Sâta a-o contegnûo

Giorni da setemann-a

Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

A setemànn-a, cómme s'acapìsce za da-o nómme ch'o ne vêgne da-o latìn septimus, o l'é 'n perîodo de sètte giórni. I nómmi di giórni da setemànn-a, levòu o sàbbo e doménega che vêgnan da l'ebràico shabbat, ripözo, e da-o latìn "giórno do Segnô", són ligæ a-i pianêti che, pe cónto do Tolomêo, gjâvan in gîo a-a Tæra. In òrìgine o sàbbo e a doménega ascì êan ligæ a di còrpi do çê, ò sæ Satùrno e o , e l'é ancón coscì, prezénpio in ingleize, dond'én ciamæ saturday e sunday.

L'órdine di giórni da setemànn-a o peu cangiâ in sciâ bâze da socjêtæ e de tradiçioìn; a ògni mòddo into scistêma internaçionâle, co-a ISO 8601, o l'é stæto fisòu o lunesdì cómme prìmmo giórno da setemànn-a.

Léngoa lìgure

[modìfica | modìfica wikitèsto]

I nómmi di giórni de setemànn-a pêuan cangiâ tra e variànte da léngoa lìgure. Into detàggio, se dîxe:

Variànte 1° giórno 2° giórno 3° giórno 4° giórno 5° giórno 6° giórno 7° giórno Nòtte
Zeneize
(Grafîa ofiçiâ/
unitäia)
Lunesdì/
Lunesdì
Mâtesdì/
Mätesdì
Mâcordì/
Mäcordì
Zéuggia/
Zeuggia
Venardì/
Venardì
Sàbbo/
Sabbo
Doménega/
Domenega
[1][2]
Munegascu
Lünesdi̍ Metesdi̍ Mercurdi̍ Zœ̍gia Venardi̍ Sabu Dume̍nëga [3]
Ventimigliusu
Lünesdì Metesdì Mercurdì Zögia Venardì Sàbu Duménega
Soudanélu
Lügnešdì Matešdì Mécurdì Çògia Venerdì Sàbu Duménega [4]
Pȓeiñaudencu
Lüȓedì Maȓtedì Meȓculedì Giüveȓdì Veneȓdì Sabbu Dumeȓga [5]
Serianascu
Primudì Martedì
Faitu u primudì
Mercurdì Zogia Venardì Sabu Dumenega [6]
San Bertumê
Lünedì Martedì Merculedì Śöggia Venardì Sabbu Duménega [7]
Ressascu
Lugnerdì Marterdì Mercurdì Zöggia Venerdì Sàbbu Duménega [8]
Andoreẑe
Lûnedì Martedì Mèrculedì ôggia Venerdì Sabbu Duménega [9]
Arascìn
Lünedì Martedì Merculedì Zôggia Venardì Sabbu Dumenega [10]
Arbenganese
Lünedì Martèdì Mèrculedì Zeuggia Vènèrdì Sàbbu Duménega [11]
Craṿaünese
Lünerdì Marterdì Mercurdì Zöggia Ṿenardì Sabbu Dumenega
Finarìn
Lunesdi Martesdi Mercurdi S̠ögia Venardi Sabbu Dumenega [12]
Priéze
Lünedì Martedì Merculedì Zöggia Venardì Sàbbu Duménega [13]
Giustescine
Lünèdì Martèdì Marcurdì Zöggia Vènardì Sabbu Duménega [14]
Savuneize
Lünezdì Matezdì Mercurdì Zöggia Venardì Sabbu Duménega [15]
Giüxvalîn
Lünexdì Matexdì Meŕcurdì Żöbia Venardì Sabu Düminica/
Düdmegna
[16]
Sasclìn

Lünesdì/
lünesdé
Matesdì/
matesdé
Maicurdé Giögia/
giöbia
Venardì/
venardé
Sabu Düdmén-nia/
dünménya/
dünmégna/
düdmégna
[17][18]
Nuvaize
Lünedì Martedí/
Mateʃdí (ant.)
Merkuledí/
Merkurdí (ant.)
Ǧuvedí/
ʃö́bi̭a (ant.)
Venerdí Sòbu Dmèṅġa [19]
Gòvi
Lünedì/
Lünesdì
Martedì/
Martésdì
Merculedì/
Merculdì
Giuvedì/
Şöggia
Venerdì/
Venardì
Sàbu Dménga/
Idménga
[20]
Seravòle
Lunezdì Matezdì/Martedì Merkuledì Zöbia Venerdì Sòbu Dméinga [21]
Uaröxiu
Lünexdì Matexdì Mecurdì Zöbia Venerdì Säbu D-mainga [22]
Nigrusu Lundâsdì Mâtâsdì Mârculdì Śöbiâ Vânârdì Sabu Dmèngâ [23]
Vernasseze

Lünedî Martedì Merculedì Zòggia Venerdì Sàbbu Duménega [24]
Spezin
Lünedì Martedì Marcordì Zògia Vernardì Sabo Doménega [25]
Tabarkin Lunesdì Matesdì Macurdì Zöggia Venardì Sabbu Duménega
Bunifazzin
Lünisdin Martisdî Màrcuri Gioggia Viniri Sabu Dumeniga [26]
Aghjaccinu
Lùni Marti Màrcuri Ghjovi Vennari Sabatu Dumeniga
Ulmioscu
Lūnsdì Mōl'tsdì Mel'culdì Giœv’sdì V'lnaldì Sabadì Dūdūmegna [27]
Garescén
Lünejdì Martejdì Merculdì Gióbia/
Giuvejdì
Vönerdì/
Venerdì
Sabadì Düminica [28]
Nòtte a-o tèsto
    Nòtte bibliogràfiche
    1. (LIJ, IT) TIG - Traduttore Italiano Genovese, in sce zeneize.net. URL consultòu o 10 agòsto 2025.
    2. (LIJ, IT, EN) Deize: diçionäio italian-zeneise, in sce conseggio-ligure.org. URL consultòu o 10 agòsto 2025.
    3. (LIJ, FR) Louis Barral, Dictionnaire Français - Monegasque, Mónego, Mairie de Monaco, 1983.
    4. (LIJ, IT) Dizionario illustrato Soudanèlu-Italiano, in sce soudan.it. URL consultòu o 10 agòsto 2025.
    5. (LIJ, IT) Dizionario Pȓeiñaudencu, in sce perinaldese.federicoguglielmi.it. URL consultòu o 10 agòsto 2025.
    6. (LIJ, IT) Loredana Veneziano, Vocabolario del dialetto di Ceriana, Vintimìggia, Philobiblon Edizioni, 2022, ISBN 88-94-71482-9.
    7. (LIJ, IT) Ambrogio Arimondo, Mario Corso, Giorgio Fedozzi e Giovanni Arbarelli, U vucabulâiu: dizionario ragionato della parlata di San Bartolomeo al Mare e dintorni, Circolo Culturale Cà de Puiö, 1990.
    8. (LIJ, IT) AA.VV., Disiunàriu rû dialettu de Ressu, Ciüsanegu, Pro Loco Rezzo APS, 2023, p. 48.
    9. (LIJ, IT) Adriano Ghiglione, Manuale della parlata di Rollo e della Marina (PNG), in sce andoraneltempo.it.
    10. (LIJ, IT) Nuovo Dizionario alassino, Aràsce, Associazione Vecchia Alassio, 2001.
    11. (LIJ, IT) Angelo Gastaldi, De tüttu in po' Ricordi d'in arbenganese innamu"au du so paise, Arbénga, Edizioni del Delfino Moro, 1996, p. 347.
    12. (LIJ, IT) Luigi Alonzo Bixio, Dizionario delle parlate finalesi, Finâ, Centro Storico del Finale, 2000.
    13. (LIJ, IT) Giacomo Accame, Disiunâiu Italian-Priéze, Sànn-a, Comùn da Prîa, 1999.
    14. AA.VV., Armanàccu 2008, Giüstescine, Centro storico culturale "Jus Tenens", 2008.
    15. (LIJ, IT) Raccolta termini italiano-dialetto (XLSX), in sce campanassa.it, A Campanassa. URL consultòu o 14 agòsto 2025 (archiviòu da l'url òriginâle o 14 frevâ 2023).
    16. (PMS, LIJ, IT) Pietro Baccino, Eŕ mé dialèt: breve dizionario di una parlata dell'area Giusvalla-Ferriera di Montenotte, In pròpio, Agósto 2022, p. 30.
    17. AIS - pónto 177 (O Sascéllo), tôe 329-335, 776, in sce navigais-web.pd.istc.cnr.it. URL consultòu l'11 agòsto 2025.
    18. (LIJ, IT) Giorgio Marrapodi, Il vocabolario sassellese, U Sascé, Ass. Amici del Sassello, 2007-2009, ISBN 88-90-07804-9.
    19. (LIJ, IT) Natale Magenta, Nuovo vocabolario del dialetto di Novi Ligure: con indice nomenclatore italiano-novese, Milàn, Istituto culturale rotariano, 1999.
    20. (LIJ, IT) Bruno Arecco, Gaviese: un vocabolario, Sèsto Sàn Zâne, Mimesis, 2021, ISBN 88-57-57761-9.
    21. (LIJ, IT) Roberto Allegri, Vocabolario e grammatica della lingua serravallese (PDF), Nêuve, Joker, 2007, ISBN 88-75-36130-4.
    22. (LIJ, IT) Emilio Adriano Torrielli, Vucabuläriu dei parole uaröxie sc-cete e cumüni (PDF), Uä, Accademia Urbense, 1980.
    23. (LIJ, IT) Antonio Domenichetti, Nigrüsu: pâole, siti, bestce e piânte : vocabolario negruzzese (PDF), Santa Margarita, Dove comincia l'Appennino, 2022, p. 4.
    24. (LIJ, IT) Maria Grazia Rollando, Ê Paòlle dî vècci - Vocabolario Vernazzese - Italiano, in sce dialettu.it, Zena, 2008. URL consultòu o 19 agòsto 2025.
    25. (LIJ, IT) Franco Lena, Nuovo dizionario del dialetto spezzino, Spézza, Accademia Lunigianese di Scienze Giovanni Capellini, 1992.
    26. (LIJ, FR) Max Comparetti, Dialecte Bonifacien - grammaire e lexique, in sce gcompa.free.fr. URL consultòu o 10 agòsto 2025.
    27. (LIJ, IT) Giuseppe Colombo, Vocabolario Italiano-Ormeasco Ulmioscu-Italian, Cengiu, Litografia Fracchia, 1986.
    28. (LIJ, IT) Piero Camelia, Romano Nicolino e Rodolfo Pelagatti, Vocabolario Italiano-Garessino, Cùnio, Araba Fenice Edizioni, 2020.