Maónn-a

Da Wikipedia
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize

A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

Vinçénso Giustiniàn, l'ùrtimo propiêtâio da Maónn-a de Scîo (ritræto do Nicolas Régnier, 1630 ca.)

'Na maónn-a (da l'àrabo معونة‎, ma'ūnah; ò sæ "agiùtto"; ò fòscia da l'àrabo معاونة‎, mu'āwanah; ò sæ "agiutâse l'un con l'âtro"[1]), dîta societas comperarum ascì, a l'êa 'n'asociaçión formâ da 'n grùppo de mercànti e d'investitoî, generalménte italién e sorviatùtto zenéixi, creâ pe gestî e quöte (a l'época dîte loca ò partes) di goâgni che ne vegnîva da 'na concesción ch'a tocâva a-o Comùn ò a-o Stâto de conpeténsa. Ste asociaçioìn pigiâvan, pò-u travàggio fæto, 'na pàrte de ste quöte, co-in scistêma ch'ancheu o l'é dîto tax-farming. E quöte êan defæti vendûe scingolarménte a di rìcchi mercànti, che se unîvan tra de lô pe rénde ciù sénplice a gestión di goâgni.

Caraterìstiche[modìfica | modìfica wikitèsto]

Ste òrganizaçioìn chi êan de sòlito tenporànie e particolarménte ezigénti inte l'arecugéita de sómme a lô dovûe, arivàndo inte ciù òcaxoìn a-a conquìsta totâle de 'n çèrto teritöio, segóndo de pràtiche comerciâli de trade finance za praticæ da-i ténpi de l'antîga Mezopotàmia. E Maónn-e sòn stæte probabilménte o prìmmo ezénpio de socjêtæ pe açioìn into móndo òcidentâle, particolarménte comùn a Zêna e inti teritöi sott'a-o contròllo da sò Repùblica, e saiàn l'instruménto fondamentâle de l'espansción zenéize vèrso o Levànte do XIV sécolo.

Maónn-a de Scîo e de Focea[modìfica | modìfica wikitèsto]

O mæximo argoménto in detàggio: Maónn-a de Scîo e de Focea.

Tra e ciù inportànti Maónn-e Zenéixi gh'êa quélla ch'à controlâva, into Mâ Egêo, l'îzoa de Scîo e-e Dôe Féugge (nêuve e vêge), creâ into 1346. Vendûa a-a famìggia nòbile di Giustinién, a restîa sott'a-o sò contròllo scìnn-a l'invaxón da pàrte de l'Inpêro òtomàn into 1566[1].

Sto modéllo de aministraçión de 'na colònia o rizultiâ coscì eficénte da êse fîto estéizo a l'îzoa de Cîpro dónde, into 1373 saiâ creâ a Maónn-a Vêgia de Cîpro, segoîa dòppo da-a Maónn-a Nêuva.

Nòtte[modìfica | modìfica wikitèsto]

  1. 1,0 1,1 Vito Antonio Vitale, 1934

Bibliografîa[modìfica | modìfica wikitèsto]

Colegaménti estèrni[modìfica | modìfica wikitèsto]