Giastemma

Da Wikipedia
O giastemmao lapidao, Gérard Hoet et Abraham de Blois, Inmagini da Bibbia , P. de Hondt editore, La Haye, 1728.

Giastemma (da-o lat. tardo blasphēmia, da-o gr. βλασϕημία). Esprescion ingiurioza e inreverente contra , i santi e e cöse sacre.

Descriçion e stöia[modìfica | modìfica wikitèsto]

Sciben che se distingue a blasphemia cordis (de pensceo), operis (conscistente, prez., inte 'n gesto) e oris (verbâ), teologicamente a giastemma, definîa da Sant'Aostin mala verba de Deo dicere, a l'è quella conscistente in paòlle, prononçiæ ò scrite.

Pe-i Ebrei l'ea 'na profanaçion solo che pronunçiâ sença raxon o nomme personâ de Dê, l'"ineffabile" nomme Yahweh,[1] tanto che into giudaismo posteriô se sostituì stabilmente questo nomme con quello de "Segnô" (adonai).

A giastemma a l'è peccao grave, punîo inte l'Antigo Testamento co-a mòrte pe lapidaçion,[2] O semplixe «parlâ vañamente», ma sença ingiùia, de Dê, o pœu êse peccao ma o no l'è propriamente «giastemma».

O codiçe de Drito canonnego (can. 1369) o prevedde l’eventualitæ de una «giusta peña» inte di caxi de particolâ gravitæ.

In Italia o Codiçe penâ o prevedde una sançion amministrativa pe chi giastemma pubbricamente, con invettive ò paòlle oltraggiose contra a divinitæ.

O capitan Giastemma[modìfica | modìfica wikitèsto]

O capitan Giastemma o l'è un personaggio do poemetto do Nicolin Baçigalô "O pappagallo de moneghe", inspiao a-o Vert-vert do Gresset:

Tûtt’assemme se sente ûn sacranon
Fâ tremâ tûtta quanta a terrassetta,
E ven sciù giastemmando ûn cagnastron
Despuntou, sensa scarpe, in camixetta,
Ch'o se mette a sbraggiâ — Cös’eì Marinn-a,
Che ve vira pe-a... testa stamattinn-a?


Cöse l’é tanto fô? Voei che ve preghe
Ûn fûlmine de dïo, fæto a cappello?
— Scia-o pigge pe caitæ! — Ma ch'o ve neghe
Cöse l’é? — Sciä no o vedde, o l’é ûn öxello
— E pe ûn öxello eì da fa tanto sciäto?
No n’eì mai mansinou, per Dio S... —


Poi, (m’immagino zà, che avieì capïo
Ch'o l’ëa o famoso Capitan Giastemma)
O ven avanti dando a mente in gïo
C’ûnn-a çerta andatûa proprio malemma,
O vedde o Löro, e o dixe: — Ah sac...!
Te l’arrembo in ta poppa in mæ zûamento.[3]

Notte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. Deuteron., V, 11; Ezodo, XX, 7.
  2. Levitico 24, 16
  3. Wikisource - O pappagallo de moneghe - Parte tersa

Âtri progètti[modìfica | modìfica wikitèsto]

Contròllo de outoritæLCCN (ENsh85014784 · GND (DE4157953-7