Grafia do Barbi

Questa pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
Da Wikipedia
ZE
Questa pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

E regole chì sotta son quelle scrïte in sciä rivista "Zena" de Ettore Barbi, 1958. Ancheu se preferisce deuviâ regole ûn pö differenti.

L'alfabeto zeneize e a sò pronunçia[modìfica | modìfica wikitèsto]

E lettere de l'alfabeto zeneize son vintitrê: a b c ç d e f g h i l m n o p q r s t u v x z e han squaexi tutte ô sôn da lengua italiann-a. Però:

1. a « ç », ch'a se mette davanti a-e vocali « e » « i », a se leze comme unn-a « s » a manëa françeise. Coscì çetron, arancio; conçerto, concerto; çinque, che se lezian setron, conserto, sinque.

2. a « e » de regola a se pronunzia strèita, fêua che davanti a « r » seguîa da unn-'âtra consonante, comme: erba, erba; persa,'maggiorana; inverso, rovescio, ecc. Missa davanti a-e consonanti doppie « f », « l », « s », « t » e anche a « st », a l'ha un sôn irregolare, pronunziandose in tante parolle streita e in tante larga. No poendose determinâ unn-a regola, se segniâ a « e » larga con l'accento grave in te quelle parolle che, se mantegnissan a « e » strèita, avieivan un significato completamente diverso, comme: pesta, pèsta; testo, tèsto; letto, lètto, ecc.

3. A « n », tanto in prinçipio, quanto in mêzo a-e parolle, a sêunna comme in italian; a se pronunzia nasale quando a l'è in fin de parolla: man, mano; sen, seno; bibin, tacchino; latton, ottone.

4. E due « nn » in te l'urtima sillaba da parolla, s'arremban â vocale precedente, de moddo che l'urtima vocale a resta staccâ: campann-a, campana; tann-a, tana; cuxinn-a, cucina.

5. A « o » a segue a stessa sorte da « e ». A l'è larga o strèita a seconda do significato: botte o bòtte.

6. A « s » a pêu ëse doçe o aspra. A l'è doçe, squaexi comme una « z », quande in t'o mezo da parolla a l'é precedûa da un dittongo o da unn-a vocale sensa accento: ase, casa, tesöu, se lezan comme fossan scrîte aze, caza, tezöu. Aspra a l'é in te sillabe sa, se, si, so quande in t'o mezo da parolla son precedûe da unn-a vocale con accento: fäso, falso; ëse, essere; imböso, capovolto.

7. A « s » seguîa da due « c », cioè « scc », a se leze comme unn-a « sc » con l'azzunta d'unn-a « c » ciaea: sccetto, schietto; scciavo, schiavo.

8. A « u » a l'ha ô sôn toscano, comme in punto, muscolo, futta (stizza) ò quello françeise de dûo, duro; condûto, acquedotto.

9. A « x » a se leze a stessa manea da « j » di françeixi in te parolle baxo, bacio; dexe, dieci.

10. Anche a « z » a l'ha o sôn doçe e quello aspro. Doçe, in zeo, gelo; zin, riccio marino. Aspro, in ambizion, annunzio, ozio.

Colegamenti esterni[modìfica | modìfica wikitèsto]