Savignon

Savignón
Savignón; comùn
	Savignón – Veduta Panoràmma de Savignón
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Ligùria
Çitæ metropolitann-a	Zêna
Aministraçión
Scìndico	Antonio Bigotti (lìsta cìvica "Savignone viva") da-o 10-6-2024
Dæta de instituçión	1861
Teritöio
Coordinæ:	44°33′50.14″N 8°59′19.13″E
Altitùdine	500 m s.l.m.
Superfìcce	21,74 km²
Abitanti	3 011 (31-10-2023)
Denscitæ	138,5 ab./km²
Fraçioìn	Canalborzón, Gàgge, Izoêlle, Montemàzzo, Pónte, Sàn Bærtomê, Sorîvi, Vacaéssa
Comùn confinanti	A Crôxe di Fiéschi, A Særa, Buzàlla, Cazélla, Mignànego, Valbrevénna
Âtre informaçioìn
CAP	16010
Prefìsso	010
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	010057
Cod. cadastrâ	I475
Targa	GE
Cl. scìsmica	zöna 3 (sismicitæ bàssa)
Cl. climàtica	zöna E, 2 554 GG
Nomme abitanti	Savignonéixi
Sànto patrón	Sant'Agostìn
Giórno festîvo	28 d'agósto
Cartògrafîa
	Savignón
	Savignón – MappaPoxiçión do comùn de Savignón inta çitæ metropolitànn-a de Zêna
Scîto instituçionâle
	Wikidata · Info

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

Savignon (Savignone in italiàn) o l'é 'n comûne lìgure de 3.011 de abitànti^[1] inta çitæ metropolitànn-a de Zêna.

Giögrafìa

O teritöio comunâle o se trêuva a nòrd de Zêna inta Valle Scrivia, inte quéllo ch'o l'è o versante padàn de l'appenìn lìgure, con 'n anbiente colinâre e muntàgnìn. O capolêugo o l'è scitoòu inte 'na cónca naturàle a-o de sotta do mónte Cianétto, ch'a s'è formâ a segoito d'inn-a paleo-frann-a. Da-o nucleo çentrâle do paîze se peu zonze a-e êutto fraçioîn (Canalborzón, Gagge, Izoêlle, Montemàzzo, Ponte, San Bærtomê, Sorîvi, Vacaéssa) e a-e borgæ de ste chi^[4].

Stöia

Savignón o gh’à òrìgini pre-române (Etæ do brónzo) ma e notìçie ciù segûe són quélle da colonizaçión da pàrte de Rómma, da quæ són stæti trovæ repèrti inportànti. E o nómme de Savignón o vêgne con tùtta probabilitæ da-o nómme latìn Sabinianus (Savignano) ò sæ da Sabino ch'o poriéiva êse stæto o proprietâio do fóndo.

Inte l'anno 1199 fra Zêna e Tortónn-a vegnîva firmòu 'n tratâto de pâxe ch'o prevedéiva a spartiçión do teritöio segóndo o córso do sciùmme Scrîvia: quéllo in sciâ spónda mancìnn-a a Zêna, quéllo in sciâ drîta a Tortónn-a. A despêto de tùtti i avegniménti polìtichi sucescîvi, sta spartiçión chi a l'é restâ e ancheu, Savignón, che cómme aministraçión civîle o l'é inta provìnsa de Zêna, da 'n pónto de vìsta religiôzo o l'é ancón sot'â-a Diòcexi de Tortónn-a.

L'apartenénsa de Savignón a-a léngoa e a-a coltûa zenéize a l'êa za ciæa inta meitæ do sécolo XIII, quànde o pàize o l'é stæto acatòu da-a famìggia di Fiéschi, cónti de Lavàgna, scibén che Savignón o continoâva a fâ pàrte di Féodi Inperiâli do Sâcro Româno Inpêro. Dötréi documénti testimònian l'investitûa ofiçiâle do Fèodo a-o Giàn Loîgi Fiéschi, dîto o Vêgio, inte l'ànno 1495 da pàrte de l'Inperatô Mascimiliàn I, e a-o Étore Fiéschi Seniore inte l'ànno 1548 da pàrte de l'Inperatô Càrlo V. Són stæti i Fiéschi mæximi a tiâ sciù o castéllo ch’o dòmina o Pàize.

Co-a spartiçión ereditâia de l'ànno 1678, o féodo inperiâle o rizultâva de proprietæ do Giêumo Fiéschi, che óltre a Casélla o l'ingrandîva inte l'ànno 1685 i sò posediménti in scî bórghi ascì de Frascinéllo, Ciàppe e Senàrga; e o mantegnîva ascì a conscignorîa in sce Mongiardìn, ereditâ da-a moæ Tomaxìnn-a Spìnoa. Dòppo o pàize o l'é pasòu sot'a-o contròllo da famìggia Crêuza de Vergàgni, ch'a gh'à ezercitòu o sò potêre scìnn-a-a sopresción di féodi inperiâli inte l'anno 1797 con l'arîvo da dominaçión françéize.

A caxón da riorganizaçión aministratîva napoliònica, Savignón o l'é diventòu pàrte do Dipartiménto di Mónti Lìguri Ocidentâli, con capolêugo Rochétta Lìgure, inta Repùblica Lìgure. Unîo a-o Prìmmo Inpêro Françéize, da-i 13 de zùgno de l'anno 1805 scìn'â-o 1814 Savignón o l'êa inserîo into Dipartiménto de Zêna. Inte l'ànno 1804 vegnîva agregòu a-o teritöio savignonéize i muniçìppi de Cravaéssa, Nénno, Paæo, Tónno, Vacaéssa e Valecâda, costitoîi inte l'anno 1797.

Inte l'anno 1815, Savignón o diventâva pàrte do Régno de Sardégna, cómme stabilîo da-o Congrèsso de Viénna de l'anno 1814, e dòppo do Régno d'Itàlia inte l'ànno 1861. Da l'anno 1859 a-o 1926, Savignón o rizultâva conpréizo into IX mandaménto co-o mæximo nómme do circondâio de Zêna e de quélla ch'a l'êa alôa a provìnsa de Zêna.

Inti anni do fascismo l'é stæto costroîo e dôe colònie de Renésso e de Montemàzzo (purtròppo ancheu abandonæ) inaoguræ tùtte dôe da-o Benîto Mussolîni. Vèrso a fìn da segónda goæra mondiâle i conponénti do quartê generâle do Comàndo Tedésco Nòrd àn sogiornòu stabilménte inte vìlle do teritöio. O Generâle Günther Meinhold, comandànte de Fòrse Armê da Germània nazìsta insegiæ into teritöio de Zêna, o stâva inta Vìlla Romanéngo, 'na bèlla vìlla da meitæ de l'800, missa a l'intrâta do Pàize. E pròpio a Savignón, a matìnn-a di 25 d'arvî do 1945, o Meinhold o vegnîva prelevòu e, ascôzo inte 'n'anbolànsa, portòu a Zêna inta Vìlla Migón (rescidénsa do Cardinâle Boétto) pe-a fìrma da réiza sò e de tùtti i sordàtti tedéschi. Ma gh'é de notìçie segûe chò-u tèsto da réiza o l'é stæto scrîto pròpio inta Vìlla Romanéngo quàrche giórno prìmma.

Abitànti

Evoluçión demogràfica

Abitanti censîi^[5]