradda pe-u mô, a cuntrô de Côrxi a l'è vegnüa cuélla ciü inpurtante. A ogni moddu, a s̠öna a l'éra de següru s̠a abitô ciü o menu 8000 agni fa, cuand'u l'éra abitó u vilàggiu truvó vexìn a-a géxa de San Bastianìn a Pèrti, d'ancö in-tu cumüne de Finô. Du periudu di Lìgüri antighi a testimuniansa ciü famus̠a a l'è però cuélla du "Vilàggiu de Agnime", ch'u remunta a l'Eté du Féru e ch'u l'è scìnbulu de l'inpurtansa du Finô cumme cunfìn tra-i teritori di Lìgüri Sabates e di Ingauni[5].
In-te l'eté rumôna i nu gh'éran di gréndi céntri, cun-a ciü parte di retruvaménti ch'i sùn lighè a l'inpurtante via Julia Augusta, durbia du 12-13 a.C., che foscia a pasôva ascì in-tu teritoriu de Côrxi. In-tu detaggiu i sùn stèti truvòi i rèsti de ün punte in-ta lücalité de Mordeglia, cunusciüu cumme Pons Paule in-te l'Eté de Més̠u[5].
De tüttu u periudu sucesivu i nu ghe sùn de grénde testimunianse da Côrxi, che, cumme u rèstu du Finô, u l'è pasó da-a môrca Aleràmica a cuélla de Savuna, pe fenî in-tu növu stètu du Marchexùn de Finô a-a sö creasiùn du 1162 cun-u Riccu I Du Caréttu. In-ta guéra du Finô u burgu de Côrxi u l'à dètu pröva da sö federté a-u marchéis̠e Galiottu I tantu che lé, du 1449, u l'à regaló a-a parocchia üna ricca cuppa d'argentu decurô cun-u stemma di Du Caréttu e e rapres̠entasiùi de San Nicolla e San Martìn, i patrùi de parocchie de Côrxi e de Carbüa[5].
Eté mudèrna e cuntenpuranea
[modìfica | modìfica wikitèsto]Però, du 1546, u guvèrnu du marchéis̠e Arfunsu II u l'è stètu tantu mô e opresivu da fô partî propriu da Côrxi üna sulevasiùn. Segundu üna tradisiùn du postu sta revurta a l'è stèta incuménsô da-u Tognu Capelìn, ün poveru cuntadìn, che u giurnu primma du mariés̠s̠u, a-u postu da sö muié, pe-u ius primae noctis u l'axéva purtó ün ôs̠e, marciandu in tésta a üna senténa de ribelli. In realté a Repübbrica de S̠éna, delungu interesô a ciapô u cuntrullu du Marchexùn, a l'axéva mandó di mers̠enôri da-a Germania a giütô a revurta. Però, cun-a morte de l'urtimu marchés̠e Sforsa Dria du 1602, u Finô u l'è pasó sutta a l'inperu spagnollu, pe fenî da-u 1713 sutta S̠éna[5].
In-te guére napuleòniche u frunte tra-i franséis̠i e austru-piemuntéis̠i pe varie otte u l'è pasó pe Côrxi, cun üna primma deschinô de trüppe di Savoia, pe ciü o menu déxemilla ommi, in-te l'avrî du 1794, p'ése i però batüi da-i francés̠i, che inte l'otubre du méximu annu i l'àn saches̠ó u pais̠e. A scituasiùn a l'è cangiô de pocu in-te l'annu de doppu, fìn a-u rivu du s̠enerô Napuleùn e a sö vitöria in-ta battaia de Löa, in-tu nuvénbre du 1795. De ciü, in-te l'avrî du 1796, u l'è pasó propriu pe-a canô du Pora, pe Côrxi e dunca pe Riôtu, a culonna du s̠enerô Augereau che, cun-u giütu de ün cuntadìn da s̠öna - in cangio de üna lira - u l'è muntó fìn a-a Colla de San Giacumu pe poi chinô in-ta Burmia, und'u gh'éra u rèstu de trüppe franséis̠i[5].
Cun-a creasiùn da Repübbrica Lìgüre u pais̠e u l'è stètu a l'inprinsipiu tacó a-u departiméntu da Maremula, cun capulögu a-a Prìa, ma poi, cun l'anesiùn da Ligüria a l'inperu franséis̠e, Côrxi u l'è stètu inseriu in-tu departiméntu de Muntenötte, sutta a-u cantùn du Finô e in-te l'arrondissement de Savuna. In-tu méximu annu, u 1805, a Côrxi u l'è stètu tacó u cumüne vexìn de Carbüa, d'ancö a sö ünica frasiùn[5].
In-tu 1815, doppu a cürta speriénsa da Repübbrica S̠enéis̠e, Côrxi e a Ligüria intregu i sùn dèti a-i Savoia, pe decis̠iùn du Cungrèssu de Viénna e dunca inserii fìn du 1927 in-ta pruvinsa de Séna, pe poi pasô in-ta növa pruvinsa de Savuna. U numme uficiô Calice Ligure u l'è stètu adutó a-i 9 de s̠ügnu du 1930. In-ta segunda guéra mundiô a Côrxi i se sùn tegnüi di scuntri tra de trüppe du Batagiùn San Marcu e i partigién, cun üns̠e de sti lì ch'i sùn stèti fucilé in-ta s̠öna de Ciàn di Corsi[5].
Da-u 1973 a-u 2011 u l'à fètu parte da Cumünité Muntôna Pollupice, che però a l'è stèta derfô[6].
Abitanti
[modìfica | modìfica wikitèsto]Evulusiùn demugràfica
[modìfica | modìfica wikitèsto]Abitanti censî[7]
Minuranse fulône
[modìfica | modìfica wikitèsto]Segundu l'ISTAT, a-i 31 de dixénbre du 2023, a Côrxi i gh'éran 50 rexidénti fulén.
Cugnummi ciü difüs̠i
[modìfica | modìfica wikitèsto]I cugnummi ciü difüs̠i a Côrxi i sùn Olivieri, Pampararo, Massa, Bertone e Canepa[8].
Persune lighè cun Côrxi
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Vincenzo Richeri (Côrxi, 11 de môrsu du 1852 - Finô, 21 de dixénbre du 1936): capitàn de marina e poi amiraggiu[9].
- Nicolò Massa (Côrxi, 26 d'otubre du 1854 - S̠ena, 24 de zenô du 1894): cunpuxitû, pianista e diretû d'orchèstra[10].
- Emilio Scanavino (S̠ena, 28 de frevô du 1922 - Milàn, 28 de nuvénbre du 1986): pitû e scurtû, u l'à arbiu ün atelier a Côrxi[11].
Sciti de interesse
[modìfica | modìfica wikitèsto]Architetüe religius̠e
[modìfica | modìfica wikitèsto]U teritoriu de Côrxi u l'è spartiu, da-u 3 d'agustu du 1465[12], tra-i prévi de due parocchie, ch'i se truvan sutta a-a dioces̠i de Savuna-Nori. Defèti i ghe sùn a parocchia du pais̠e, che a l'à a sö séde in-ta géxa de San Nicolla, e cuélla da frasiùn ciü grénda, Carbüa, sutta a-a géxa de San Martìn.
- Parocchia de Côrxi
-
A géxa de San Nicolla -
A capélla de Santa Lìbera -
L'uratoriu de San Carlu
- Géxa de San Nicolla: custruia du Duxéntu, a l'è a séde da parocchia de Côrxi. A l'è stèta mensunô pe-a primma otta in-te ün papé du 1356 e a l'è stèta interesô da ciü largaménti. U sö spétu d'ancö u remunta a üna recustrusiùn fèta tra-u 1773 e u 1785, segundu ün stile rococò ch'u regurda cuéllu de l'arénte oratoiu, de vint'agni ciü végiu.
- Oratoiu de San Carlu: séde da cunfratèrnita da-u mèximu numme, u se truva acostu a-a géxa de San Nicolla. A l'inprinsipiu l'oratoiu u l'éra dedicó ascì a San Nicolla, pe poi cangiô de titulu tra-u Sincueséntu e u Séiséntu. U sö spétu d'ancö u l'è cuéllu da custrusiùn realis̠ô tra-u 1756 e u 1763, doppu che cuélla ciü antiga a l'éra stèta tacô a-a géxa, ancura in recustrusiùn.
- Santuôriu da Madonna da Guôrdia: u l'è scituó in scia riva du briccu surva a-a lücalité d'Es̠e, ch'a se truva a punénte du céntru du pais̠e. U l'è stètu custruiu tra-u 1859 e l'annu doppu, pe poi ése ancura largó du 1926 e ün ôtra otta du 1960[13].
- Capélla de Santa Lìbera: fundô du 1550 in-scia stradda pe Riôtu cumme capélla da Madonna da Rocca, a l'è stèta recustruia in-te sö furme d'ancö tra-u 1722 e u 1723 in-sce prugèttu du Francesco Bagutti. Dutô de ün pòrtegu, a gh'à üna cianta scuadrô cun due capelétte in-sci fianchi de l'artô, cun-e decurasiùi du dréntu ch'i sùn in-tu stile rococò[14].
- Capélla de San Benôrdu: in-ta cuntrô de San Benôrdu d'Es̠e.
- Capélla du Bùn Cunséiu: de proprieté in-te l'Öttuséntu da famia Giacheri, a se truva a Es̠e[15].
- Capélla de San Gius̠éppe: capélla ch'a se truva in-ta cuntrô de Canpu Gréndu.
- Capélla da Madonna da Mis̠ericordia: in-ta frasiùn d'Es̠e, de sutta du stradùn.
- Parocchia de Carbüa
- Géxa de San Martìn: a géxa da parocchia de Carbüa, a sö custrusiùn a l'è cumensô a-i 24 de s̠ügnu du 1699 in-sce prugèttu de maestranse ch'i ne vegnivan da-e parte de Comu, p'ése dunca benedia a-i 24 de lüu du 1707[16].
- Géxa de San Roccu: scituô in-ta lücalité de Cà de Ramundi, a se truva in simma a-a colla d'unde a china a SP27 vèrsu a canô de Feìn.
- Oratoiu di Santi Cosma e Damiàn: oratoiu da parocchia de Carbüa, u se truva arénte a-a géxa, dund'u l'è stètu tiró sciü du 1753[16].
- Capélla de San Benôrdu: in-ta cuntrô de San Benôrdu de Carbüa, faciô in-scia via végia.
- Capélla de San Giàcumu: a l'è a capélla da cuntrô de Cà di Ciri, a ciü bassa tra cuélle de Carbüa[17].
- Capélla de San Giuanne Batista: a se truva in-tu pais̠e abandunô de Cravarés̠s̠a, s̠untô a-a regiùn du Ciàn di Corsi sulu cun di senté.
- Capélla da Madonna de Grasie: in-sciu stradùn de Ciàn di Corsi.
- Capélla de Santa Rus̠alia: in-ta cuntrô du Cantu de Surva, a Carbüa.
Architetüe civili
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Palassu du Cumüne: a séde du munisipiu fìn a-a giurnô d'ancö, u l'è stètu tiró sciü tra-u 1936 e u 1938. Fìn a-u 1962 chi i gh'éran ascì e scöre elementôri[18].
- Palassu di Bas̠adonne: a Carbüa, in-scia via végia ch'a traversôva a frasiùn, u l'è üna custrusiùn du Seiséntu[19].
- Palassu Bolla: mensunó s̠a de l'Öttuséntu, u pia u numme da l'urtimu prupietôriu, méntre a l'inprinsipiu u l'éra üna proprieté da famia Cesio, pasô poi a-i Panparôtu[20].
- Palassu Cesio: u l'è üna de ciü antighe custrusiùi de Côrxi, ch'a remunta a primma du Seiséntu. Da-u 1906 fìn a-u 1938 u l'è stètu u municipiu du pais̠e[21].
- Palassu di Raimundi: in-ta cuntrô da Costa, a munte du pais̠e, u l'è üna cà da scignuri de l'Öttuséntu ch'a l'è stèta abandunô. A cunprénde ascì üna capelétta patrissia[22], dedicô ai Santi Angeri Cüstodi[17].
- Cà du Cunsure: custrusiùn in-scia via végia de Finô, de prupieté da-i primmi de l'Öttuséntu da famìa di Massa. Tra-i sö prupietôri, a l'è stèta a cà du Nicolò Massa, diplumàticu cun l'incàregu de cunsure in Bras̠î, ch'u gh'à dètu cuscì u numme. Da-u 1982 a l'è vegnüa a séde de ün céntru cultürôle e, nu guéri doppu, du müs̠éu d'arte cuntenpuranea da Cà du Cunsure[23].
- Cà de Richeri: antiga prupieté da famìa di Cesio, a se faccia in-scia via végia de Finô. A l'è üna custrusiùn a trèi cién e podôse che e sö fundasiùi i remuntan a-u Trexéntu-Cuattruséntu[24].
- Cà di Scanavìn: tiró sciü in-ta segunda meité de l'Öttuséntu, insemme a-e ôtre cà da scignuri faciè in-scia növa via de Finô. A custrusiùn, a trèi cién, a l'è ün réru es̠énpiu de cà cun ortu supravisciüu tostu pe intregu fìn a-a giurnô d'ancö[25].
Müs̠ei
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Müs̠eu de arte cuntenpuranea da Cà du Cunsure: creó in-ti agni Settanta in-ta custrusiùn da-u mèximu numme, u l'è ligó a-u pitû Miliu Scanavìn, che du 1964 u l'éra vegnüu a stô a Côrxi, purtandu cun lé üna picina culonia de artisti[26].
Ecunumia
[modìfica | modìfica wikitèsto]L'agricultüra a l'è steta, fina a ténpi resénti, l'ativité ecunòmica ciü inpurtante pe Côrxi, survatüttu a cultivasiùn de èrburi da früta cumme pèrseghi e setrùi, orive e vigne. Pe l'inpurtanssa de l'agricultüra u l'è stetu realisó in-tu pasó u scistema de cané, dite bealére o béi, ch'u l'è ancura in funsiùn. I gh'éran de ativité lighè a-a lavurasiùn du légnu e a üna côva de grafite, ch'a se truvôva in-ta lücalité de Cravarés̠s̠a e a-a giurnô d'ancö du tüttu abandunô. Tanti i l'éran i abitanti de Côrxi ch'i travaiôvan in-te industrie de Finô ascì, pe-u ciü in-tu stabiliméntu da Piaggio Aerospace a-a Marina.
A Côrxi u gh'è ün parcu de pôre eoliche ascì, tra-i primmi da Ligüria, scituó in simma a-a custéra di munti tra-u Ciàn di Corsi e u Bric da Cöggia e furmó da sincue inpianti, pe üna puténsa de ciü o menu 2,5 MW.
Cultüra
[modìfica | modìfica wikitèsto]Dialettu
[modìfica | modìfica wikitèsto]
A Côrxi a l'è parlô üna variante du finarìn, parte du gruppu du lìgüre de céntru-punénte e parló survatüttu a Finô, cun de diferénse da-e parlè da rivéra.
Manifestasiùi
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Sagra du pésciu: a s̠ügnu, a l'è organis̠ô da l'asuciasùn du postu i "Zueni de Corxi"[27].
Fèste e fére
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Fèsta de San Nicolla: due otte l'annu, u 6 de dixénbre e a primma duménega de mas̠u. A primma dôta a l'è cuélla da fèsta religius̠a, celebrô da tütta a Géxa, cun-a segunda ch'a l'è üna fèsta sulu de Côrxi e und'a gh'è a s̠elebrasiùn sulénne. St'üs̠ansa chi a l'è incuménsô du 1872, annu cuand'a l'è stèta realis̠ô a növa statua du santu (dita "di ricchi") bénben ciü grénda de cuélla végia, decidendu che dixénbre u fusse però ün méis̠e da-u ténpu troppu grammu pe-a fèsta ciü inpurtante du pais̠e e che dunca a se duvéisse celebrô ciü tardi[28].
- Fèsta de San Giuanne Batista: a se tegne tütti i anni u 29 d'agustu, in-ta gexétta da lücalité de Cravarés̠s̠a. A l'è u sulu giurnu cuande sta frasiùn chi, abandunô du 1964 doppu ch'a l'è stèta serô a minéra de grafite, a turna a vive e a incise de génte[29][30].
Comunicasiùi
[modìfica | modìfica wikitèsto]Stradde
[modìfica | modìfica wikitèsto]Côrxi u l'è s̠untó a-i cumüni vexìn da varie stradde: a ciü inpurtante a l'è a SP17, ch'a s̠unta u pais̠e cun Riôtu, a setentriùn, e cun Finô, a meridiùn. I ghe sùn ascì a SP46 pe Gura, a punénte, e a SP23 che, pasandu pe-a frasiùn de Carbüa, a va primma versu Feìn - cangiandu de numme in-te l'urtimu töccu in SP27 - e poi a segue a custéra di munti fìn a-u cunfin cun Burmia.
In-ta valô de Côrxi u gh'è ün cas̠ellu in-sce l'autustradda A10 ascì, ciü o menu 2 km a meridiùn du céntru du pais̠e.
Aministrasiùn
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Scindici de Côrxi
[modìfica | modìfica wikitèsto]| Periudu | Primmu sitadìn | Partiu | Càrega | Nute | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1831 | 1836 | Filippo Cesio | Scìndicu | ||
| 1844 | 1847 | Giuseppe Cesio | Scìndicu | ||
| 1848 | 1850 | Giovanni Cesio | Scìndicu | ||
| 1850 | 1877 | Giacomo Massa | Scìndicu | ||
| - | - | - | - | ||
| 6 s̠ügnu 1985 | 8 s̠ügnu 1990 | Luigi Bianchi | DC | Scìndicu | |
| 8 s̠ügnu 1990 | 24 avri 1995 | Luigi Bolla | DC | Scìndicu | |
| 24 avri 1995 | 14 s̠ügnu 1999 | Enrico Richeri | lista cìvica de céntru-sinistra | Scìndicu | |
| 14 s̠ügnu 1999 | 14 s̠ügnu 2004 | Enrico Richeri | DS | Scìndicu | |
| 14 s̠ügnu 2004 | 8 s̠ügnu 2009 | Gio Batta Decia | Insieme per Calice (lista cìvica de céntru-scinistra) |
Scìndicu | |
| 8 s̠ügnu 2009 | 26 mas̠u 2014 | Livio Sterla | Nel cuore Calice (lista cìvica de céntru-drita) |
Scìndicu | |
| 26 mas̠u 2014 | 5 frevô 2016 | Salvatore Paonessa | Nel cuore Calice (lista cìvica de céntru-drita) |
Scìndicu | [n. 1] |
| 24 frevô 2016 | 6 s̠ügnu 2016 | Livio Sterla | Nel cuore Calice (lista cìvica de céntru-drita) |
Vicescìndicu | [31] |
| 6 s̠ügnu 2016 | 4 otubre 2021 | Alessandro Comi | Condividere Calice (lista cìvica) |
Scìndicu | |
| 4 otubre 2021 | in càrega | Alessandro Comi | Condividere Calice (lista cìvica) |
Scìndicu | |
Nute
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Nute a-u tèstu
- ↑ Mortu in càrega
- Nute bibliugràfiche
- ↑ 1,0 1,1 (IT) Cumüne de Côrxi, Statuto (PDF), in sce comune.calice-ligure.sv.it. URL consultòu o 3 màrso 2025.
- ↑ 2,0 2,1 Dètu Istat - Pupulasiùn res̠idénte a-i 31 d'otubre du 2023.
- ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
- ↑ Lézze 26 agósto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di gràddi/giórno di Comùn pe Región e Provìnsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 (IT) Cumüne de Côrxi, Cenni Storici, in sce comune.calice-ligure.sv.it. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) L.R. 4 lüu 2008, n. 24, in sce federalismi.it. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ Statìstiche I.Stat - ISTAT; URL cunsultó u 30-12-2023.
- ↑ (IT) Classifiche dei Cognomi Italiani, in sce cognomix.it. URL consultòu o 7 màrso 2025.
- ↑ (IT) Antonio Fappani, RICHERI Vincenzo, in sce enciclopediabresciana.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Flavio Menardi Noguera, MASSA, Nicolò, in Dizionario Biografico degli Italiani, Vul. 71, Rumma, Istituto della Enciclopedia Italiana, 2008.
- ↑ (IT) Francesco Santaniello, SCANAVINO, Emilio, in Dizionario Biografico degli Italiani, Vul. 91, Rumma, Istituto della Enciclopedia Italiana, 2018.
- ↑ (IT) Carbuta, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Santuario di Nostra Signora della Guardia, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Cappella di Santa Libera, in sce beweb.chiesacattolica.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Cappella del Buon Consiglio, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ 16,0 16,1 (IT) Oratorio di Carbuta dei Santi Cosma e Damiano (PDF), in sce digilander.libero.it. URL consultòu o 7 màrso 2025.
- ↑ 17,0 17,1 (IT) Angelo Tortarolo, Calice Ligure - I disegni di "Bazar", in sce caliceligure.org. URL consultòu o 9 màrso 2025.
- ↑ (IT) Angelo Tortarolo, Il Palazzo Comunale, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Palazzo Basadonne, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Angelo Tortarolo, Palazzo Bolla, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Angelo Tortarolo, Palazzo Cesio, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Palazzo dei Raimondi, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Casa del Console - Relazione storico-artistica (PDF), in sce srvcarto.regione.liguria.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Richeri ex Cesio, in sce catalogo.beniculturali.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Casa Scanavino - Relazione storico-artistica (PDF), in sce srvcarto.regione.liguria.it. URL consultòu o 2 màrso 2025.
- ↑ (IT) Cumüne de Côrxi, Il museo, in sce comune.calice-ligure.sv.it. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Sagra del pesce a Calice Ligure, in sce liguriainfesta.com. URL consultòu o 1º màrso 2025 (archiviòu da l'url òriginâle o 27 òtôbre 2021).
- ↑ (IT) Angelo Tortarolo, Festa patronale di San Nicolò, in sce caliceligure.org. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ (IT) Pier Paolo Cervone, Il paese che non c'è più e rivive una volta l'anno per il patrono, in sce lastampa.it, 3 novénbre 2019. URL consultòu l'11 zùgno 2021.
- ↑ (IT) Cravarezza - La grafite per sfamarsi, in sce paesifantasma.it. URL consultòu o 1º màrso 2025.
- ↑ Subentró cun D.P.R 24 frevô 2016, publicó in-scia G.U. n. 58 du 10 marsu 2016
Ôtri prugètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Côrxi
Ligammi de föra
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Scitu uficiô, in sce comune.calice-ligure.sv.it. URL consultòu l'11 zùgno 2021.
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 245449854 · WorldCat Identities (EN) 245449854 |
|---|