U Burghettu (Santu Spiritu)
AR
|
Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese, inta varietè lucâle |
| U Burghettu cumün | ||
|---|---|---|
| ||
 | ||
| Localizaçión | ||
| Stâto |  Itàlia
| |
| Región |  Liguria
| |
| Provìnsa |  Savuna
| |
| Aministraçión | ||
| Scìndico | Giancarlo Canepa (lista sivica de centru-destra "Borghetto c'è") da-o 12-6-2017 (2º mandòu da-o 12-06-2022) | |
| Dæta de instituçión | 1861 | |
| Teritöio | ||
| Coordinæ: | 44°06′32.59″N 8°14′28.89″E / 44.109053°N 8.241358°E | |
| Altitùdine | 2 m s.l.m. | |
| Superfìcce | 5,39 km² | |
| Abitanti | 4 676[2] (30-6-2019) | |
| Denscitæ | 867,53 ab./km² | |
| Comùn confinanti | Buisàn, U Sejâ, Löa, Tuian | |
| Âtre informaçioìn | ||
| CAP | 17052 | |
| Prefìsso | 0182 | |
| Fûzo oràrio | UTC+1 | |
| Còdice ISTAT | 009012 | |
| Cod. cadastrâ | A999 | |
| Targa | SV | |
| Cl. scìsmica | zöna 3 (sismicitæ bàssa)[3] | |
| Cl. climàtica | zöna C, 1 360 GG[4] | |
| Nomme abitanti | burghetìn cianta coi (surv.)[1] | |
| Sànto patrón | San Matê | |
| Giórno festîvo | 21 setenbre | |
| Cartògrafîa | ||
  U Burghettu | ||
.svg) | ||
| Scîto instituçionâle | ||
U Burghettu (O Borghétto in zenese, Burghétu in finarìn, Borghetto Santo Spirito in italian) u l'è in cumün inta pruvinsa de Savuna cun 4.676 abitanti.
Geugrafìa[modìfica | modìfica wikitèsto]
U Burghettu u se tröva sutta au Munte Piccaru (âtu 280 m) intu teritoio sciacàu tra u Mâ Ligure, u Riàn Cazasse e i munti ch'u separan dau Sejâ. U teritoriu burghetìn u l'è caraterizàu daa presensa da Scciumêa Varatella, a quâle a l'à furmàu a ciâna costêa dunde u l'è scituàu u pàize.
Storia[modìfica | modìfica wikitèsto]
.jpg)
Ina mappa du Burghettu fèta inte l'annu 1807
Abitanti[modìfica | modìfica wikitèsto]
U Burghettu u cunfina cun Buisàn e Löa a nord, cun Tuiàn a punente e cu-u Sejâ a mezugiurnu. A levante u l'è bagnàu dau Mâ Ligure.
Evulusiùn demugrafica[modìfica | modìfica wikitèsto]
Abitanti censìi[5]
Minuranse fureste[modìfica | modìfica wikitèsto]
Segundu l'ISTAT, au 1 zenâ du 2020, au Burghettu i ghe sun 477 residenti furesti.
Cugnummi ciü difüxi[modìfica | modìfica wikitèsto]
Posti de interesse[modìfica | modìfica wikitèsto]
Architetüe religiuse[modìfica | modìfica wikitèsto]
A faciâta da gêxa de San Matê
U santuariu de Sant'Antoniu de Padova
Capella da Madonna di Angeli
Capella da Madonna da Neive
_-_faci%C3%A2ta_(3).jpg)
_-_est%C3%A8rno_(2).jpg)
_-_est%C3%A8rno_(2).jpg)
_-_faci%C3%A2ta_(2).jpg)
- Gêxa de San Matê: a l'è l'antìga parocchia du burgu, realizâ au postu de ina primma gêxa tiâ sciü intu Trexentu au mumentu da fundasiùn du pàize. A l'è stèta cunsacrâ ai 4 de utubre du 1643 dau vescu d'Arbenga Pier Francesco Costa e da alantù a l'à cunservàu u sò stìle baroccu. Custrusiùn a trè navâte, a gh'à in artâ magiù du 1715 e ina serie de capellette laterâli; tra e opere ciü inpurtanti, drentu aa gêxa i ghe sun trei quaddri du Giuxeppe Badaraccu, ina statua de San Matê da scöa du Maragiàn e ina de Santa Maria Madalena du Paolo Olivari[6].
- Atoiu de San Giuxeppe: u l'è l'atoiu du centru storicu, custruìu du 1685 de föa de miage e in prinsipiu dìtu da Misericordia o da "buna morte". Arangiàu ch'u nu l'è guèi, u se tröva inta ciassa dedicâ aa Madonna da Guardia e u cunserva u quaddru du Miraculu da müa, opera du Badaraccu[7].
- Gêxa-santuariu de Sant'Antoniu: gêxa de ciü növa custrusiùn, a l'è l'âtra parocchia du pàize insèmme a quella de San Matê.
- Capella da Madonna di Angeli: a l'è ina capella ch'a se tröva inta regiùn de Cazasse, vixìn ai cunfìn cun Löa. In urigine chi a gh'êa in atoiu, tiàu sciü du 1645 pe cuntu de Giacomo Maria Orsero, ma u l'è stètu ruvinàu du 1795 intu cursu da bataggia de Löa. A növa capella, osciüa daa famiggia Guido e realizâ au pustu de l'antigu atoiu, a l'è stèta cunsacrâ du 1939 e, da alantù, ai 2 d'agustu se festezza tütti i anni a festa da titulâre[8].
- Capella da Nostra Scignùa da Neive: a l'è in sa stradda pruvinsâle che dau Burghettu a va a Tuiàn, vixìn au burgu abandunàu de Patarè.
- Cunventu de Santu Spiritu: antiga custrusiùn religiusa furmâ da ina gêxa cun, d'ataccu, in cunventu e in uspeâ, a se truvâva in simma au Càu d'Ansiu e da lê u Burghettu u l'à pigiàu u numme. Fundàu a l'11 de mârsu du 1154, u cunventu u l'è stètu aa fìn caciàu zü dai fransexi du 1811, pe druvì a stradda "nasiunâle" che d'ancö a l'è diventâ l'Aurelia[9].
Architetüe sivili[modìfica | modìfica wikitèsto]
U palassu Elena Pietracaprina
U castellu Borelli
_-_faci%C3%A2ta_(1).jpg)
- Castellu Borelli: residensa custruìa intu XIX seculu, scimile a in castellu medievâle.
- Palassu Elena Pietracaprina: u l'è stètu u palassu du cumün. D'ancö chi u gh'è a bibliutêca cumünale.
Ecunumia[modìfica | modìfica wikitèsto]
Cultüa[modìfica | modìfica wikitèsto]
Istrusiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]
Dialettu burghetìn[modìfica | modìfica wikitèsto]
Persune lighé au Burghettu[modìfica | modìfica wikitèsto]
Feste e fêe[modìfica | modìfica wikitèsto]
Aministrasiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]
Scindici du Burghettu[modìfica | modìfica wikitèsto]
| Perîodo | Prìmmo çitadìn | Partîo | Càrega | Nòtte | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1945 | 1946 | Luigi Vacca | Scindicu | ||
| 1946 | 1951 | Giacomo Cavallino | DC | Scindicu | |
| 1951 | 1960 | Giuseppe Rocca | DC | Scindicu | |
| 1960 | 1972 | Silvano Barone | DC | Scindicu | |
| 1972 | 1975 | Angelo Tito Reale | DC | Scindicu | |
| 1975 | 1984 | Pierluigi Bovio | PCI | Scindicu | |
| 13 agustu 1984 | 27 mazzu 1989 | Gianluigi Figini | PSI | Scindicu | |
| 15 lüggiu 1989 | 25 utubre 1990 | Gianluigi Figini | PSI | Scindicu | |
| 19 dixenbre 1990 | 6 lüggiu 1992 | Riccardo Badino | PDS | Scindicu | |
| 6 lüggiu 1992 | 23 dixenbre 1992 | Sergio Grandesso Silvestri | Cumisâiu straordinâiu |
||
| 13 frevâ 1993 | 17 nuvenbre 1997 | Riccardo Badino | lista civica de centru-sinistra | Scindicu | |
| 17 nuvenbre 1997 | 28 mazzu 2002 | Franco Malpangotto | FI | Scindicu | |
| 28 mazzu 2002 | 29 mazzu 2007 | Franco Malpangotto | CdL | Scindicu | |
| 29 mazzu 2007 | 6 mazzu 2012 | Santiago Vacca | PdL | Scindicu | |
| 24 mazzu 2012 | 12 lüggiu 2016 | Giovanni Gandolfo | Noi per Borghetto (lista civica de centru-sinistra) |
Scindicu | [10] |
| 12 lüggiu 2016 | 6 frevâ 2017 | Andrea Santonastaso | Cumisâiu straordinâiu |
[11] | |
| 6 frevâ 2017 | 12 zűgnu 2017 | Fabrizia Triolo | Cumisâiu straordinâiu |
[12] | |
| 12 zűgnu 2017 | 13 zűgnu 2022 | Giancarlo Canepa | Borghetto c'è (lista civica de centru-drita) |
Scindicu | |
| 13 zűgnu 2022 | in càrega | Giancarlo Canepa | Borghetto c'è (lista civica de centru-drita) |
Scindicu | |
Vie de cumünicasiùn[modìfica | modìfica wikitèsto]
Stradde[modìfica | modìfica wikitèsto]
Feruvìa[modìfica | modìfica wikitèsto]
_-_fabric%C3%A2to_viagi%C3%A2to%C3%AE_(1).jpg)
Portu[modìfica | modìfica wikitèsto]
Notte[modìfica | modìfica wikitèsto]
- ↑ Beniscelli & Vado, 1975, p. 77
- ↑ Dato Istat - Pupulasiùn ai 30 de zügnu du 2019.
- ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
- ↑ Lézze 26 agósto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di gràddi/giórno di Comùn pe Región e Provìnsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
- ↑ Statistiche I.Stat - ISTAT; URL cunsultàu u 28-12-2012.
- ↑ AA. VV., 1999
- ↑ AA. VV., 1999, p. 76
- ↑ (IT) Caterina Guido, Nostra Signora degli Angeli - La storia di una chiesa, Arbenga, Vitale Edizioni.
- ↑ Beniscelli & Vado, 1975, pp. 29-30
- ↑ Doppu e dimisciui de sêi consegê de dêxe a giünta a cazze pe-a mancansa du nümeru legâle
- ↑ Numinau cun Decrêtu du Presidente da Repüblica du 4 de agustu du 2016 e püblicâ inta Gazetta Uficiâ n. 200 du 27 de agustu du 2016
- ↑ (IT) Borghetto, arrestato Santonastaso: Triolo nuovo commissario prefettizio, in sce primocanale.it, 7 frevâ 2017. URL consultòu o 6 arvî 2023.
Bibliugrafìa[modìfica | modìfica wikitèsto]
- (IT) Giannetto Beniscelli e Piero Vado, Borghetto Santo Spirito e la sua storia, Savuna, Stampa - Grafiche F.lli Spirito, Mârsu 1975.
- (IT) AA. VV., La Chiesa di San Matteo in Borghetto Santo Spirito, Arbenga, Parocchia de San Matê - Tipolitografia Fratelli Stalla, Utubre 1999.
Âtri prugetti[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce U Burghettu (Santu Spiritu)
Ligammi de föa[modìfica | modìfica wikitèsto]
- (IT) Scitu ufisiâ, in sce comune.borghettosantospirito.sv.it. URL consultòu o 19 frevâ 2023.
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 170434143 · WorldCat Identities (EN) 170434143 |
|---|