Bastia (Arbenga)

AR	Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese

Bastia frasiùn geugrafica
Bastia – Veduta Panu(r)àmma da Bastìa piàu dai Massaretti
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Liguria
Provìnsa	Savuna
Comùn	Arbenga
Teritöio
Coordinæ:	44°03′27.96″N 8°10′19.36″E44°03′27.96″N, 8°10′19.36″E (Bastia)
Altitùdine	25 m s.l.m.
Abitanti	693
Âtre informaçioìn
CAP	17031
Prefìsso	0182
Fûzo oràrio	UTC+1
Nomme abitanti	bastiöi au scingulàre bastiö
Sànto patrón	A Nunsià e San Benardu
Giórno festîvo	25 marsu e 20 aùstu
Cartògrafîa
Bastia

Bastìa a l'è 'na frasiun d'Arbenga, in Ligü(r)ia, de 693 abitanti.

Geugrafîa

U burgu da Bastìa

In ta pruvinsa de Savuna e in te l'entrutèra d'Arbenga, Bastìa a se tröva in ta val du s-ciümme Aròscia, pôcu ciü a munte da cunfluènsa cun u Néva. A l'è scitüâ a 25 mêtri in sciu livèllu du mâ, a 5 chilòmmetri dau sentru sitadìn.

Regiùi

Cumme e âtre frasiui arbenganesi ascì quella da Bastia a l'è divîza fra ciü regiùi, cumme i Massà(r)i (da San Steva in sciü, rivandu dau Burgu), Massaretti (da San Steva in zü), Ènnexi, Fieré e Berunài(r)e.

Stòia

A gêxa de San Stêva de Massà(r)u

A fundasiun du burgu da Bastìa a l'è avegnüa sutta u duminiu fu libe(r)u cumün de Arbenga, fra i seculi XIII e XIV, difatti u munisipiu arbenganese u dexideâva rinfursâ u proppiu duminiu in sce l'entrutèra, pé evitâ l'intruxùn inta ciàna di marchesi de Clavesana, a l'epuca forte du duminiu in sce Utuê.

Nascian cuscì ina séie de Vìlle növe, dunde l'éa cumpresa ascì Valliranum, numme latìn che u va a indicâ a Bastia de ancöi. Gh'è da ricurda peò che u nucleu ciü véiu u l'è da truvà inta lucalitài da gêxa de San Steva de Massà(r)u, zà abitau prubabilmente düante l'epuca di rumài.

Prinsipalmente da chi i abitanti i se spusteàn in grùppu pé fundà u burgu növu, tantu che l'antigu insediamentu u vegne abandunàu a partì dau XVI seculu, faxendu scì che i sacramenti da parocchia vegnan spustài inta gêxa da Santiscima Nunsiâ, a partì dau 1518.

Posti de Interesse

Architetü(r)e religiuse

A Ciàssa da Nunsiâ

• Gêxa paruchiâle da Santìscima Nunsiâ, a l'è scitüâ inta parte bassa du burgu da frasiùn, custruîa a partì dau 1623. In seguitu a l'evulusiùn de l'insediamèntu, zà dau 1518 i abitànti da Bastìa i l'axevan sernüu de custruì 'na növa gêxa, passandu u sèntru religiusu daa gêxa de San Steva a sta lì, ch'a l'é(r)a ancù numma in u(r)atò(r)iu. I travai de custrusiùn i finiscen du 1630, ànnu de quande a vegne benedìa. In stîle ba(r)òccu, a faciâ a l'è caraterizâ da 'n impunènte fruntùn, mentre u de drentu u l'è a trê navàe, cuverte cun de votte a cruxe(r)a quelle ai fianchi e a butte quella de mezzu. A cunserva fina dui atài pregiài, dedicài a Sant'Antôgnu e aa Madònna du Rusa(r)iu, fiancài a quellu mazû.

L'u(r)atòiu da Santa Cruxe

• U(r)atò(r)iu da Santa Cruxe, in fàccia aa gêxa, u se presenta cumme 'na strutü(r)a semplice, daa faciâ intunacâ (dund'in simma u se ghe dröve in barcùn strumbàu) e cu'u têitu a dui campàe. U de drentu u l'è fètu de 'n'àula abasta gròssa, ch'a se cunclüdde cun in abscide semireundu. Cunserva ascì in atâ setesentescu cun tantu de côru de legnu. U l'è a sêde da lucâle cunfraternita.
• Gêxa de San Steva de Massà(r)u, scitüâ in scia stràdda pé Sènexi (Cixan), a l'è stâ mensciunâ pé a primma vòtta 1271, l'edifissiu u se prezènta de stile rumanicu, cun ancù a strutüa uriginàia du Duxèntu, tranne che pé quarche mufifica di periudi sucescîvi. A-u sò internu u cunserva ina sé(r)ie de afréschi datài fra u 1383 e i inissi du seculu XV. Ascì doppu u trasfe(r)imèntu da cumünitài paruchiàle de Bastìa inta növa gêxa da Nunsiâ a l'è restâ cunsacrâ, cun l'obbligu de selebrâ e mésse da Pàsqua, da Pentecoste e a-i 26 de dixembre, dì de San Steva.

A Capélla da Madònna du Carmine

• Capella da Madonna du Carmine, inta cuntrâ di Pissu, a l'è stâ edificâ segundu a vu(r)untài du Steva di Pissu ai 27 d'avrì du 1641. Au dì d'ancöi a l'è avèrta au cültu, e se ghe tegnen e selebrasiui da Vèrgine, de San Bertumê, Santa Lusia e au dì di Mòrti. Sturicamente se regorda de cumme a capella a sécce stâ ascì duve(r)â cumme scöa pe'i matetti du paìse, intu periudu du dòppu-guèra.

A Capélla de San Benardu

• Cappella de San Benardu, in simma au burgu da Bastìa, dau vulümme picìn e squadràu, presenta in campanìn a vè(r)a ascì, ch'u svetta surva aa faciâ. U de drentu u l'è cuèrtu da 'na vorta a butte, mentre u têitu, au de föra, u l'è cianéllu. Se ghe tröva au de drentu in atâ de stüccu du Settesèntu e ascì 'na pa(r)a d'atâ incurnixâ, ch'a pîa a ciü pàrte du presbité(r)iu.

Architetü(r)e sivili

A Villa Anfossi

• Vìlla Anfossi (u Paraxu), a se tröva aa Bastìa, a rexidènsa a se presènta cumme vilùn furtificàu e a se(r)ea stèta ti(r)â sciü la dunde primma u gh'é(r)a u cumplessu furtilissiu da "Bastita", vusciüa dau cumün d'Arbenga versu a fin du Duxèntu, tantu che di resti da custrusiùn u(r)igina(r)ia resültan inglubài inte l'edifissiu. A l'è divegnüa prupietè da famìa Anfossi du seculu XIX e a l'è stèta trasfurmâ in tegnüa agricula, ben vixibile passàndu daa Vìa da Cêve, versu dund'a se fàccia intu versante nord. A presènta elementi carateristichi, fra sti chi a merlaü(r)a inta parte âta de mü(r)aje, nuché èrchi de maùi e barcùi a bifura.

Feste e fêe

• U 25 de marsu: Festa da Santiscima Nunsiâ
• U 16 de lüiu: Festa da Madonna du Carmine
• U 20 d'austu: Festa de San Benardu
• U 5 de setémbre: Festa da Madonna Adulu(r)â
• Ürtima fin da setemàna d'austu: Sagra du burgu

Âtre frasiui d'Arbenga

• Leca (Arbenga)
• Lüxignan
• Campugexa
• Sàlia
• San Fé

Atri prugètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Bastia