Sâta a-o contegnûo

Maria Terrile Vietz

Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize
Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ
A Maria Terrile Vietz inti ànni '40

A Maria Terrile Vietz (Zêna, 27 de zenâ do 1926 - Zêna, 29 de frevâ do 2016) a l'é stæta 'n'atôa de tiâtro e scritôa lìgure. Sorvenominâ "a regìnn-a", a l'é stæta a figurànte ciù avoxâ do tiâtro in zenéize da segónda meitæ do Nêuveçénto[1][2][3][4].

A Maria Terrile Vietz a l'é nasciûa into 1926 a Sàn Pê d'Ænn-a[5], pròpio inte l'ànno da sopresción de quéllo comùn aprêuvo a-a creaçión da coscì dîta Grànde Zêna. A l'à comensòu a sò ativitæ tiatrâle into dòppo goæra sott'a-a goìdda de l'Emilio del Maestro ma, in particolâ, l'é stæto a colaboraçión co-o Vito Elio Petrucci e o sodalìçio artìstico con lê a dâghe ciù nominâta e popolaritæ[2][4].

A Vietz a l'é stæta a protagonìsta de ciù de vìnti òpie tiatrâli[6], sorviatùtto de comédie, e into méntre a fâva da divulgaçión colturâle in sciâ Rai e pe Telegenova, fàndo a condutôa pe quàrche ànno de 'n progràmma da demôa e informaçión ascì[6]. Pi-â sò ativitæ d'atôa a l'à goâgnòu bén bén de prémmi tiatrâli e colturâli, cómme o Prémmio Regionâle Lìgure, o Prémmio Naçionâle Tiatrâle R. Mazzi, o Prémmio De Martini e o Melvin Jones Fellow a-a cariêra pò-u sò inpégno inta difuxón da léngoa lìgure. Pe quatorz'ànni a l'à avûo a càrega de viceprescidénte de l'asociaçión A Compagna, dond'a l'é stæta a prìmma dònna a crovî de càreghe de govèrno[2].

Inte l'ànno 2003 a l'à fondòu 'n'asociaçión dedicâ a-o Petrucci, ch'a l'àiva a sò sède inta Bibliotêca Lercâ de Vìlla Inperiâle, con l'òbietîvo de mostrâ e d'avardâ o zenéize[2][6]. Into 2007 a l'êa candidâ a-o conséggio comunâle de Zêna, inte lìste do MIL[5]. Tra o 2008 e o 2011 a l'à travagiòu co-o cîne ascì, pe-i doî capìtoli de comédie de Capitàn Baxaicò sott'a-a direçión do Massimo Morini.

Into 2012, con l'Erga Edizioni, a l'à publicòu o lìbbro Fregogge de pan pöso, quàddro d'época e coltûa ligùstica, e l'ànno dòppo o Matrimonio di Guerra, dónd'a pàrla sorviatùtto da vìtta tra a segónda goæra mondiâle e o dòppo goæra. A sò ùrtima òpia a l'é stæta a registraçión, co-o Piero Campodonico, de l'Enéide in zenéize, fæta in sciâ bâze da traduçión do 1895 do Nicolìn Baçigalô e publicâ in dvd[7][8].

A Maria Terrile Vietz a l'é mancâ a Zêna into frevâ do 2016, o méize dòppo ch'a l'àiva conpîo nêuvant'ànni[1]. Pe sta raxón chi, into méize d'òtôbre de quéllo ànno a l'é stæta aregordâ co-in spetàcolo e 'na móstra de fotografîe a-o Tiâtro Caignàn, co-a partecipaçión do Luca Bizzarri[9].

  1. 1,0 1,1 (IT) Addio a Maria Vietz, la signora della lingua genovese, in sce La Repubblica, 29 frevâ 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 (IT) Scompare Maria Vietz, Genova piange la regina del dialetto, in sce GenovaQuotidiana, 29 frevâ 2016.
  3. (IT) Dario Vassallo, Dall'archivio storico di Primocanale, 2013: Maria Vietz a Liguria Ancheu, in sce Primocanale, 4 màzzo 2022.
  4. 4,0 4,1 (IT) È morta Maria Vietz, la "regina" del dialetto genovese, in sce Il Secolo XIX, 29 frevâ 2016.
  5. 5,0 5,1 (IT) Municipio II - Genova Centro Ovest, Candidati alla carica di consigliere municipale, in sce francobampi.it. URL consultòu o 14 zùgno 2023.
  6. 6,0 6,1 6,2 (IT) Maria Terrile Vietz (PDF), in sce Erga Edizioni. URL consultòu o 14 zùgno 2023.
  7. (IT) Eneide in zeneize, in sce A Compagna. URL consultòu o 14 zùgno 2023.
  8. (IT) Ma siete sicuri di conoscere l'Eneide di Nicolò Bacigalupo?, in sce Genova Today, 20 frevâ 2017.
  9. (IT) Sabato alla Sala Carignano l'omaggio a Maria Vietz, regina del teatro dialettale genovese, in sce GenovaQuotidiana, 21 òtôbre 2016. URL consultòu o 14 zùgno 2023.

Âtri progètti

[modìfica | modìfica wikitèsto]

Conligaménti estèrni

[modìfica | modìfica wikitèsto]
Contròllo de outoritæVIAF (EN36167759644313570822 · SBN (ITLIGV032431 · WorldCat Identities (EN36167759644313570822